Đây là thành công bước đầu trong lộ trình thực hiện các giải pháp nhằm hồi hương ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”. Trong thời gian tới, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ nỗ lực phối hợp với Bộ Ngoại giao cùng một số Bộ, ngành, tổ chức, cá nhân để huy động mọi nguồn lực nhằm “hồi hương” ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” về nước trong thời gian sớm nhất.
![Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" của vua Minh Mạng được hãng Millon dự kiến đưa ra đấu giá ngày 10/11/2022. Ảnh: TTXVN](https://image.baophapluat.vn/w840/Uploaded/2024/ebhuovh/2022_11_01/dau-gia-011122-3-738.jpg "Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" của vua Minh Mạng được hãng Millon dự kiến đưa ra đấu giá ngày 10/11/2022. Ảnh: TTXVN") |
Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" của vua Minh Mạng được hãng Millon dự kiến đưa ra đấu giá ngày 10/11/2022. Ảnh: TTXVN |
Trước đó, ngày 31/10, tại thủ đô Paris, nhà đấu giá Millon đã mở các phiên bán đấu giá trên 300 cổ vật và tác phẩm nghệ thuật có nguồn gốc xuất xứ từ Việt Nam, hoặc liên quan đến Việt Nam.
Nhiều cổ vật quý triều Nguyễn như huân chương, huy chương, phù hiệu, đồng tiền, chén vàng… của vua Minh Mạng, Duy Tân, Khải Định và Bảo Đại cũng được đưa ra đấu giá lần này, trong đó đặc biệt có chiếc Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" của vua Minh Mạng và chiếc bát vàng thời vua Khải Định mang giá trị lịch sử cao.
Riêng chiếc Kim ấn bằng vàng, nặng 10kg, đúc năm 1823 dưới triều vua Minh Mạng (1820 - 1841), biểu tượng cho quyền lực tối cao của Thiên hoàng trong chế độ quân chủ của nhà nước phong kiến Việt Nam, có giá chào bán ban đầu khoảng 2-3 triệu euro. Tuy nhiên, "do sự quan tâm mạnh mẽ của Nhà nước Việt Nam đối với bảo vật này nên ngày đấu giá sẽ dời đến 12 giờ trưa ngày 10/11", theo thông báo từ đại diện hãng đấu giá Millon.
Được biết trước đó, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp đã làm việc với các bên liên quan đến việc bán đấu giá Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" của vua Minh Mạng.
Đại diện Hội đồng Nguyễn Phúc tộc Việt Nam, hậu duệ của các vua chúa nhà Nguyễn là tổ chức kế thừa chính thức những nghĩa vụ của vương triều Nguyễn, cũng đã có văn bản gửi hãng đấu giá Millon, yêu cầu hủy bỏ cuộc đấu giá hai cổ vật là Kim ấn triều Nguyễn và bát vàng của vua Khải Định.
Điều 5 của Luật Di sản văn hóa nước ta nêu rõ: "Nhà nước thống nhất quản lý di sản văn hóa thuộc sở hữu của toàn dân, công nhận và bảo vệ các hình thức sở hữu tập thể, sở hữu chung của cộng đồng, sở hữu tư nhân và các hình thức khác về di sản văn hóa theo quy định của pháp luật".
Về di sản văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, Khoản 2, Điều 8 cũng chỉ rõ: "Di sản văn hóa Việt Nam ở nước ngoài được bảo hộ theo tập quán quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia". Hiện Việt Nam là một trong những nước tham gia Công ước UNESCO 1970 về các biện pháp ngăn cản xuất, nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa...
Theo các nhà khảo cổ, trong suốt 143 năm của nhà Nguyễn (1802-1945), có khoảng hơn 100 ấn tín đã được tạo ra. Chúng được làm bằng vàng, ngọc, ngà, bạc và đồng… thường do các thành viên hoàng gia và quan chức cao cấp sử dụng.
Dưới thời vua Minh Mạng, 15 ấn ngọc và vàng đã được chế tác, trong đó Kim ấn "Hoàng đế chi bảo" được bán đấu giá dịp này là loại hiếm có và quan trọng bậc nhất, chỉ dùng cho các sắc phong và văn bản quan trọng của triều đình.
Quyết tâm sưu tầm, hồi hương ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” trở về Việt Nam không chỉ để bổ sung, hoàn thiện các sưu tập cổ vật, bảo vật, di sản văn hóa bị thất lạc, “chảy máu” ra nước ngoài mà còn khẳng định vị thế, tầm ảnh hưởng của dân tộc.
Điều này góp phần khẳng định sự đúng đắn, tiên quyết của Đảng, Nhà nước ta về quan điểm bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân, nâng cao tự tôn dân tộc của thế hệ trẻ trên trường quốc tế, góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và đóng góp vào kho tàng di sản văn hóa thế giới.
Đây là việc làm rất có ý nghĩa đảm bảo tính toàn vẹn của di sản văn hóa - một nội dung quan trọng mà UNESCO rất chú trọng trong bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời thể hiện vai trò của Việt Nam trong thực hiện các cam kết tại các Công ước quốc tế mà nước ta tham gia.
Theo Đại Nam thực lục của Quốc Sử quán triều Nguyễn, ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” được đúc vào ngày Giáp Thìn, mùng 4 tháng Hai năm Minh Mạng thứ 4 (tức ngày 15/3/1823). Ấn có nuốm (quai) làm rồng cuốn hai tầng, vuông 3 tấc 2 phân, dày 5 phân, bằng vàng mười tuổi, nặng 180 lạng (chính xác là 280 lạng) 9 đồng 2 phân. Phàm chiếu như sắc dụ đều đóng ấn ấy.
Theo Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, vào năm Minh Mệnh thứ 9 (năm 1828), dụ rằng: Ấn báu của nhà nước là để làm việc tuyên bố mệnh lệnh, chỉ bảo rõ ràng những việc phải làm, về khí cụ thì cực kỳ quan trọng, về điển lệ thì cực kỳ to lớn... Gặp có khánh tiết ban ơn, đại xá thiên hạ, cùng là các cáo dụ các thân huân (người thân và người có công), đi tuần thú để xem xét các địa phương, mọi điển lệ long trọng ấy và ban sắc, thư cho ngoại quốc, dùng ấn Hoàng đế chi bảo.
Như vậy, có thể thấy “Hoàng đế chi bảo” là ấn vàng lớn nhất, đẹp nhất, quý nhất và quan trọng nhất của vương triều Nguyễn. Ấn này được dùng cho các hoạt động công quyền, chính sự của triều Nguyễn (vào dịp lễ khánh tiết, ban ân, xá tội, đi tuần thú các địa phương, cùng với sắc thư ban cho nước ngoài...), phản ánh một giai đoạn trong tiến trình lịch sử của quốc gia - dân tộc, là di sản văn hóa quý báu của Nhà nước Việt Nam.
