Chăm sóc người cao tuổi thế nào khi tốc độ già hóa nhanh?

Việt Nam hiện được xếp vào những quốc gia có tốc độ già hóa dân số vào loại nhanh trong khu vực và thế giới. Đây thực sự là một thách thức vô cùng lớn đối với chúng ta, trong điều kiện nguồn lực, chính sách cho người cao tuổi (NCT) còn chưa theo kịp.

[links()]Việt Nam hiện được xếp vào những quốc gia có tốc độ già hóa dân số vào loại nhanh trong khu vực và thế giới. Đây thực sự là một thách thức vô cùng lớn đối với chúng ta, trong điều kiện nguồn lực, chính sách cho người cao tuổi (NCT) còn chưa theo kịp.

Vì sao già hóa nhanh?

Theo TS Dương Quốc Trọng - Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), sau Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, Tổng cục Thống kê dự báo phải đến năm 2017 Việt Nam mới bước vào giai đoạn già hóa dân số, tức là tỷ lệ người trên 65 tuổi đạt 7%). Nhưng không ngờ chỉ sau đó 2 năm, vào năm 2011 tỷ lệ NCT ở Việt Nam trên 65 tuổi đã đạt 7%; tỷ lệ NCT từ 60 tuổi trở lên đã đạt 10%. Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số, hay nói cách khác dân số Việt Nam đang già.

Lý do của việc dân số nước ta già nhanh như thế, theo TS Trọng lý giải là do số lượng, tỷ lệ trẻ em ngày càng giảm xuống, trong khi đó số lượng NCT Việt Nam lại tăng lên một cách nhanh chóng, tuổi thọ ngày càng tăng cao. Trong 50 năm qua, tuổi thọ người Việt Nam tăng 33 tuổi, từ 40 tuổi (năm 1960) lên 73 tuổi (năm 2010). Trong khi thế giới chỉ tăng 21 tuổi (giai đoạn 1906-2010, tương ứng 47 – 68 tuổi). Nhóm dân số từ 15-64 tuổi hiện đang trong độ tuổi lao động, trong 5-10 năm tới sẽ “đẩy lên” thành NCT, do đó lực lượng này sẽ chiếm một tỷ trọng lớn hơn rất nhiều.

“Tăng tốc” chính sách

Tốc độ dân số già quá nhanh đã và đang đẩy chúng ta vào tình thế vô cùng khó khăn. Thực tế, ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho hay, hiện tại có tới gần 70% NCT sống ở nông thôn; số NCT có lương hưu chỉ chiếm khoảng 1/4, đa số sống với con cháu, phụ thuộc vào con cháu nên cuộc sống của họ rất khó khăn. Ngoài ra, không ít NCT sống đơn thân, cuộc sống còn nhiều khó khăn.

Ở góc độ chính sách, pháp luật, Quốc hội đã ban hành Luật NCT, Chính phủ cũng đã ban hành Kế hoạch hành động đối với NCT, nhiều Bộ, ngành với chức năng của mình đã ban hành các chính sách bảo vệ quyền lợi của NCT…

Tuy nhiên, theo ông Tân, nhận thức và hành vi của người dân và các Bộ, ngành về vấn đề liên quan đến NCT còn rất hạn chế (mới dừng lại ở mức chăm sóc sức khỏe NCT); quan niệm thiên lệch cho rằng NCT là gánh nặng của xã hội; hệ thống an sinh xã hội chưa đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe NCT; nghiên cứu về vấn đề già hóa chưa nhiều, lẻ tẻ; vấn đề NCT chưa được lồng ghép vào việc hoạch định, xây dựng chính sách ở Việt Nam.

Để giải quyết được vấn đề già hóa dân số là một việc làm không đơn giản. Nếu như nhiều quốc gia trên thế giới và khu vực đã và đang giải quyết vấn đề này thì Việt Nam mới chỉ bắt đầu triển khai. Theo khuyến nghị của ông Nguyễn Văn Tân, trước mắt chúng ta phải kìm hãm quá trình già hóa dân số bằng cách duy trì mức sinh đạt được hiện nay xung quanh mức sinh thay thế (mỗi cặp vợ chồng sinh 1-2 con); đồng thời tìm mọi cách để thích ứng với sự già hóa dân số bằng hệ thống chính sách để phát huy vai trò của NCT, tạo việc làm phù hợp cho NCT, đặc biệt phát huy vai trò của NCT trong việc nghiên cứu khoa học, giảng dạy…

