Thiệt hại kép từ việc ồ ạt cấp phép hãng hàng không

(PLVN) - Việc Bộ GT – VT duyệt trình cấp phép 3 hãng hàng không mới trong bối cảnh hạ tầng hàng không ngày càng bức bối cho thấy công tác quản lý hàng không đang có vấn đề, nguy cơ tạo thiệt "hại kép".  
Hãng nhỏ, hãng mới tăng rủi ro   

Alexandre de Juniac, Giám đốc Điều hành IATA (Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế) cho rằng, mọi nỗ lực phát triển của các hãng hàng không, các đơn đặt hàng tàu bay mới sẽ trở nên vô nghĩa nếu khả năng quản lý giao thông hàng không còn yếu kém và cơ sở hạ tầng không được đầu tư đúng mức.

Ở Việt Nam, 7 sân bay quan trọng trong số 22 sân bay đã quá tải, riêng Tân Sơn Nhất xếp thứ 6 trong số các sân bay quốc tế tồi tệ nhất trên thế giới.

Trong bối cảnh hạ tầng hàng không quá tải khó có thể cải thiện trong vài năm nữa, Bộ GT - VT đã đi một nước cờ mạo hiểm là đề nghị cấp phép cho 3 hãng hàng không mới (chưa kể 2,3 hãng khác đang làm hồ sơ).

Nước cờ này có thể thành công khi hạ tầng hàng không bỗng dưng thay đổi thần tốc. Ngược lại, sẽ tạo cạnh tranh không lành mạnh và cơ bản sẽ có 2 kịch bản xấu xảy ra.

Thứ nhất, hãng hàng không đang hoạt động phải nhường bớt slot bay, “suất” tăng máy bay cho hãng mới. Các hãng nhỏ như Jetstar và Bamboo sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Jetstar dù được tạo nhiều lợi thế, tình hình kinh doanh đỡ bi thảm hơn trước nhưng vẫn lỗ lũy kế 4.000 tỷ đồng. Hàng không Hải Âu kinh doanh thị trường ngách nhưng vẫn lỗ lũy kế 139 tỷ đồng.

Trong khi đó, hãng mới (cũng đều còn rất nhỏ) chưa có gì bảo đảm họ sẽ thành công trong cuộc cạnh tranh khốc liệt này.

Hình minh họa
Hình minh họa 

Thứ hai, các hãng mới phải chấp nhận slot xấu (bay đêm ở các sân bay lớn) và bay, đỗ máy bay ở sân bay địa phương đúng như cam kết trong giấy phép (không lách luật đỗ qua đêm ở Nội Bài, Tân Sơn Nhất như Bamboo).

Nhưng nếu thực hiện nghiêm túc, các hãng mới sẽ phải đối diện với những chuyến bay không có nhiều khách, chi phí cao trong thời gian dài và nếu không có tiềm lực hùng mạnh thì xác suất “chết yểu” rất lớn.

Đe dọa an toàn bay

Với nguy cơ thúc đẩy cạnh tranh không lành mạnh nói trên, các bên liên quan đều bị ảnh hưởng, thiệt hại. Nhà nước bị thất thu ngân sách (đặc biệt là khi hãng lớn chuyển hướng kinh doanh ra nước ngoài).

Cần nhắc lại là chỉ tính riêng 4 ông lớn ngành hàng không là VNA, Vietjet, Tổng công ty cảng hàng không (ACV) và Tổng công ty quản lý bay (VATM) đã nộp ngân sách hơn 16.000 tỷ đồng/năm. Doanh thu của 2 hãng hàng không lớn là Vietjet và VNA đã đạt trên 150.000 tỷ đồng/năm, bằng 1,5 lần tổng sản phẩm của TP Cần Thơ (được xếp giàu thứ 10 trong 63 tỉnh, thành của cả nước).

Động thái “nhồi nhét thêm các hãng hàng không vào sân bay đang quá tải” của Bộ GT – VT sẽ đẩy các hãng nhỏ và hãng lớn nhưng có chi phí vận hành cao, mô hình, phương thức quản lý cồng kềnh, kém linh hoạt đứng trước nguy cơ thua lỗ, phá sản, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu ngân sách. Hơn nữa, nguồn lực xã hội càng bị lãng phí vì vốn đầu tư vào lĩnh vực này rất lớn.

Do sai lầm về quản lý, cấp phép ồ ạt, hàng không thái Lan đã bị thiệt hại kép rất nghiêm trọng. Năm 2015, Thái Lan có 41 hãng hàng không. Nay, 16 hãng đã phá sản, ngừng hoạt động. Trong 25 hãng còn lại thì cả 8 hãng bay thương mại đều lỗ, tạo áp lực nặng nề lên các ngân hàng và nguồn thu ngân sách Thái Lan.

