Cần chấm dứt tình trạng 'một người 'đại diện' cả gia đình'

Cần chấm dứt tình trạng 'một người 'đại diện' cả gia đình'
(PLO) - Một thực tế trong bầu cử khiến kết quả bầu cử không phản ánh đúng với thực chất được nhiều chuyên gia và cả đại biểu Quốc hội cảnh báo là tình trạng “bầu hộ, bầu thay” mà nguyên nhân xuất phát cả từ cử tri và công tác tổ chức bầu cử.

Vì thành tích nên bỏ cả “nắm” phiếu

Qua khảo sát người dân do Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) và tổ chức Oxfam tiến hành từ tháng 1 – 3/2015 ở 3 tỉnh Hòa Bình, Quảng Trị, Ninh Thuận cho thấy, tình trạng đi bầu thay, tức là một người trong gia đình bỏ phiếu thay cho tất cả những người khác trong gia đình, rất phổ biến.

Cũng tiến hành một nghiên cứu tương tự ở 3 tỉnh Thái Nguyên, Bình Định, Vĩnh Long, Trung tâm Hỗ trợ giáo dục và nâng cao năng lực cho phụ nữ (thuộc Hội Khuyến khích và Hỗ trợ giáo dục Việt Nam) nhận được kết quả 1/3 số người được hỏi nói họ không tự đi bầu mà nhờ người khác bầu hộ.

Nhiều chuyên gia và cử tri cũng thừa nhận việc một người “đại diện cho cả gia đình cầm cả nắm phiếu bỏ vào thùng” là không hiếm. Vấn đề không chỉ là thả phiếu vào thùng mà trước đó là quy trình chọn lựa giữ hay bỏ tên đại biểu nào trên lá phiếu. Nếu một người trực tiếp đi bỏ phiếu, người đó sẽ tự quyết định đại biểu được mình tín nhiệm vào cơ quan dân cử trong số những người được giới thiệu ứng cử có tên trên lá phiếu của cử tri.

Nhưng khi một cử tri cầm một lá phiếu đại biểu Quốc hội tối thiểu có 5 đại biểu, 3 lá phiếu của HĐND tối thiểu có 7 - 8 đại biểu, như vậy, người đó phải cầm 4 lá phiếu với tổng số khoảng 30 ứng cử viên, chưa kể họ bầu cho cả gia đình, có khi họ cầm phiếu của 4 – 5 người trong gia đình thì nhân lên cứ khoảng 150 người.

“Họ cầm một nắm phiếu, gạch một lúc mà không thể có khả năng lựa chọn được. Người được cử tri này và những cử tri mà người đó đi bầu thay chọn là hoàn toàn may rủi. Như vậy rõ ràng kết quả không chính xác” – ông Phạm Đức Châu (đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị) nhận xét.

Vấn đề nhức nhối này rất khó kiểm soát dưới áp lực “đạt chỉ tiêu 100% cử tri đi bỏ phiếu” - nhóm nghiên cứu chỉ ra. Thực tế như ông Phạm Đức Châu phản ánh: “ở xã nhiều khi muốn cho nhanh, muốn bầu cử cho tốt lấy thành tích, cứ phát ào ào và cầm một lúc, phiếu không thể chính xác được”.

Từ góc nhìn của một chuyên gia pháp luật và một cử tri, tọa đàm về báo cáo “Giữa uy tín và cơ cấu: Sự tham gia của người dân và bầu cử tại địa phương ở Việt Nam” (do UNDP và Oxfam nghiên cứu) tại Hà Nội, PGS.TS Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp (Ủy ban Thường vụ Quốc hội) cũng đồng tình và cho rằng đang có tình trạng chạy theo số liệu, thành tích, người được bầu phải đạt được 80 – 90% số phiếu nên tình trạng bầu thay là đương nhiên.

“Đả thông” tư duy bầu cử chỉ là nghĩa vụ

Những kỳ bầu cử gần đây, ở nhiều địa phương, với nhận thức về vai trò bầu cử của cử tri ngày càng được nâng cao, tình trạng “bầu hộ, bầu thay” có được kiểm soát và dần giảm. Song, qua kết quả các khảo sát, dù chỉ tiến hành ở 3 địa phương và không hoàn toàn phản ánh tình trạng chung, cho thấy việc bầu hộ, bầu thay là có, nên cần có giải pháp để khắc phục trong cuộc bầu cử sắp tới.

Trước hết là việc số ứng cử viên quá đông trên một lá phiếu cũng khiến cử tri “nản”. Như ví dụ đã dẫn, việc không nắm được hết về ứng cử viên khiến cử tri không nhiệt tình đi bầu vì cho rằng việc “bầu bán chỉ là hình thức”. Đây là vấn đề cần được “đả thông” trong quá trình vận động tranh cử cũng như tuyên truyền về bầu cử để cử tri hiểu được những thông tin cơ bản về các ứng cử viên và thay vì coi bầu cử chỉ là nghĩa vụ, cử tri sẽ nhận thức rõ bầu cử là quyền và nghĩa vụ của mình.

