Loay hoay chia tài sản
Cha mẹ có cả thảy 6 đứa con trai. Ngày trước, cả 6 anh em sống rất hòa thuận trong ngôi nhà chỉ hơn 75 m2 đất, tọa lạc ở trung tâm thành phố Huế (tỉnh Thừa Thiên – Huế), do cha mẹ tạo lập. Trong ngôi nhà ấy, luôn đầy ắp tiếng cười của các con và tình yêu thương của cha mẹ.
Thời gian trôi qua, các con lớn lên, rồi lấy vợ sinh con. Ba người con ra ở riêng. Ba người con khác tuy đã lập gia đình, nhưng không có điều kiện nên đều ở chung với cha mẹ trong ngôi nhà. Cha mẹ ngày một già yếu. Người mẹ qua đời, không để lại di chúc. Nghĩ mình đã già yếu, hoàn cảnh trong nhà lại khó khăn, người cha liền tính toán đến việc chia tài sản.
Nhà đất nhỏ, nên không thể cắt đất, chia cho 6 người con. Người cha quyết định đem bán với giá 8 tỷ đồng, rồi chia tiền mặt. Không ngờ có người con phản đối. Anh này chờ lúc đêm xuống, viết lên tường nhà những dòng chữ thách thức, đe dọa, ai dám đến mua nhà sẽ bị… giết.
Người mua nhà sợ hãi, nên rút lui. Nhà không bán được, nên việc phân chia không cách nào thực hiện được. Những thành viên trong gia đình yêu cầu chia di sản thừa kế của người mẹ đã mất.
Người cha mấy lần đề nghị các con trong gia đình họp lại, cùng nhau thỏa thuận chia di sản thừa kế của người mẹ để lại. Nếu ai có nhu cầu lấy ngôi nhà, thì thanh toán lại tiền cho những người thừa kế khác. Nhưng trong gia đình, không thỏa thuận được.
Vụ việc lùm xùm, khiến người cha phải gửi đơn lên UBND phường nhờ hòa giải. Một số người con bị cho là cố tình vắng mặt, phường cũng bất lực không thể giải quyết. Cuối cùng, người cha đành gửi đơn khởi kiện, yêu cầu tòa án giải quyết việc chia di sản thừa kế của vợ mình trong khối tài sản chung của hai vợ chồng.
Theo nữ thẩm phán thụ lý vụ án, lúc đầu người cha nói với các con, ông sẽ đem phần tài sản của mình (1/2 giá trị nhà đất), cùng với phần mình được hưởng trong di sản thừa kế của vợ (1/2 giá trị nhà đất của vợ, chia đều cho 7 cha con, là hàng thừa kế thứ nhất) chia đều cho 6 người con. Như vậy, nếu sau khi bán nhà, mỗi người con sẽ được chia khoảng 1,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên, có lẽ sau này do thấy các con không ngoan, người cha đã đổi ý. Ông bảo sẽ đem toàn bộ phần của mình, cộng với phần ông được hưởng từ di sản thừa kế của vợ, chỉ cho một trong 6 người con. Những người con còn lại chỉ được hưởng phần di sản thừa kế của mẹ, trị giá tầm 500 triệu đồng/ người.
Cảm thấy quá “sốc”, nên các con phản đối. Có người bị cho là còn nổi khùng, to tiếng với cha, lấy dao chém xuống mặt bàn dọa nạt. Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm, khiến cụ ông chẳng thể ăn yên ở yên trong nhà. Ông đành phải khăn gói rời nhà, đi “lánh nạn” ở nhà một trong sáu người con trai. Căng thẳng cứ thế theo cha và sáu người con đến chốn pháp đình.
Không thể hòa giải
Phiên hòa giải được mở vào một ngày đầu tháng 11/2016 tại TAND TP Huế. “Tòa mời bác và các anh cùng đến đây để tìm tiếng nói chung, mỗi người cần nhường nhịn nhau một chút. Nên làm sao thỏa thuận được vấn đề chia tài sản, đồng thời giữ được hòa khí trong gia đình, tình nghĩa ruột thịt.
Tuy nhiên mọi người vẫn khăng khăng mỗi người một ý, buổi hòa giải hôm nay không thành. Mời bác và các anh về suy nghĩ. Mong rằng lần hòa giải tiếp theo sẽ đạt được kết quả”, vị nữ thẩm phán TAND thành phố Huế vừa dứt lời, 4 người con trai ra khỏi phòng đi về một hướng, người con trai còn lại đưa cha già hơn 80 tuổi về một hướng khác.
Trước đó, vị thẩm phán thụ lý vụ án từng đặt ra câu hỏi với người cha, tại sao ông lại thay đổi ý định về cách phân chia tài sản của mình? Mà sự thay đổi đó, sẽ gây nên sự mâu thuẫn, tị nạnh, dẫn đến sự bất hòa trong con cháu.