Vì hạ tầng và năng lực quản lý giám sát an toàn không theo kịp dẫn đến nguy cơ mất an toàn bay nên mấy năm qua, hàng không Thái Lan bị phạt “cờ đen” của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).

Dù cơ quan quản lý hàng không Thái Lan đã phải cải tổ, ‘thay máu’ nhưng các hãng hàng không nước này bị cấm bay liên danh với các hãng hàng không Hoa Kỳ, cấm bay đến nhiều quốc gia trên thế giới và luôn bị đặt dấu hỏi về an toàn bay.  

Ở nước ta, thực ra, khi đánh giá cấp phép hãng hàng không mới, Bộ GT - VT đều “nhắc nhẹ” là hạ tầng đã quá tải. Lĩnh vực hàng không đòi hỏi độ chính xác, an toàn cao nên hạ tầng càng phải đi trước 5, 10 năm. Thế nhưng Bộ GT - VT rất chậm trễ cải thiện hạ tầng hàng không.

Thậm chí, đối với hạ tầng “mềm” của ngành hàng không là năng lực quản lý, giám sát an toàn bay dễ, ít tốn kém và có thể làm nhanh hơn rất nhiều, Bộ GT - VT vẫn “giữ” khả năng quản lý, giám sát bay chỉ 44 chuyến/h ở Tân Sơn Nhất (thuộc nhóm đội sổ ở Đông Nam Á). Chỉ một động tác thuê thêm nhân viên giám sát an toàn bay, năng lực quản lý, giám sát an toàn bay có thể nâng lên 54 chuyến/h (và trên 290 tàu bay), mở ra cơ hội kinh doanh cho các hãng và tăng an toàn hàng không.

Ngược lại, Bộ GT - VT dường như đang hào hứng cấp phép cho hãng bay mới mà coi nhẹ kiến tạo cho các hãng tăng tốc phát triển, nộp ngân sách cao hơn, đóng góp cho xã hội thiết thực qua thu ngân sách và năng lực cạnh tranh quốc tế

Alexandre de Juniac cũng đã nêu đích danh thực trạng thiếu năng lực quản lý sân bay tại Bangkok, Jakarta và Manila đã khiến các hãng hàng không và quốc gia đó bị trả giá như thế nào. Bài học về hạ tầng và quản lý, cấp phép mà Juniac đúc rút không thừa đối với hàng không Việt Nam.   

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng yêu cầu việc thành lập mới, hoặc nâng quy mô của các hãng hàng không phải đảm bảo yêu cầu duy trì và nâng cao năng lực khai thác an toàn bay của các hãng hàng không; năng lực giám sát an toàn của nhà chức trách; khả năng cung ứng năng lực đặc thù (phi công, kỹ sư, thợ máy sửa chữa và bảo dưỡng tàu bay…); và khả năng đáp ứng của cơ sở hạ tầng hàng không.

Hàng không là lĩnh vực đòi khỏi cực kỳ khắt khe về an toàn, không được để xảy ra lỗi hoặc sai sót nào, dù nhỏ nhất. Chỉ đạo của Thủ tướng cần được các cơ quan liên quan đặc biệt là Bộ GT - VT, Cục Hàng không, Tổng công ty Quản lý bay, các hãng hàng không… thực hiện quyết liệt, nghiêm túc.

Tin cùng chuyên mục

Xử lý nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?

Xử lý nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?

(PLVN) - Bệnh viện quận Tân Bình đã có thông báo vi phạm của nhà thầu tham dự Gói thầu Mua sắm vật tư, hóa chất xét nghiệm năm 2024. Nhìn nhận từ vụ việc này, Chủ đầu tư (bên mời thầu) cần phải tiến hành những biện pháp nào để xử lý các nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?

Đọc thêm

Bà Rịa - Vũng Tàu: Thay đổi chiến lược phát triển kinh tế - công nghiệp theo hướng 'xanh hóa'

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính (thứ tư từ phải sang) và lãnh đạo BR-VT trao giấy phép cho các nhà đầu tư tại Hội nghị tổ chức mới đây.
(PLVN) - Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) từ lâu đã khẳng định vị thế một trong những trung tâm công nghiệp nặng, cảng biển và năng lượng của cả nước. Trước yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thích ứng xu thế toàn cầu hóa và đặc biệt là cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam, tỉnh BR-VT đang từng bước thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - công nghiệp theo hướng “xanh hóa”; con đường không chỉ tất yếu, mà còn cấp bách.

