Thất thu thuế do thuốc lá lậu - trách nhiệm thuộc về ai?

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Việc thiếu quản lý cho các sản phẩm thuốc lá nói chung và thuốc lá không khói nói riêng sẽ càng làm tăng tỷ lệ buôn lậu, mà trong đó thiệt hại trước mắt chính là nguồn thu thuế.

Những đề xuất đi ngược chỉ đạo Chính phủ

Từ năm 2017 đến nay, Chính phủ đã 3 lần yêu cầu các cơ quan liên ngành khẩn trương nghiên cứu biện pháp quản lý các sản phẩm thuốc lá không khói gồm thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử. Đặc biệt, qua hai Công văn số 4861 và Công văn số 8750, Chính phủ cũng đã nêu rõ việc quản lý các sản phẩm thuốc lá không khói là góp phần tăng cường công tác chống buôn lậu thuốc lá. 

Tuy nhiên, trong năm qua, các tổ chức chống thuốc lá trên thế giới, điển hình là HealthBridge Canada, Campaign for Tobacco-Free Kids (CFTK), The Union thay vì tham vấn các phương pháp quản lý phù hợp, thì lại đang đưa ra những đề xuất bài trừ các giải pháp giảm thiểu tác hại.

Những đề xuất bài trừ này không chỉ đi ngược lại chỉ đạo của Chính phủ, nghiên cứu thế giới hay ý kiến của cộng đồng khoa học, đồng thời thiếu xem xét thấu đáo đến thực tế xã hội như ở Việt Nam (một quốc gia có tỷ lệ tiêu thụ thuốc lá điếu và buôn lậu cao).  

Một số sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. (Ảnh minh họa)
Một số sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. (Ảnh minh họa)

Với ngành hàng thuốc lá, nhu cầu tiêu thụ thuốc lá trong nước vẫn nằm ở tỷ lệ báo động và thực trạng buôn lậu thuốc lá vẫn diễn ra nhức nhối. Mặc dù hàng rào thuế quan được cơ quan quản lý đưa ra như một trong những biện pháp kỹ thuật để hạn chế tình trạng buôn lậu nhưng buôn lậu thuốc lá chưa bao giờ có dấu hiệu hạ nhiệt. Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, thuốc lá nhập lậu có năm chiếm tới 25% trên thị trường, làm thất thu ngân sách Nhà nước hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm và nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người dùng. 

Bên cạnh đó, thời gian qua đang xuất hiện một số luồng thông tin chưa đầy đủ từ những tổ chức này, bao gồm sự nhầm lẫn giữa thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử, cũng như thông tin thiếu chính xác khi đề cập các sản phẩm thuốc lá không khói đang tấn công lên cộng đồng.

Đến nay, chưa có bất kỳ công ty thuốc lá nào được phép thương mại những loại sản phẩm này, nhưng các tổ chức chống thuốc lá luôn khẳng định những tác hại do các sản phẩm thuốc lá lậu gây ra là từ các công ty thuốc lá chính danh, để từ đó kêu gọi các chiến lược cấm đoán cực đoan.    

Theo ghi nhận, Việt Nam không phải là nước duy nhất mà các tổ chức này hiện diện và can thiệp vào việc đề xuất các chiến lược kiểm soát thuốc lá chung. Tại Mexico, Philippines và một số nước khác trên thế giới cũng xuất hiện tình trạng tương tự. Khi điều cấm kỵ trong xây dựng chính sách xảy ra, chính sách được soạn thảo không thể đảm bảo tính minh bạch, công bằng và phù hợp mục tiêu quốc gia.

Nguy hiểm hơn, vì chủ trương bài trừ cứng nhắc, các tổ chức này đã hoàn toàn lờ đi mọi nghiên cứu khoa học lẫn kinh nghiệm thực tiễn từ các quốc gia. Cách tiếp cận này có thể đưa đến hệ quả “phí chồng phí” trong phòng chống tác hại thuốc lá. 

