Đê biển Tây Cà Mau bao giờ được bình yên?

Mới đây Cơ quan thường trực Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Cà Mau (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau) khẩn cấp trình UBND tỉnh Cà Mau xem xét quyết định tình huống khẩn cấp sạt lở đê biển Tây. 

Hiện tại đã có 6 đoạn sạt lở, sụt lún rất nghiêm trọng với tổng chiều dài 4.995 mét (sạt lở 3.325 mét, sụt lún 1.670 mét) cần khẩn cấp kè hộ đê trước khi đã quá muộn. 

Đai rừng phòng hộ tuyến đê biển Tây Cà Mau, đoạn Đá Bạc - Sông Ông Đốc ngày càng mất đi.

Nơm nớp lo sợ lở đê, tràn đê

Đã nhiều ngày trôi qua, tuy nhiên, ông Lê Văn Liễu (ấp 11, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, Cà Mau) có nhà ngay tại Vàm Tiểu Dừa chưa hết bàng hoàng, khi chứng kiến nước biển tràn qua, phá vỡ đê bên phía Kiên Giang từ đợt ảnh hưởng của hoàng lưu cơn bão số 2 vừa qua đối với vùng biển Tây. 

“Đê bên mình xây cao, kiên cố, nhưng nước biển cũng đã dâng cao, cùng với sóng to, gió mạnh, gây mấp mé”, ông Liễu thông tin, đồng thời cho biết tâm trạng luôn lo sợ lở đê, tràn đê như đợt triều cường hồi tháng 8/2019. 

Chia sẻ của ông Liễu cũng là tâm trạng chung của trên 26.100 hộ dân sinh sống ven biển Tây Cà Mau, đang trực tiếp sản xuất khoảng 128.900 ha đất nông nghiệp. Vỡ đê là sẽ xóa sổ cả vùng hệ sinh thái ngọt rộng lớn mà nhiều năm nay Cà Mau đeo bám, cố giữ. Điều đặc biệt là hệ sinh thái trên 34.000 ha rừng U Minh hạ, đáng chú ý là có trên 8.000 ha rừng nguyên sinh Vườn Quốc gia U Minh hạ - Khu Dự trữ sinh quyển thế giới… 

Đai rừng tiếp tục bị bào mòn

Trở lại tuyến đê biển Tây Cà Mau (đoạn từ Hương Mai đến Tiểu Dừa, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, Cà Mau) - công trình nâng cấp và kiên cố hóa bằng giải pháp công trình đầu tiên của tỉnh đối với tuyến đê biển, được hoàn thành vào cuối năm 2016. 

Nỗ lực ứng phó tạm thời nhằm bảo vệ thân đê vốn mong manh trong mùa mưa bão.

Đây là 1 trong 9 công trình chào mừng kỷ niệm 20 năm Ngày tái lập tỉnh (1/1/1997 - 1/1/2017). Công trình có chiều dài toàn tuyến trên 14,6 km với chiều rộng mặt đê 7,5 mét, tải trọng thiết kế 8 tấn, tổng dự toán gần 151 tỷ đồng. 

Từ công trình này đã khởi nguồn cho kế hoạch xây dựng toàn tuyến đê biển phía Tây Cà Mau, U Minh qua Trần Văn Thời, sang Phú Tân, cùng với đó là hệ thống kè hộ đê với quyết tâm tạo bãi, khôi phục lại đai rừng phòng hộ. 

Tuy nhiên, với thực tế đai rừng phòng hộ tiếp tục bị tác động từ biển đổi khí hậu, nhất là nước biển dâng thông qua triều cường, đi kèm theo đó là biến đổi dị thường của thời tiết xã xuất hiện những đợt thiên tai khốc liệt, đai rừng phòng hộ vùng biển Tây tiếp tục bị phá hủy.

Do đó, xuất hiện nhiều vị trí không còn đai rừng, không có lớp bảo vệ và cứ thế sóng biển theo triều cường tấn công thẳng vào chân đê, nhiều vị trí mái đê bị bào mòn, sạt lở, những đoạn sóng tràn qua thân đê mang mặn đi vào vùng ngọt hóa. Gần 03 năm đưa vào sử dụng, đoạn Hương Mai - Tiểu Dừa hiện có nhiều vị trí sạt lở với chiều dài khoảng 957 mét. 

Ông Dư Bé Ba - Chủ tịch UBND huyện U Minh (Cà Mau) cho rằng: Cần có giải pháp khắc phục khẩn cấp, cụ thể ở đây là cần kịp thời xây dựng hệ thống kè hộ đê bằng giải pháp công trình vì mùa mưa bão đang tiếp diễn và với cường độ ngày càng cao, nguy cơ vỡ đê là rất lớn. Hàng nghìn hộ dân trong đê rất lo sợ cho đời sống và sản xuất một khi có tình huống xấu xảy ra.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau - Nguyễn Tiến Hải (áo vàng) vừa thị sát, tìm hiểu thực trạng sạt lở trên tuyến đê biển Tây Cà Mau.

Trong chuyển khảo sát thực tế tình hình đê biển trước ảnh hưởng của thiên tai vừa qua, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau - Nguyễn Tiến Hải tỏ rỏ âu lo trước sự mong manh của đê biển tại những vị trí chưa có kè, những vị trí không còn đai rừng phòng hộ.

“Sẽ có báo cáo Trung ương, cho cơ chế khẩn cấp để xử lý ngay những vị trí cụ thể, những công trình cụ thể. Nơi nào dù còn đai rừng cũng cần thiết khẩn cấp làm kè để giữ đai rừng. Không kịp thời, không đủ mạnh, chúng tôi sợ rằng năm nay sẽ không giữ nổi đê, sẽ rất nguy hiểm cho Cà Mau một khi vỡ đê”, ông Nguyễn Tiến Hải chia sẻ.