Xã Xuân Quan, tỉnh Hưng Yên - nằm ở phía Bắc của huyện Văn Giang, giáp ranh với Thủ đô Hà Nội. Đây là nơi có nghề trồng hoa nhiều năm qua mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo được nhiều công ăn việc làm ổn định cho người lao động
Hiện địa phương có 1.250 hộ trồng hoa cây cảnh, cây công trình với tổng diện tích là hơn 178 ha chiếm 77,2% diện tích đất nông nghiệp. Chưa kể, một số diện tích các hộ tại địa phương đi thuê đất tại các xã lân cận như: Kim Lan, Vĩnh Khúc, Nghĩa Trụ và một số địa phương khác khoảng trên 70ha.
 |
Ở Xuân Quan, người mua có thể tìm được từ các loại cây ngắn ngày đến cây lâu năm, cây trang trí sân vườn hay cây nội thất. |
Trao đổi về thị trường hoa, cây cảnh phục vụ cho Tết năm nay, ông Vũ Xuân Hàm, Phó giám đốc Hợp Tác Xã làng hoa Xuân Quan, cho biết: Năm nay thời tiết tương đối ủng hộ. Theo dự đoán của ông Hàm, hậu quả của dịch COVID-19 vẫn còn rất nặng nề, nên năm nay, thị trường hoa cây cảnh vẫn chưa thể khởi sắc.
“Mặc dù thị trường trầm lắng hơn, song người dân Xuân Quan rất nhanh nhạy nắm bắt thị hiếu tiêu dùng, thị trường cần hoa gì làng hoa có hoa đó. Năm nay nhu cầu người dân cắt giảm thì thay vì nhập những loại cây ngoại, hoa ngoại giá cao, người làng hoa tự mày mò tìm hiểu rồi nhập hạt giống về ươm cây nhân giống. Tự làm từ a đến z nên giá cả giảm được một nửa so với việc đi nhập cây từ Thái Lan, Trung Quốc hay Ấn Độ, người trồng hoa cũng vì thế mà không bị ảnh hưởng thu nhập.” - ông Hàm tiết lộ.
 |
Cây giống của làng Xuân Quan đều là loại f1 |
Ông Hàm cũng cho biết, không giống như các làng hoa khác, người Xuân Quan rất trọng chất lượng, các cây giống của làng đều là loại f1, được nhập khẩu chính hãng, nên chất lượng cây rất ổn định, bền bì, lâu thoái hóa. Chỉ vào những hộp hạt giống mới nhập về, ông Hàm nói: “Đây là hạt giống hoa Đồng tiền nhập từ Ấn Độ, nhìn bé nhỏ thế thôi nhưng cũng có giá mấy chục triệu đồng”. Thường giá mỗi hạt giống khoảng 4 nghìn đồng, sau thời gian chăm sóc từ 30 -40 ngày, thì thành cây con bán ra thị trường được từ 15-20 nghìn đồng một bầu/cây.
Tâm sự về nghề, ông Hàm cho hay, thực ra người trồng hoa lãi không nhiều, vì hầu hết các nhà vườn đều “đổ buôn” từ trong Nam ngoài Bắc, thậm chí nước ngoài. Mỗi chậu hoa, cây cảnh như Dạ Yến Thảo, Triệu Chuông, Hương Thảo, Đuôi Chồn, Dừa Cạn, Hồng Môn ... nhà vườn chỉ bán ra giá chỉ từ 25-30 nghìn/chậu nhưng để đến tay người tiêu dùng thì từ thường ở mức giá từ 120-200 nghìn đồng 1 chậu hoa/cây. Với các loại hoa Thược dược, Đồng tiền, Cúc Chi thì giá đổ buôn còn rẻ hơn nhiều chỉ từ 10-15 nghìn một chậu/bầu.
 |
Dạ Yến Thảo, Triệu Chuông, Hương Thảo, Đuôi Chồn, Dừa Cạn, Hồng Môn ... nhà vườn chỉ bán ra giá chỉ từ 25-30 nghìn/chậu |
Khảo sát thị trường làng hoa Xuân Quan cho thấy: Năm nay giá Quất Bon sai, Đỗ Quyên, Trà Hoa, phân khúc cây cảnh cao cấp cũng chỉ có giá từ 120-150 nghìn chậu thấp hơn so với trước đó khoảng 20%. Ở phân khúc cây cảnh nội thất, cây công trình như Trầu Bà lá rách, Thanh Xuân, Hạnh Phúc, Đế Vương, Kim Tiền, Cau Vua, Trà Là.... dù có giá cao hơn so với giá các loại hoa cảnh, tuy nhiên tại các nhà vườn bán ra cũng chỉ được từ 70-200 nghìn đồng chậu, chỉ bằng 1/5 giá khi đến tay người tiêu dùng.