Diễn đàn GIFPP 2025: Hành động toàn cầu vì Hòa bình và Thịnh vượng bền vững

300 đại biểu đến từ 14 quốc gia tham dự diễn đàn.
(PLVN) -  Vừa qua, tại khách sạn InterContinental Bangkok, Diễn đàn Đầu tư & Hợp tác Toàn cầu vì Hòa Bình và Thịnh Vượng (Global Investment Forum for Peace & Prosperity - GIFPP) đã chính thức diễn ra với sự tham dự của gần 300 đại biểu đến từ 14 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm các nhà lãnh đạo chính phủ, chuyên gia quốc tế, nhà đầu tư, doanh nhân và đại diện truyền thông.

Doanh nghiệp được “giải phóng nguồn lực” từ cải cách thủ tục hành chính Kỳ 2: “Đường băng” thông thoáng, doanh nghiệp tự tin “cất cánh”

Việc tinh gọn thủ tục hành chính cũng là cơ hội để giúp doanh nghiệp thu hút đầu tư, kinh doanh. (Ảnh minh họa).
(PLVN) - Thông tin về việc hoàn thành phân cấp thẩm quyền 307 thủ tục hành chính (TTHC) và đặc biệt là mục tiêu 100% thủ tục liên quan đến doanh nghiệp (DN) được thực hiện trực tuyến trước ngày 30/6 tới đây, đối với cộng đồng DN là một luồng sinh khí mới, một sự hỗ trợ vô cùng thiết thực trong bối cảnh cộng đồng DN đang hưởng ứng Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Bộ Công Thương yêu cầu kiểm soát chặt an toàn hồ đập thủy điện trước áp thấp nhiệt đới

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Trước diễn biến phức tạp của áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão số 1 trên Biển Đông, Bộ Công Thương yêu cầu các chủ đập thủy điện thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa, nhất là tại các hồ đập xung yếu, đang thi công hoặc sửa chữa. Các đơn vị phải tổ chức trực ban 24/24h, theo dõi sát tình hình mưa lũ, chủ động cảnh báo vùng hạ du, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân và công trình.

Để ngành Nông nghiệp phát triển bền vững

Ảnh bài.
(PLVN) -  Hôm qua (10/6), tại Hội thảo “Phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng” tổ chức ở Hà Nội, vấn đề làm sao để các sản phẩm nông nghiệp có chỗ đứng vững chắc trên thị trường xuất khẩu và nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu thay đổi của thị trường, đã được cơ quan chức năng và các doanh nghiệp bàn bạc, mổ xẻ kỹ lưỡng.

Các tỉnh Đông Nam Bộ tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phát động cao điểm 45 ngày đêm tăng tốc giải ngân.
(PLVN) -  Đông Nam Bộ - vùng kinh tế trọng điểm của cả nước - đang bước vào giai đoạn tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Với mục tiêu đến hết quý III (31/8/2025), tỷ lệ giải ngân đạt ít nhất 70% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, các địa phương trong vùng đang triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt. Song, chặng đường phía trước vẫn còn không ít thách thức cần vượt qua.

Doanh nghiệp được 'giải phóng nguồn lực' từ cải cách thủ tục hành chính - Kỳ 1: 'Đòn bẩy vàng' giúp doanh nghiệp vươn mình mạnh mẽ

Cải cách TTHC không chỉ là việc cắt giảm giấy tờ mà còn là cuộc cách mạng về tư duy quản lý nhà nước.
(PLVN) - Việc cắt giảm giấy tờ, thực hiện thủ tục trực tuyến giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian, chi phí, công sức - những thứ mà các doanh nghiệp (DN), đặc biệt là DN nhỏ và vừa luôn phải “cân đo đong đếm” từng ngày. Do đó, cách nào để chủ trương đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) đi vào thực tiễn chính là điều mà cộng đồng DN đau đáu quan tâm.

Nhà thầu tư nhân tự tin vào “sân chơi” lớn về hạ tầng

Cao tốc Nha Trang - Cam Lâm do Sơn Hải - một doanh nghiệp xây dựng tư nhân đầu tư và xây dựng theo hình thức PPP, trị giá hơn 4.300 tỷ đồng.
(PLVN) -  Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế tư nhân giúp các doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư, xây lắp hạ tầng dám nghĩ lớn, làm lớn. Kỳ vọng tương lai, trên các đại công trường, dự án quốc gia, sẽ xuất hiện ngày một nhiều hơn những thương hiệu từ thành phần kinh tế tư nhân, thay vì đó là “sân chơi” của thành phần kinh tế khác…

Đạo đức kinh doanh cần được vun bồi từ gốc

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp đang dần nhận ra rằng: kinh doanh tử tế là cách duy nhất để đi đường dài. (Nguồn: Base)
(PLVN) - Mỗi quyết định kinh doanh không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp mà còn có thể tạo ra tác động mạnh mẽ đến xã hội. Chính vì thế, đạo đức doanh nhân không còn là câu chuyện lý thuyết mà cần trở thành cốt lõi để xây dựng một nền kinh tế bền vững và nhân văn.