Lường trước tình trạng “bầu hộ, bầu thay”, nhiều chuyên gia pháp lý đề nghị, trong trình tự bầu cử cần quy định mỗi cử tri chỉ được cầm một lá phiếu cho mỗi cấp, không phát phiếu của cả gia đình cho một cử tri. Còn theo ông Đinh Xuân Thảo, để đảm bảo thực chất của kết quả bầu cử phản ánh sự lựa chọn của cử tri, “Cần chấm dứt việc bầu cử thay để đảm bảo bầu cử là thực chất. Đừng để tình trạng công bố tới 99% cử tri đi bầu nhưng thực ra một gia đình 5-6 người chỉ có một người đi bầu hộ cho tất cả”.

Thậm chí, ông Đỗ Văn Đương (Ủy ban Tư pháp của Quốc hội) còn yêu cầu có quy định khi đi bầu cử, cử tri phải xuất trình thẻ cử tri và giấy chứng minh, hoặc giấy tờ tùy thân khác để kiểm soát việc đi bầu thay.

Hiện trong Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND không đề cập đến vấn đề cấm đi bầu thay dù khi góp ý vào Luật, có ý kiến đề nghị luật hóa việc chống bầu thay để mỗi cử tri bày tỏ ý chí trong việc lựa chọn đại biểu, thể hiện tính khách quan của kết quả bầu cử. Do đó, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ giáo dục và nâng cao năng lực cho phụ nữ nhấn mạnh: “Không có biện pháp giám sát thì khó kiểm soát tình trạng bầu hộ, bầu thay”.

Khuyến nghị cho Việt Nam để có được cuộc bầu cử đạt kết quả như mong muốn, bà Louise Chamberlain - đại diện UNDP tại Việt Nam thấy cần tăng cường hơn nữa nhận thức của người dân về bầu cử và quyền “mỗi người một phiếu” trong bầu cử các cấp để tình trạng bầu hộ, bầu thay không còn diễn ra nên công tác tuyên truyền về bầu cử cần giúp cử tri hiểu đúng và đủ các quy định về nguyên tắc bỏ phiếu được quy định trong Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân: Mỗi cử tri có quyền bỏ một phiếu bầu đại biểu Quốc hội và bỏ một phiếu bầu đại biểu Hội đồng nhân dân tương ứng với mỗi cấp Hội đồng nhân dân. Cử tri phải tự mình đi bầu cử, không được nhờ người khác bầu cử thay, trừ trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu.

Trong trường hợp cử tri ốm đau, già yếu, khuyết tật không thể đến phòng bỏ phiếu được thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến chỗ ở, chỗ điều trị của cử tri để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Đối với cử tri là người đang bị tạm giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc mà trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc không tổ chức khu vực bỏ phiếu riêng hoặc cử tri là người đang bị tạm giữ tại nhà tạm giữ thì Tổ bầu cử mang hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến trại tạm giam, nhà tạm giữ, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc để cử tri nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử.

Cử tri không thể tự viết được phiếu bầu thì được nhờ người khác viết hộ, nhưng phải tự mình bỏ phiếu; người viết hộ phải bảo đảm bí mật phiếu bầu của cử tri. Trường hợp cử tri vì khuyết tật không tự bỏ phiếu được thì nhờ người khác bỏ phiếu vào hòm phiếu. Khi cử tri viết phiếu bầu, không ai được xem, kể cả thành viên Tổ bầu cử. 

Đọc thêm

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia, ngày 22/11, tại Kuala Lumpur, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai (UMNO) Dato’ Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị
(PLVN) - Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1458/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về việc giao ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, giữ chức vụ Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nhiệm kỳ 2021-2026.

Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho hai phi công

Đại tá Nguyễn Văn Sơn (ở giữa) - Trung đoàn trưởng, bay buồng trước (Trung đoàn không quân 940) được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa ra ngoài. Ảnh: Trung đoàn 940.
(PLVN) - Theo thông tin từ Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam), Chủ tịch nước có Quyết định số 1267/QĐ-CTN ngày 21/11/2024 về việc tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho Đại tá Nguyễn Văn Sơn, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 940 và Thượng tá Nguyễn Hồng Quân, Chủ nhiệm bay Trung đoàn 940 (Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng).

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh
(PLVN) - Sáng 22/11, tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh”.

Tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominicana

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona, sáng 20/11 (giờ địa phương), tại Cung Quốc gia ở Thủ đô Santo Domingo, sau nghi lễ đón trang trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Luis Abinader Corona cùng Đoàn đại biểu cấp cao hai nước đã có cuộc hội đàm.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 2: Phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ - 'khó nhiều bề'

Ban Chấp hành Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025 có 9 thành viên. (Ảnh: Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội)
(PLVN) - Phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ rất quan trọng vì đây là lực lượng góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật. Thế nhưng, thực tiễn công tác phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ Thủ đô hiện nay và bản thân nhận thức, nỗ lực của lực lượng văn nghệ sĩ Thủ đô để đứng vào hàng ngũ của Đảng đôi khi vẫn là “hai đường thẳng song song”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.