Cần giải pháp khắc phục tình trạng thất thu ngân sách mỗi năm

Trong một tọa đàm về “Khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới” được tổ chức tháng 11/2020, bà Phan Minh Thủy, Trưởng phòng Xây dựng pháp luật, Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, không nên có tư duy “không quản được thì cấm”, nhất là trong bối cảnh chính sách Việt Nam đang mở cửa, ủng hộ các xu hướng phát triển công nghệ, mà cần có cách ứng xử phù hợp đối với mặt hàng áp dụng công nghệ và cải tiến chất lượng trên cơ sở tham khảo quy định của các nước phát triển. Ngoài ra, cấm có nghĩa là đang đẩy người tiêu dùng về phía hàng lậu và gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước. 

Một trong những hội thảo về thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử do HealthBridge Canada tổ chức.
 Một trong những hội thảo về thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử do HealthBridge Canada tổ chức.

Thống kê chưa đầy đủ của Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho thấy từ năm 2019 đến nay: tổng số vụ kiểm tra là 2.428 vụ, trong đó số vụ xử lý: 1.976 vụ, số lượng thuốc lá tịch thu: 646.450 bao, số tiền phạt hành chính: 8,63 tỷ đồng, trị giá hàng hoá vi phạm: 61 tỷ đồng, 16 vụ chuyển xử lý hình sự. Những đường dây nhập lậu thuốc lá điếu, thuốc lá không khói liên tục được phát hiện tại các thành phố lớn trên cả nước, từ đường bộ, đường thủy cho đến hàng không.  

Từ những số liệu cho thấy, rõ ràng thiếu quản lý cho các sản phẩm thuốc lá nói chung và thuốc lá không khói nói riêng sẽ càng làm tăng tỷ lệ buôn lậu mà trong đó thiệt hại trước mắt chính là nguồn thu thuế từ ngành hàng này, trong khi phải chi ra con số hàng tỷ đồng để tiêu hủy các nguồn hàng lậu, tuyên truyền cảnh báo cho cộng đồng trước sự tấn công của thuốc lá lậu. 

Vì vậy, việc xây dựng chính sách quản lý các sản phẩm thuốc lá không khói, trong đó có thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, cần tránh những đề xuất, thông tin một chiều xuất phát từ các tổ chức phòng chống thuốc lá. Xét một cách tổng thể, rõ ràng đã đến lúc, cơ quan quản lý nhà nước cần xem xét chính sách quản lý thuốc lá dựa trên khoa học, thực tiễn và độc lập, thay vì đưa ra các quyết định mà có sự tác động từ bên ngoài. 

Đọc thêm

Chàng trai 9X và hành trình cứu nông sản Việt khỏi điệp khúc buồn 'được mùa, mất giá'

Sản phẩm chuối Viba được bày bán tại các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch.
(PLVN) - Nhận thấy mẹ thiên nhiên ưu ái cho Việt Nam rất nhiều loại nông sản, trái cây đặc sản có những vị thơm ngon, bổ dưỡng, nhưng chỉ theo mùa vụ, rất dễ rơi vào cảnh “được mùa, mất giá”, Trần Đức Thuận và anh trai đã cùng nhau nghiên cứu tìm hướng đi mới cho nông sản Việt, giúp người nông dân bảo đảm sản xuất bền vững.

Giá vàng chiều 11/11 tiếp tục giảm

Giá vàng chiều 11/11 tiếp tục giảm
(PLVN) - Chiều nay ngày 11/11 giá vàng trong nước tiếp tục giảm theo đà giảm của giá vàng thế giới. Giá vàng giảm từ 100.000đ - 300.000đ ở chiều mua vào và 200.000 đồng - 400.000 đồng ở chiều bán ra.

Sách lậu, sách vi phạm bản quyền lộng hành - Do thị trường thiếu ý thức?

Sách lậu có kích cỡ thô hơn, màu nhòe hơn, phần ruột không có màu và căn lề lệch hơn so với sách chính thống.
(PLVN) - Sự phát triển của văn hóa đọc và tương lai của ngành xuất bản sách nước ta đang đứng trước nguy cơ nghiêm trọng khi tình trạng sách lậu và sách vi phạm bản quyền ngày càng phổ biến. Các nhà xuất bản, tác giả và độc giả đều chịu ảnh hưởng khi những nỗ lực phát triển thị trường sách chính thống bị sách lậu làm suy yếu, kéo theo hệ lụy về kinh tế lẫn văn hóa.