Tuân thủ pháp luật - Trách nhiệm tối thiểu và bắt buộc của doanh nhân

Chính phủ cho ra mắt Cổng Pháp luật quốc gia giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các thông tin pháp lý. (Ảnh trong bài: VGP)
(PLVN) - Thời gian gần đây, dư luận không khỏi bàng hoàng trước hàng loạt vụ việc doanh nghiệp vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Từ những xưởng sản xuất hàng giả, hàng nhái quy mô lớn bị phanh phui, cho đến các chiêu trò lừa đảo tinh vi qua mạng, quảng cáo sai sự thật hay sử dụng hóa chất độc hại trong thực phẩm... Mỗi “cú phốt” như vậy đang trở thành hồi chuông cảnh tỉnh, phơi bày những “lỗ hổng” trong ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận người kinh doanh.

Người trẻ truyền cảm hứng khởi nghiệp 'xanh'

Anh Hoàng Đức Mạnh dùng kiến thức mình học hỏi trong trường đại học đem đến cho bà con nông dân cách thức sản xuất mới đạt hiệu quả cao. (Nguồn: HTX Hoa Phong)
(PLVN) - Bắt đầu từ những sản phẩm thân thiện với môi trường, gần gũi thiên nhiên, hiện nay nhiều người trẻ khởi nghiệp thành công với mô hình kinh doanh xanh. Họ đã và đang truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ lên ý tưởng “startup” mang lại giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.

Niềm tin là tài sản lớn nhất của thương nhân

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng là người tiên phong trong nhiều lĩnh vực kinh doanh, đồng thời thực hiện nhiều dự án phục vụ cộng đồng.
(PLVN) - Trong mọi thời đại, doanh nhân không chỉ là người tạo ra của cải vật chất, mà còn là lực lượng nòng cốt thúc đẩy phát triển xã hội và hình thành các chuẩn mực đạo đức trong kinh tế. Trong kỷ nguyên kinh tế số, với nhiều biến động, không phải vốn liếng hay tài sản mà chính niềm tin mới là điều tạo nên đẳng cấp và độ bền vững của một doanh nghiệp.

Đạo đức doanh nhân - nền móng cho một nền kinh tế bền vững

Nghị quyết 68-NQ/TW khẳng định vai trò của doanh nhân là những người chiến sĩ trên mặt trận kinh tế. (Nguồn: VGP)
(PLVN) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ trước những biến động chưa từng có, vai trò của doanh nhân ngày càng được đề cao như những “kiến trúc sư” của sự phát triển bền vững. Đặc biệt, tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân càng khẳng định rõ, đạo đức doanh nhân chính là nền móng quan trọng để xây dựng một nền kinh tế mạnh, tự chủ và bền vững. Đạo đức trong kinh doanh không chỉ là lựa chọn, mà còn là “điều kiện sống còn” trong kỷ nguyên mới.

Dẹp bỏ tâm lý tìm cách trốn thuế

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Giữa những ngày hè oi ả đầu tháng 6/2025, không khí làm ăn của một số tiểu thương, hộ kinh doanh tại nhiều địa phương trên cả nước cũng trở nên nóng bỏng bởi làn sóng “ngừng nhận chuyển khoản”, “chỉ nhận tiền mặt” lan rộng. Thực chất, đây là những chiêu trò che giấu nỗi lo sợ bị “soi” doanh thu, bị tính thuế theo đúng quy định pháp luật.

Giải pháp để kích cầu tiêu dùng thiết bị y tế trong nước

Bà Cao Thị Vân Điểm - Phó Chủ tịch Hội TBYT Việt Nam.
(PLVN) - Hiện, thị phần thiết bị y tế (TBYT) sản xuất trong nước chiếm một phần rất nhỏ vì nhiều lý do. Cũng bởi vậy, “bài toán” kích cầu tiêu dùng TBYT trong nước luôn được các doanh nghiệp (DN) và nhà đầu tư quan tâm. Đây cũng là nội dung cuộc trao đổi giữa phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam với bà Cao Thị Vân Điểm - Phó Chủ tịch Hội TBYT Việt Nam.