Muốn vậy, phải đẩy mạnh giáo dục truyền thống, giáo dục nhận thức về vấn đề chăm sóc NCT, khuyến khích phát triển mô hình ông bà chăm sóc con cháu, đảm bảo an sinh xã hội NCT; mở rộng trợ cấp cho NCT; mở rộng và đa dạng hóa các loại hình chăm sóc sức khỏe NCT; chủ động xây dựng mô hình thân thiện với NCT (thực tế hiện nay từ việc xây dựng các khu chung cư đến chỗ đi bộ sang đường chúng ta vẫn chưa tính đến đối tượng NCT); đẩy mạnh nghiên cứu để có một cơ sở dữ liệu bài bản và cụ thể về NCT…

Đoan Trang

Đọc thêm

1 phụ nữ tử vong nghi do bệnh dại

Ảnh minh họa
(PLVN) - Người phụ nữ 49 tuổi ở Đắk Lắk vừa tử vong sau 2 tháng bị chó nhà cắn nhưng không tiêm vaccine phòng dại; tại 1 huyện của tỉnh Yên Bái, trong 2 ngày có 12 người dân bị phơi nhiễm bệnh dại.

Lửa nhiệt huyết chưa bao giờ nguội ở chuyên gia chẩn đoán hình ảnh với hơn 40 năm cống hiến

 PGS.TS.BSCC Nguyễn Quốc Dũng luôn hết mình vì chuyên môn và vì sức khỏe người dân. (Ảnh trong bài: NVCC)
(PLVN) - Hơn 4 thập kỷ cống hiến trong ngành Y, trải qua nhiều vai trò khác nhau, vị chuyên gia ấy vẫn luôn cháy lửa nghề. Đến nay, khi tuổi đã ngoài 60, ông luôn nỗ lực làm mới bản thân trước guồng quay công nghệ nhằm áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất vào công tác khám, chữa bệnh phục vụ người dân.

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường công tác phòng bệnh sởi

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm lây lan qua đường hô hấp, đã từng xảy ra những đợt dịch lớn; hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
(PLVN) - Trong những tháng gần đây, bệnh sởi có xu hướng gia tăng tại một số địa phương. Để chủ động kiểm soát, ngăn ngừa, không để bệnh sởi lây lan, bùng phát trên diện rộng, ngày 14/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành công điện yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương tăng cường công tác phòng, chống bệnh sởi.

Điều chỉnh giá khám, chữa bệnh theo mức lương cơ sở

Ảnh minh hoạ: Ngọc Nga
(PLVN) - Đến nay Bộ Y tế đã phê duyệt giá khám chữa bệnh 15 bệnh viện theo mức lương cơ sở. Bộ này đánh giá, khi điều chỉnh giá khám bệnh, chữa bệnh theo yếu tố tiền lương từ mức lương cơ sở 1,8 triệu lên 2,34 triệu đồng, phần đồng chi trả (ở mức 20% và 5%) tăng thêm không nhiều.

Kiểm soát chặt chẽ chất lượng bữa ăn học đường

Cần sự phối hợp từ phía nhà trường, gia đình và cả xã hội trong việc đảm bảo chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh. (Ảnh minh họa: SKĐS)
(PLVN) -  Thời gian qua, vấn đề chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh đã trở thành mối lo ngại ở nhiều trường học tại các thành phố lớn, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh. Điều này khiến phụ huynh vô cùng bất an và để lại hệ lụy không nhỏ cho sức khỏe của học sinh.

Tăng thuế thuốc lá để giảm thiệt hại 108.000 tỷ đồng mỗi năm

Bà Phan Thị Hải- Phó Giám đốc phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá phát biểu tại hội thảo (Ảnh: BTC)

(PLVN) - Theo ThS Phan Thị Hải - Phó Giám đốc phụ trách Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá Việt Nam, mỗi năm thuốc lá gây tổn thất khoảng 108.000 tỷ đồng chi phí khám chữa bệnh. Việc tăng thuế sẽ làm giảm đáng kể việc tiếp cận thuốc lá, cũng làm giảm tỷ lệ tử vong và tổn thất sức khỏe...