Hành trình Tết qua trang sách
Các cuốn sách Tết đều tái hiện bức tranh Tết đủ đầy phong vị của các vùng miền, của Tết nay và Tết xưa thông qua những bài viết của các tác giả, để thông qua đó, nhắc nhớ người đọc về những giá trị của Tết cổ truyền trong văn hóa người Việt, về sự đoàn viên, ấm áp bên người thân, gia đình vào dịp đặc biệt này.
“Tết Việt Nam xưa” của Mai Ha Books được tuyển dịch kỹ lưỡng từ những bài viết của các học giả Việt Nam và Pháp từng đăng trên Tạp chí Đông Dương. Đây là một tài liệu quý cho nghiên cứu lịch sử và văn hóa Việt Nam.
Qua những bài viết đặc sắc trên Tạp chí Đông Dương, cuốn sách đã đưa độc giả bước vào hành trình Tết của người Việt qua những nghi lễ, phong tục, thú chơi thấm đẫm “tâm hồn Việt Nam” với bài viết của các học giả Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh, Trần Văn Giáp, Paul Boudet, Jean Marquet, Georges Pisier, Nguyễn Tiến Lãng, Mạnh Quỳnh...
Những tư liệu quý này được PGS Nguyễn Mạnh Hùng - Viện Nghiên cứu Việt Nam học sưu tầm và lưu giữ trong nhiều năm qua. Đặc biệt, các bài viết được minh họa bằng hơn 50 bức tranh Tết ngộ nghĩnh, sống động.
Gói trong gần 200 trang, sách “Tết Việt Nam xưa” được chia thành 3 phần chính: Nghi lễ Tết; Phong tục Tết; Thú chơi Tết. Thời điểm đón Tết, ý nghĩa thiêng liêng của Tết với từng cá nhân, với dân tộc, chuẩn bị cho ngày Tết, lễ cúng thần ông Táo ngày 23 tháng Chạp, đón Tết, vui Tết, suy nghĩ của người dân về Tết… được nhà văn hoá Nguyễn Văn Huyên kể lại vô cùng chi tiết và thi vị.
Cũng bởi ý nghĩa thiêng liêng của Tết, ông cho rằng Tết vẫn tồn tại mãi mãi với chúng ta, bất chấp sự khắc nghiệt của thời đại và sự đóng góp ít nhiều rời rạc của những quan niệm mới về đạo đức hay về những phản xạ tâm lý mới. Nhà văn hóa Phạm Quỳnh có bài viết thú vị “Tâm lý ngày Tết” lý giải ý nghĩa diệu kỳ, thiêng liêng của Tết. Theo đó, ông cho rằng, Tết là sự náo nức vô cùng của những người con An Nam…
 |
“Phong tục Tết” có lẽ là phần thú vị nhất đối với độc giả bởi ở đó có những bài viết về Tết qua góc nhìn của nhà văn, du khách, học giả người Pháp và quốc tế. Họ có cái nhìn mới mẻ, lạ lẫm, đôi khi là sai lầm, giống như sự tưởng tượng xa lạ về Tết Việt. Sống và làm việc nhiều năm ở Đông Dương, nhà văn Pháp Jean Marquet có bài viết thú vị Tết ở làng quê.
“Thật ngọt ngào biết bao khi thấy trước được những bữa tiệc linh đình, những cuộc nhậu nhẹt, những ván bài, những trận chọi gà, là những lời chúc thân tình mà những ngày Tết sẽ lan tỏa trên các gia đình ở phương nam thái bình!”. Nhà văn Jean Marquet mở đầu ấn tượng như thế...
Phục dựng “tập quán” sách
Cùng với “Tết Việt Nam xưa” của Mai Ha Books còn có “Sách Tết Tân Sửu 2021” của Đông A Book hợp tuyển văn thơ nhạc họa chủ đề mùa xuân và ngày Tết, một không gian nơi nghệ thuật Việt thăng hoa.
Có thể thấy, mỗi cuốn sách mang những nội dung riêng, những câu chữ lắng đọng và đầy tình cảm là lời thủ thỉ với bao nhung nhớ về Tết xưa. Các cuốn sách Tết đều tái hiện bức tranh Tết đủ đầy phong vị của các vùng miền, của Tết nay và Tết xưa thông qua những bài viết của các tác giả. Để thông qua đó, nhắc nhớ người đọc về những giá trị của Tết cổ truyền trong văn hóa người Việt, về sự đoàn viên, ấm áp bên người thân, gia đình vào dịp đặc biệt này.
Việc phục dựng lại “tập quán” sách Tết của các nhà xuất bản cũng không nằm ngoài ý nghĩa lưu giữ lại những nét đẹp vốn có của Tết Việt cho thế hệ mai sau. Và cứ như thế, trong giỏ quà Tết, ngoài những bánh, những rượu thì xuất hiện thêm một món quà tinh thần là quyển Sách Tết nho nhỏ.
Trên bàn trà, ngoài mứt tết, hạt dưa, còn có sự góp mặt khiêm nhường của Sách Tết. Bên cạnh thú du xuân, người ta còn có thêm cái thú tao nhã: đọc - ngẫm Sách Tết. Người già đọc để hoài nhớ Tết xưa; người trẻ đọc để trân quý Tết nay.
Những giai phẩm, ấn phẩm về Tết xưa là hoài niệm nhắc nhở cho mỗi người, người lớn và lớp trẻ thấy rõ văn hóa truyền thống, cốt cách của người Việt Nam trong cái Tết như thế nào. Điều đó là cần thiết để khẳng định tâm thế của văn hóa Việt Nam, là cầu nối xưa và nay, nhắc nhở lớp trẻ tự tôn về văn hóa, dân tộc mỗi khi Tết đến Xuân về.