Đào Nhật Tân, quất Tứ Liên 'hồi sinh' đón Tết Nguyên đán

Tại làng nghề trồng đào Nhật Tân (quận Tây Hồ, Hà Nội) những ngày này nhiều hộ gia đình trồng đào ở đây đang tất bật hồi sinh những vườn đào sau bão. (Ảnh: Sức khỏe đời sống)
(PLVN) - Đào Nhật Tân, quất Tứ Liên (Tây Hồ, Hà Nội) là hai biểu tượng đặc trưng thú chơi hoa cho Tết Nguyên đán của người dân đất Kinh kỳ. Năm nay, đợt bão số 3 làm nước sông Hồng dâng cao khiến nhiều vườn cây cảnh ở đây bị thiệt hại nghiêm trọng. Những người trồng cây cảnh nơi đây đang dồn hết công sức để hồi sinh những vườn đào, quất để đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Câu chuyện người Việt học tiếng Anh cùng AI

Các khách mời trải nghiệm nền tảng học tiếng Anh FSEL. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Với thông điệp An English Center in Your Pocket (Trung tâm tiếng Anh nhỏ gọn trong túi bạn), FSEL - nền tảng học ngoại ngữ tương tác cùng AI (trí tuệ nhân tạo) là bước đột phá, hứa hẹn tạo ra nhiều thay đổi trong hiệu quả học tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung của hàng triệu học sinh, sinh viên Việt Nam.

Thấy gì qua các vụ kiện bản quyền liên quan đến AI trên thế giới?

 Với tác phẩm “Zarya of the Dawn” của Kristina Kashtanova, Mỹ chỉ bảo hộ tác quyền phần nội dung do con người tạo ra. (Ảnh: The Verge)
(PLVN) - Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), các vấn đề bản quyền đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Các vụ kiện liên quan đến bản quyền AI đã làm nổi bật những thách thức pháp lý mới, đòi hỏi nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, phải xem xét điều chỉnh khung pháp lý về sở hữu trí tuệ.

Tổ chức Diễn đàn Quốc gia phát triển Kinh tế số và Xã hội số lần thứ II

Diễn đàn 2024 sẽ diễn ra từ ngày 13-14/11 tại Bình Dương.
(PLVN) - Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết sẽ phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và UBND tỉnh Bình Dương tổ chức Diễn đàn Quốc gia phát triển Kinh tế số và Xã hội số lần thứ II với chủ đề: “Sáng tạo ứng dụng công nghệ số vào các ngành, lĩnh vực để phát triển kinh tế số và nâng cao năng suất lao động”.

Tăng giá xăng, dầu

Hình ảnh minh họa
(PLVN) -Chiều nay, 7/11, giá xăng dầu trong nước đồng loạt tăng, chỉ dầu madút giảm nhẹ.

Hé lộ mẫu xe bay CycloRotor eVTOL, dự kiến cất cánh năm 2025

CycloTech hé lộ mẫu xe bay CycloRotor eVTOL, dự kiến cất cánh năm 2025 (Ảnh: CycloTech)
(PLVN) - Công ty hàng không CycloTech của Áo vừa tiết lộ đang phát triển phiên bản thử nghiệm của một chiếc eVTOL (phương tiện bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng chạy điện) để giới thiệu hệ thống động cơ đẩy cho chuyến bay chạy điện của mình.

Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm địa phương qua thương mại điện tử

Tiêu thụ sản phẩm địa phương qua thương mại điện tử đang được thúc đẩy mạnh mẽ. (Ảnh: Liên minh HTX Việt Nam).
(PLVN) -  Doanh thu thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam năm 2023 đã đạt 20,5 tỷ USD và Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng về TMĐT nhanh nhất khu vực. TMĐT đang là kênh tiêu thụ hữu hiệu của hàng hóa địa phương, do đó cần tận dụng tối đa kênh này để thúc đẩy phát triển sản xuất ở các địa phương.

Ngày mai giá xăng có thể tiếp tục giảm

Ảnh minh họa
(PLVN) - Trong kỳ điều hành ngày mai (7/11), giá xăng trong nước được dự báo giảm theo xu hướng thế giới. Cụ thể, giá bán lẻ xăng E5 RON 92 có thể giảm 66 đồng/lít về mức 19.334 đồng/lít, còn xăng RON 95-III có thể giảm 123 đồng /lít về mức 20.377 đồng/lít.