Người cha lý giải, ông cho rằng những đứa con khác chỉ nhăm nhe đến tài sản, thậm chí bất hiếu. Chỉ duy nhất một người con biết hiếu thuận với cha già. Ông bảo, với việc thay đổi quyết định phân chia tài sản của mình, ông cũng chuyển đến sống với vợ chồng người con này.
Người con từng có hành vi đe dọa người mua, ngăn cản không cho người cha bán nhà, rồi dùng dao chém xuống bàn đe dọa, đã vô cùng hối hận. Anh này đã nhận lỗi, xin cha tha thứ, nhưng ông vẫn không thay đổi ý định.
“Tôi đã ướm hỏi người con được cha cho toàn bộ tài sản, có thể san sẻ bớt cho các anh em của mình? Đương sự này trả lời, điều đó phụ thuộc vào thiện chí của “đối phương”. Tuy nhiên thật đáng tiếc, tại buổi hòa giải, ánh mắt, thái độ của mấy anh em hoàn toàn trái ngược với hai chữ “thiện chí”. Họ nhìn nhau như những người xa lạ, thậm chí hằn học, tức tối”, nữ thẩm phán lắc đầu.
Vị này cho biết, chị đã giải thích pháp luật cho tất cả các đương sự, rằng những người con chỉ được hưởng phần di sản của mẹ. Phần tài sản của người cha, ông muốn cho ai là quyền của ông, chứ không bắt buộc phải chia đều. Đừng quá đặt nặng về điều này mà dẫn đến anh em bất hòa, không nhìn mặt nhau, tình ruột thịt cũng mất. Đáng tiếc, những điều vị thẩm phán này phân giải, các đương sự có lẽ đều bỏ ngoài tai.
Tòa phân xử
Sau thời gian dài không thể hòa giải được, TAND thành phố Huế đã mở phiên tòa xét xử vụ án “tranh chấp chia thừa kế”. Người cha sinh năm 1934 và người con trai mà ông đang sống cùng đứng đơn nguyên đơn. 5 người con trai còn lại đứng cùng một “chiến tuyến”, là bị đơn trong vụ án.
Theo năm người con trai – đều là bị đơn trong vụ án, từ ngày người cha về sống ở nhà người con trai kia, thì cả 5 anh em còn lại không thể đến thăm nuôi, hoặc có bất kỳ liên hệ nào với cha, do người con trai kia ngăn cấm.
Theo họ, người cha đã 82 tuổi, sức khỏe già yếu, khả năng nhận thức các sự việc xung quanh bị hạn chế. Do đó, cả 5 người này đều cho rằng việc tiến hành khởi kiện của cha mình liên quan đến việc chia di sản thừa kế có dấu hiệu bị ép buộc, trái ý muốn và nhận thức của cha họ. Họ cho rằng em trai mình đã cưỡng ép cha khởi kiện, nhằm chiếm đoạt tài sản của những người anh em khác trong gia đình.
Phía bị đơn yêu cầu tòa xem xét, giải quyết, xem cha họ có bị cưỡng ép khi đưa đơn khởi kiện hay không. Theo họ, khi người mẹ còn sống, tất cả anh em trong nhà sau khi thỏa thuận, đã đi đến thống nhất là bán toàn bộ nhà đất của cha mẹ, rồi chia đều thành 7 phần. Nhưng do mẹ qua đời, nên anh em xảy ra mâu thuẫn.
Nay người cha đã có đơn khởi kiện tại tòa, những người con này muốn được chia tài sản theo thỏa thuận mà cha và các con đã thỏa thuận trước đây, là bán toàn bộ nhà đất của cha mẹ và chia đều thành 7 phần cho cha và 6 người con.
Quá trình xử lý vụ án, một người con khác có ý kiến không muốn chia di sản thừa kế của mẹ, mà để lại làm nơi thừa tự, tuy nhiên HĐXX thấy ý kiến này không có căn cứ pháp luật nên HĐXX không chấp nhận.
Tòa tuyên xử, chấp nhận đơn khởi kiện của người cha. Nhà đất là do ông cùng vợ tạo lập nên, do đó 1/2 nhà đất thuộc quyền sở hữu của người cha. Tài sản của người mẹ đã mất là 1/2 nhà đất, trị giá hơn 4 tỷ đồng được chia đều cho 7 cha con. Mỗi người được hưởng một phần có giá trị 573 triệu.
Tòa chấp nhận yêu cầu của người cha, giao cho ông được quyền sở hữu và sử dụng toàn bộ nhà đất. Gia đình của ba người con trai phải chuyển chỗ ở đi chỗ khác nhưng được lưu cư ba tháng. Giao cho người cha tạm thời quản lý phần di sản thừa kế của các con trai mình.