Ở làng Hoa xuân Quan, người tiêu dùng có thể mua một cây quất cảnh bon sai với giá chưa đến 200.000đ, nhưng giá trên thị trường có thể gấp đôi, thậm chí gấp 3. Một cây cúc cổ Sơn La được rao bán trên mạng với giá 1,5 triệu đồng, nhưng ở Xuân Quan có thể mua được một cây tương tự với giá chỉ bằng 1/10.
Giá cây rẻ, liệu có ảnh hưởng đến thu nhập của người trông hoa? Trả lời câu hỏi này, một người làm hoa lâu năm ở làng hoa Xuân Quan không dấu diếm: Tâm lý thắt chặt chi tiêu của bà con hậu dịch bệnh sẽ khiến việc tiêu thụ cây ở mọi phân khúc đều chậm hơn so với những năm trước. Tuy nhiên, nếu người nông dân chăm chỉ thì vẫn có thu nhập rất tốt từ 500-600 triệu/năm, thậm chí vẫn có nhiều hộ thu nhập tiền tỉ.
 |
Giá cây cảnh, hoa Tết tại thị trường năm nay thấp hơn. |
Để có được thu nhập cao, như vậy các chủ vựa hoa phải rất năng động, nắm bắt thị trường, tâm lý tiêu dùng tốt để có kế hoạch ươm cây gì, trồng hoa nào cho phù hợp thị trường từ rất sớm. Thông thường mỗi nhà vườn ươm trồng từ 20-50 loại hoa, cây cảnh, chưa kể, nhà vườn nào vốn càng lớn, chịu đầu tư ở phân khúc cây cao cấp hơn thì làm cả trăm loại cây, đồng nghĩa cũng có lãi nhiều hơn. Năm nay, xu hướng chơi cây nội thất nhiều nên thường các nhà vườn cũng đẩy mạnh chăm sóc những loại cây này để tung ra vào dịp tết.
Một chủ vườn lớn đầu tư hàng tỉ đồng vào phân khúc cây nội thất, cây công trình cho hay, năm nay nhà vườn đầu tư vào các loại cây Lựu cảnh, Mộc Hương, Trúc Bách hợp, hoa Giấy Thái, Khế cảnh, các loại Hồng cổ, nguyên bản dáng tree... đây là phân khúc cây cảnh an toàn bởi hầu như không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, khí hậu hay sâu bệnh. Tuy nhiên lại đòi hỏi vốn lớn, ngoài ra nghề làm cây cảnh nói chung, cây nội thất, công trình nói riêng cũng bắt buộc phải có có tính cẩn thận, chịu thương, chịu khó và có sự đam mê. Thường thế nên khi tuyển nhân công ở phân khúc này, các chủ vườn cũng có kinh nghiệm “nhìn người” để giao việc cho hiệu quả, ai làm ở khâu nào, chăm cây nào đều phải học việc để thuộc “tính nết” mỗi loại cây.
 |
Một vị khách phấn khởi khi mua được chậu cây hương thảo với giá 20.000đ, trong khi giá tại các chợ ở Hà Nội phải trên 100.000đ |
Tết đến Xuân về khi hỏi về mong ước của bà con làng nghề hoa Xuân Quan trong 2023, nhiều hộ chia sẻ, chỉ mong được các cấp, các ngành hỗ trợ nhiều hơn để bà con, ngành sản xuất hoa cây cảnh nơi đây phát triển theo hướng áp dụng khoa học công nghệ cao mang tính bền vững hơn, an toàn và đặc biệt là phát triển làng hoa gắn với du lịch làng nghề, bảo vệ môi trường sống ngày một tốt hơn./.
