Sáng nay, bắt đầu 2 ngày thảo luận tại hội trường về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2012 và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2013, các ĐBQH không khỏi băn khoăn trước thực trạng “không nhiều màu hồng” của nền kinh tế, nhất là khi năm 2013 được dự báo là còn nhiều khó khăn mà các giải pháp được Chính phủ đưa ra lại “chưa có sự đảm bảo thoát khỏi khó khăn”.
Chính sách nửa vời, lãng phí tràn lan
Đánh giá về tình hình kinh tế xã hội năm 2012, ĐB Cao Sỹ Kiêm (tỉnh Thái Bình) nhận xét, “một số chính sách đưa ra còn nửa vời, thiếu thống nhất, làm mất đi ý chí chiến đấu, nghi ngờ những giải pháp của chúng ta. Một số DN do khó khăn, bế tắc không thoát ra được nên đang có tâm lý trông chờ, ỷ lại. Một số nhà đầu tư nước ngoài rời khỏi Việt Nam. Đó là do một số nguyên nhân trong chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành”.
Nhiều ĐB bày tỏ lo ngại trước thực trạng hàng tồn kho lớn nhưng hàng hóa kém chất lượng, hàng vi phạm tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn được nhập khẩu và từ đó đặt vấn đề về trách nhiệm của Bộ Công thương, Hải quan.
Trước những quan tâm của ĐBQH về vấn đề xử lý hàng tồn kho, nhất là thép, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho biết, Bộ đã làm việc với Hiệp hội Thép Việt Nam để điều chỉnh kế hoạch sản xuất cho phù hợp, đang xem xét lại biểu thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng đang có lượng tồn kho lớn như thép.
Bộ trưởng Công thương khẳng định, “đã áp dụng các biện pháp hạn chế để đảm bảo thép nhập khẩu chất lượng. Tuy nhiên, vẫn có hiện tượng gian lận nên trên thị trường vẫn có thép kém chất lượng”.
 |
| ĐBQH Lê Như Tiến, Quảng Trị. |
ĐB Lê Như Tiến (tỉnh Quảng Trị) nhấn mạnh, “tham nhũng và lãng phí, gây thất thoát đang là vấn nạn hiện nay. Như Vinansin làm thất thoát 107 nghìn tỷ, trong khi xây nhà văn hóa, trường học cho các vùng sâu chỉ có 1 tỷ đồng… vẫn không xây được”.
Trong khi đó, “các cấp các ngành đã phát hiện tham nhũng, nhưng xử lý hình sự ít, thậm chí đang có xu hướng hành chính hóa các hành vi hình sự nên chưa xử lý vụ lãng phí nào dù lãng phí rất lớn vẫn diễn ra, từ đầu tư xây dựng cơ bản, khai thác tài nguyên khoáng sản… cho đến cấp bằng tiến sỹ”, ĐB Tiến bức xúc.
Có lợi ích nhóm trong kinh doanh xăng dầu?
Nhấn mạnh đến hoạt động quản lý và kinh doanh xăng dầu, ĐB Lê Thị Nga (tỉnh Thái Nguyên) không hiểu vì sao xăng dầu là mặt hàng thiết yêu nhưng đến nay Chính phủ vẫn “kiên trì” điều hành bằng văn bản dưới luật”. Trong khi đó, đã có nhiều dấu hiệu các công ty thống lĩnh thị trường xăng dầu vi phạm điều 9, điều 13 Luật Cạnh tranh nhưng chưa có cuộc điều tra nào được thực hiện vì Cục Quản lý Cạnh tranh thuộc Bộ Công thương?.
Do đó, ĐB Nga đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải ban hành Pháp lệnh về kinh doanh xăng dầu để có căn cứ pháp lý đủ mạnh điều hành thị trường xăng dầu, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, không để Nhà nước và người dân phụ thuộc vào nhóm DN thống lĩnh thị trường này. ĐB Nga cũng đề nghị điều tra làm rõ liệu có lợi ích nhóm, tham nhũng trong kinh doanh, điều hành xăng dầu. Xây dựng cơ quan giám sát thị trường độc lập, tách khỏi cơ quan quản lý nhà nước.
Làm rõ hơn những nghi ngại về dấu hiệu một số DN đang “thống lĩnh thị trường xăng dầu”, Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng cho biết, Nhà nước không hạn chế DN trong nước có đủ điều kiện được kinh doanh xăng dầu. Song ngoài 12 DN kinh doanh xăng dầu hiện nay, không có DN nào đăng ký thêm. Chỉ tiêu nhập khẩu xăng dầu được thông báo để các DN đăng ký.
Thời gian qua, do khó khăn chung, một số DN có chức năng nhập khẩu xăng dầu đã không nhập khẩu khiến Bộ Công thương phải nhắc nhở, thậm chí rút giấy phép. Để đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước, chỉ tiêu nhập khẩu của các DN đó được chuyển cho các DN khác thực hiện. Còn xăng dầu được tạm nhập tái xuất để phục vụ các hoạt động đối ngoại. Chính phủ đã yêu cầu xử lý nghiêm túc những cá nhân, tổ chức lợi dụng cơ chế tạm nhập tái xuất để buôn lậu xăng dầu bị phát hiện thời gian qua.
Cắt giảm chi tiêu thường xuyên 10% so với 2012
Đó là ý kiến của ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) đưa ra, như giải pháp để có một chính sách tài khóa phù hợp cho tình hình khó khăn của nền kinh tế.
Theo nhiều ĐB, phải xử lý được hàng ngàn căn hộ trị giá nhiều tỷ đồng đang bỏ hoang, thành lập Ủy ban quốc gia xử lý nợ xấu – “cái vòng kim cô đang làm mất vốn, chết DN”, ổn định thị trường vàng, nhanh chóng tái cơ cấu nền kinh tế, nhất là hệ thống ngân hàng thương mại…, để “giải cứu” DN khỏi tình trạng nguy kịch hiện nay mới có thể khôi phục nền kinh tế.
Với ĐB Cao Sỹ Khiêm, các giải pháp phát triển KTXH năm 2013 mà Chính phủ đưa ra “mới mang tính định hướng, chưa có sự đảm bảo thoát khỏi khó khăn” nên những tháng còn lại phải làm rõ những vấn đề, những lỗi đã kiểm điểm trong Hội nghị TƯ4; phải làm rõ ai đúng ai sai, quy trách nhiệm đối với người cung cấp thông tin; làm rõ cụ thể những giải pháp mang tính tình huống như tồn kho, nợ xấu, cải cách hành chính. Đồng thời công bố ngay, lộ trình cụ thể, giải quyết ngay những tồn tại.
Theo ĐB Lê Hữu Đức (tỉnh Khánh Hòa), “hạn chế tối đa nhập khẩu những hàng nhập khẩu, đẩy mạnh tiêu dùng hàng trong nước, có chế tài xử lý địa phương thực hiện chưa nghiêm trong xây dựng cơ bản” là những giải pháp để “ứng phó” với tình trạng khó khăn nhằm phát triển nền kinh tế.
Một số ĐBQH tiếp tục đề nghị thúc đẩy tái cấu trúc nền kinh tế, cắt giảm đầu tư công, kiểm soát tăng trưởng, kích cầu đầu tư, giảm lãi suất ngân hàng, thuế, mở rộng thêm đối tượng ưu tiên, ưu đãi thuế, cắt giảm tối đa các loại phí… để DN “dễ thở” hơn trong điều kiện nền kinh tế ngày càng khó khăn như dự báo…
Hương Giang
