Ngòi Cái chuyển mình

Nhiều gia đình ở Ngòi Cái đổi đời nhờ nuôi dê, phát triển sản xuất
Nhiều gia đình ở Ngòi Cái đổi đời nhờ nuôi dê, phát triển sản xuất
(PLO) - Ngòi Cái từng là thôn “nhiều không” của xã Tiến Bộ (Yên Sơn, Tuyên Quang) do không điện, không sóng điện thoại, không trạm y tế, không chợ. Có thời kỳ, tình trạng tảo hôn, sinh nhiều con tiếp diễn nên tỷ lệ gia tăng số hộ ở đây khá nhanh, từ con số 21 hộ ban đầu từ Hoàng Su Phì (Hà Giang) về lập làng những năm 79 - 80, giờ đã tăng lên 84 hộ.

Giã từ tảo hôn

Anh Thèn Văn Trương, Trưởng thôn Ngòi Cái bảo, một trong những hủ tục của người Nùng là chuyện “chọn vợ” sớm. Có những em gái mới học lớp 3, lớp 4 đã được nhà trai đến đặt lễ nhận làm vợ. Tất nhiên không cưới xin luôn, vẫn chờ đủ tuổi kết hôn, nhưng nó giống như sự sắp đặt sẵn của cha mẹ, rằng con cái đủ tuổi là dựng vợ gả chồng, thui chột dần ước mơ được học hành, được vươn ra biển lớn của các em.

Anh Hoàng Văn Long, sinh năm 1974 kết hôn với chị Hoàng Già Hói, sinh năm 1976 từ năm 1995, giờ đã có 9 người con. Con cả sinh năm 1996, đứa út mới sinh năm 2015. Các con của anh hầu hết chỉ học hết lớp 7 rồi nghỉ ở nhà giúp bố mẹ việc nương rẫy, chăm em. Ở tuổi ngoài 40, anh Long đã lên chức ông ngoại vì cô con gái vừa chớm 18 tuổi cũng đã kết hôn, sinh con. Anh Long bảo, nhà có ít con trai quá nên cũng cố sinh để tìm con trai thôi, giờ có 2 đứa con trai rồi, không bắt vợ đẻ nữa đâu.

Kết hôn sớm, sinh đông con nên số học sinh tốt nghiệp THPT chỉ đếm trên đầu ngón tay, cả thôn mới chỉ có 1 em là Thèn Văn Thương tốt nghiệp cấp 3.

Xóa “nhiều không”

Đói nghèo và tình trạng “nhiều không” ở Ngòi Cái đã trở thành điều trăn trở cho xã, cho huyện trong mỗi lần tổng kết. Ngòi Cái có 84 hộ thì có đến 58 hộ nghèo. Để xóa nghèo, cán bộ chủ chốt của thôn được gọi lên, cùng cán bộ xã, cán bộ huyện để tìm hướng thoát nghèo cho thôn. Đảng ủy xã Tiến Bộ đã phân công đảng viên Ngô Tiến Dũng, Chủ tịch Hội Nông dân đảm nhận vai trò phụ trách thôn. Anh Dũng bảo, vào đảm nhận công việc, tâm thế của mình là phải vực Ngòi Cái dậy.

Mỗi tuần vào thôn 2 lần, ngoài họp bàn với trưởng thôn, bí thư chi bộ về cách trồng cây gì, nuôi con gì, anh đến từng hộ gia đình, nhất là những hộ gia đình sinh nhiều con, muốn sinh con trai để tuyên truyền, vận động người dân sinh đẻ có kế hoạch. Đến nhà vận động, họp thôn vận động, họp xã vận động, cách tuyên truyền kiểu “mưa dầm thấm lâu” này cũng đã được người Nùng ở Ngòi Cái tiếp thu, thay đổi dần. 4 năm trở lại đây, tình trạng chọn vợ từ thuở lên 9, lên 10 ở Ngòi Cái chấm dứt hẳn, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cũng đang dần được cải thiện, nhất là ở những cặp vợ chồng thuộc thế hệ 8x, 9x.

Hủ tục xóa dần, anh Dũng vận động người dân làm kinh tế. Ngòi Cái vốn có lợi thế về đất rừng, trước nay bà con được giao đất chỉ trồng sắn, nhưng giá sắn năm được, năm mất, đất lại cằn đi thấy rõ. Anh Dũng tìm các nguồn vốn, từ vốn cho nông dân, đến vốn ngân hàng chính sách xã hội, vận động những gia đình đảng viên trồng rừng trước, rồi đến người dân. Sau vài năm, giờ Ngòi Cái đã có gần 200ha rừng.

Anh Dũng bảo, năm nay thôn có 2 hộ của Nguyễn Văn Cường, Tụ Kim Long thoát nghèo cũng đều nhờ rừng cả. Với những gia đình quá nghèo, anh Dũng tìm cách vận động, quyên góp của người dân ở xã, các tổ chức thiện nguyện... Chỉ ngôi nhà lợp proximăng trước mặt, anh Dũng bảo ngôi nhà của chị Tụ Thị Giỏn, chồng mất sớm, một nách 3 con cũng vừa được anh xin xã 40 tấm lợp lợp lại mái nhà, vận động đoàn viên trong thôn đến giúp chị đắp lại nền nhà. 

