'Hoa xuân trong gió xuân'

“Hoa xuân trong gió xuân” gồm 19 truyện ngắn chọn lọc, trong số đó có những truyện chưa từng xuất hiện trong cuốn sách nào. Đề tài chủ đạo vẫn là đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thấm đẫm hơi thở của những vùng văn hoá Mông, Tày, Dao... Trong tập truyện này cũng có một số truyện ngắn Đỗ Bích Thúy viết về Hà Nội mà nhà văn Nguyễn Văn Thọ nói rằng: “Từ đề tài miền núi, hiện thực và lãng mạn, bay lên như “Tiếng đàn môi bên bờ rào đá”, văn chương nhà văn xuất thân từ miền núi này, sau hơn chục năm gần đây bắt đầu len lỏi vào cái sâu thẳm của đất ngàn năm, mà ở đó Đỗ Bích Thúy vẫn giữ được góc nhìn hết sức nhân hậu và bản lĩnh”.

Những năm gần đây, Đỗ Bích Thúy chăm chút kỹ lưỡng để xuất bản những cuốn sách đẹp. Cả hai cuốn sách ra mắt lần này đều được họa sĩ Lê Thiết Cương vẽ bìa và vẽ minh hoạ. Có lẽ nhắc đến chị, độc giả lẫn người yêu thích điện ảnh không thể không nhớ đến tác phẩm “Tiếng đàn môi sau bờ rào đá” sau này được dựng thành bộ phim điện ảnh Chuyện của Pao giành giải Cánh diều vàng năm 2005. Có thể nói, chính từ tác phẩm của Đỗ Bích Thúy, một miền biên viễn trùng điệp núi rừng Hà Giang như đến gần công chúng hơn. Văn chương của chị luôn gắn bó với vùng đất đã sinh ra và nuôi nấng chị, cho chị một miền nhớ thương kiệt cùng để từ đó hóa thành câu chữ mê mị người đọc. Bởi suốt hành trình văn chương của chị, những cảnh đẹp của Hà Giang như hiện lên rõ mồn một qua từng tác phẩm, dẫu đó là tiểu thuyết, truyện ngắn hay tản văn. Bạt ngàn màu xanh, lồng lộng gió núi, và rộn ràng lễ hội. Độc giả cảm nhận một Đỗ Bích Thúy tận tụy với chính quê hương, bản làng và con người đất này.

Thế nhưng, văn chương Đỗ Bích Thúy lại ghim vào lòng bạn đọc một nỗi buồn sâu thẳm về thân phận người phụ nữ giữa hun hút núi rừng và những tục xưa nếp cũ của đồng bào đang sinh sống trên rẻo cao này. Đến nay, có lẽ ít ai viết về núi rừng vùng Tây Bắc mà đẹp buồn như chị. Thân phận người phụ nữ trong cuộc sống của đồng bào Dao, Tày, Mông khiến người đọc cứ thao thiết lòng dạ, dẫu đã gấp trang sách cuối lại.

Với phiên bản phát hành lần này, “Lặng yên dưới vực sâu” được chăm chút kỹ lưỡng, bắt mắt qua phần phụ trách mỹ thuật và minh họa của họa sĩ Lê Thiết Cương. Câu chuyện của những phận đời bị đánh cắp giữa lồng lộng núi rừng như vẫn còn ám gợi trong tâm trí độc giả. Súa, Phống, Vừ và cả đứa con đều mang đến người đọc cảm xúc mãnh liệt của thương và đau. Điểm đặc biệt của lần tái bản này, Đỗ Bích Thúy đã cho in thêm những nhận xét của độc giả về tiểu thuyết cũng như những hình ảnh của đoàn làm phim khi đến với Hà Giang thực hiện bộ phim truyền hình Lặng yên dưới vực sâu. Không thế không nhắc tới trang bìa màu tím được họa sĩ Lê Thiết Cương chau chuốt, song kiếm hợp bích cùng sự tinh tế của Đỗ Bích Thúy như cái đẹp chẳng thể chạm tới tận cùng…

Trong tập truyện “Hoa xuân trong gió xuân”, như một sự dẫn dắt của cảm xúc, từ truyện ngắn đầu tiên làm tựa sách cho đến truyện cuối đi từ chi tiết nhỏ làm nên chiêm nghiệm lớn trong câu chuyện gia đình, tình yêu đầy bất ổn. Rồi lần lượt đi qua bi ai, hoan lạc để chạm ngõ bình an và thanh thản với thân phận phụ nữ trong cõi người mông mênh. Dường như mọi đau đớn của các nhân vật đều là cái đẹp đến đau lòng. Đôi khi chỉ một khắc giây hạnh ngộ được tình yêu mà người ta mất cả quãng đường trần ai để soi chiếu...

Và còn đó một Đỗ Bích Thúy khiến độc giả phải thán phục trước tài quan sát và kể chuyện của chị trong mảng đề tài phố thị. Tựa như chị ngồi ngay một con ngõ nào đó, nhẩn nha bên tách trà nóng và thủ thỉ những vụn vặt của người Thủ đô. Để rồi phát hiện ra truyện hay đời, kỳ thực vẫn là một quãng sống mà ở đó lòng nhân ngời sáng sẽ giúp đường trần bằng an…

Nỗi đời phụ nữ trong truyện Đỗ Bích Thúy luôn được đẩy đến kiệt cùng để từ đó chính họ phải chọn lấy con đường sống của mình trong hành trình đi hết cõi phù vân này. Đi như thế nào, sống ra sao, không ai khác, chính người phụ nữ phải tự chọn lựa. Một lần nữa, tính nữ trong văn chương Đỗ Bích Thúy khẳng định một màu sắc văn chương đặc biệt của chị. Dù là ở không gian núi rừng Tây Bắc hay ngõ ngách phố thị, người phụ nữ vẫn luôn đại diện cho nỗi buồn và hơn hết là cái đẹp. Buồn, đẹp và lộng lẫy khôn nguôi…

Nhà văn Đỗ Bích Thúy sinh năm 1975 ở Hà Giang. Năm 2001, chị chuyển công tác từ Hà Giang về Hà Nội, làm việc tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Thượng tá, nhà văn Đỗ Bích Thúy đã có 10 năm trong vai trò Tổng Biên tập Tạp chí. Trong hơn 20 năm viết văn, cho đến nay Đỗ Bích Thúy đã xuất bản 24 tác phẩm và từng đoạt nhiều giải thưởng văn học: Giải Nhất cuộc thi sáng tác truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ Quân đội năm 1999 - 2000; Giải Nhất tiểu thuyết Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam năm 2013; Giải Nhất Văn học nghệ thuật thủ đô năm 2014…