Bài toán cây trồng được giải, giờ đến vật nuôi. Theo Trưởng thôn Ngòi Cái - anh Thèn Văn Trương, sau một thời gian dài cùng cán bộ xã tìm hiểu, nghiên cứu, nhận thấy không có gì dễ nuôi dễ bán như con dê, nên con dê được đưa vào cơ cấu cây trồng, vật nuôi của thôn. Giờ hộ nào trong thôn Ngòi Cái cũng có một chuồng dê cạnh nhà, nhà nào ít thì vài ba con, nhà nhiều cũng 15 - 20 con. Lụi cụi cho 7 con dê trong chuồng ăn, đảng viên 52 năm tuổi Đảng Tụ Sào Chỉ bảo, mình vốn là người uy tín của thôn bản, nên mình phải noi gương để con cháu nhìn vào học tập, không lười lao động, không tụ tập uống rượu nữa.

Người Nùng ở Ngòi Cái giờ vẫn giữ những phong tục tập quán xưa, như lễ cúng cơm mới, lễ cúng chúa sơn lâm. Lễ cúng cơm mới được người Nùng tổ chức vào tháng 10 âm lịch, với mong muốn vụ sau có một mùa màng bội thu. Còn lễ cúng chúa sơn lâm được tổ chức vào tháng 2 âm lịch là cách người Nùng giữ rừng. đến ngày lễ này, người Nùng ở Ngòi Cái chọn một cây to nhất trong bản, đặt lễ cúng, với mong muốn chúa sơn lâm chở che, bảo vệ người dân, không cho mưa lũ xói mòn, không cho thiên tai đổ xuống. Người trong thôn cũng không ai dám vào rừng chặt phá, nhờ thế mà dù sống trong khu vực rừng phòng hộ, nhưng rừng ở Ngòi Cái vẫn được bảo vệ nghiêm ngặt.

Chuyện học của con trẻ cũng được người dân quan tâm đầu tư nhiều hơn. Hiện tại Ngòi Cái đã có một phân hiệu trường, đảm bảo cho các cháu theo học từ mầm non đến lớp 5, các trẻ trong độ tuổi đều được cha mẹ cho đến trường. Ý thức được tầm quan trọng của con chữ nên cha mẹ các em ở đây cũng quý cô giáo lắm. Ngoài việc bắc máng dẫn nước về cho cô giáo thì cha mẹ các em còn góp củi, góp rau để giúp các cô yên tâm đến trường.

Cái khó của Ngòi Cái là giờ vẫn chưa có điện lưới quốc gia. Những hộ gần suối thì đầu tư lắp điện nước, nhưng cũng chỉ mùa mưa mới có điện, mùa khô, nước cạn, điện lập lòe như đốm lửa nhỏ, không đủ sức thắp sáng một gian nhà sàn, trong những ngôi nhà chúng tôi đến, vẫn có những chiếc ti vi đen trắng đắp màn ở góc nhà. Song mới đây, tin vui với những người dân Ngòi Cái, đó là dự án đầu tư di dân khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai nguy hiểm ngay tại thôn đã được UBND huyện Yên Sơn phê duyệt. Theo đó, khu định cư mới sẽ được đầu tư đường điện quốc gia, là điều kiện để người dân nơi đây nắm bắt và tiếp cận thông tin từ khắp mọi miền Tổ quốc.

Đọc thêm

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị
(PLVN) - Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1458/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về việc giao ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, giữ chức vụ Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nhiệm kỳ 2021-2026.

Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho hai phi công

Đại tá Nguyễn Văn Sơn (ở giữa) - Trung đoàn trưởng, bay buồng trước (Trung đoàn không quân 940) được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa ra ngoài. Ảnh: Trung đoàn 940.
(PLVN) - Theo thông tin từ Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam), Chủ tịch nước có Quyết định số 1267/QĐ-CTN ngày 21/11/2024 về việc tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho Đại tá Nguyễn Văn Sơn, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 940 và Thượng tá Nguyễn Hồng Quân, Chủ nhiệm bay Trung đoàn 940 (Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng).

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh
(PLVN) - Sáng 22/11, tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh”.

Tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominicana

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona, sáng 20/11 (giờ địa phương), tại Cung Quốc gia ở Thủ đô Santo Domingo, sau nghi lễ đón trang trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Luis Abinader Corona cùng Đoàn đại biểu cấp cao hai nước đã có cuộc hội đàm.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 2: Phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ - 'khó nhiều bề'

Ban Chấp hành Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025 có 9 thành viên. (Ảnh: Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội)
(PLVN) - Phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ rất quan trọng vì đây là lực lượng góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật. Thế nhưng, thực tiễn công tác phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ Thủ đô hiện nay và bản thân nhận thức, nỗ lực của lực lượng văn nghệ sĩ Thủ đô để đứng vào hàng ngũ của Đảng đôi khi vẫn là “hai đường thẳng song song”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.