Bảo vệ bản quyền tranh trên thị trường trực tuyến - khó chồng khó

Thị trường tranh trực tuyến khởi sắc ở Việt Nam nhiều năm nay.
Thị trường tranh trực tuyến khởi sắc ở Việt Nam nhiều năm nay.
(PLVN) - Sau nhiều năm hoạt động, thị trường tranh trực tuyến vốn mang đến nhiều lợi ích cho giới mỹ thuật Việt Nam nay đã bộc lộ hạn chế. Nhiều nghệ sĩ, nhà sưu tầm và người yêu thích mỹ thuật nghi ngại về tranh giả tại các sàn giao dịch trực tuyến hay việc đưa tranh lên Internet khiến tác phẩm của họ dễ bị sao chép hơn. 

Vi phạm tác quyền vẫn tràn lan

Hơn thập kỷ qua, thị trường mỹ thuật Việt Nam rơi vào tình trạng ảm đạm, một trong những nguyên nhân chính là tình trạng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các bức tranh giả, tranh nhái tràn lan trên thị trường với đủ mọi mức giá khiến những bức tranh thật bị giảm giá trị, kênh kiếm sống của các hoạ sĩ chân chính bị thu hẹp. Không chỉ thế, một thị trường tranh “vàng thau lẫn lộn” khiến người mua và công chúng trong nước mất lòng tin, mỹ thuật Việt mất uy tín trên trường quốc tế.

Trước khi mô hình sàn giao dịch tranh trực tuyến du nhập vào Việt Nam, các hoạ sĩ thường phải gửi tranh bán qua các phòng tranh (gallery), hoặc qua người quen giới thiệu và khách đã mua hàng. Các hoạ sĩ cũng có thể đăng tải bức tranh mình sáng tác lên trang cá nhân, website cá nhân và tự quảng cáo đến công chúng qua Internet.

Nếu lướt qua các trang mạng xã hội, không khó để tìm thấy những phiên chợ tranh trực tuyến như “All about Art and Artist” (hơn 80 nghìn thành viên), "Vietnam Art space" (hơn 40 nghìn thành viên), “Vietnam Art now” (hơn 10 nghìn thành viên)... 

Khi bắt đầu có các sàn giao dịch tranh trực tuyến, hoạ sĩ có thể chỉ cần chụp lại rồi đăng tải trên sàn và điền các thông tin về bức tranh kèm giá bán. Đây là một kênh cho các hoạ sĩ công bố tác phẩm của mình và thông qua đó, họ có thể tiếp cận đến nhiều nhóm người mua tiềm năng hơn.

 Đáng nói, trên các sàn giao dịch này còn có chính sách về bản quyền tác giả và cơ chế để người dùng báo cáo các tác phẩm có dấu hiệu vi phạm bản quyền. Đơn cử, trong chính sách của sàn giao dịch Inhochines Art – một sàn giao dịch tranh lâu năm, đã hướng dẫn người dùng báo cáo ngay cho bộ phận quản lý tác phẩm thông qua trang web hoặc số hotline trong trường hợp phát hiện tác phẩm đăng tải có nội dung vi phạm bản quyền.

Theo đó, tùy theo mức độ vi phạm về chính sách bản quyền, Indochine Art có thể xem xét gỡ bỏ nội dung vi phạm, tạm dừng hoặc chấm dứt hoạt động tài khoản, hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Cách đây vài ba năm, giới mỹ thuật đã đặt nhiều kỳ vọng thị trường tranh trực tuyến có thể thay đổi phần nào thị trường hội hoạ theo hướng tích cực hơn, bảo đảm được quyền lợi hoạ sĩ tốt hơn. Bởi lẽ, nếu chỉ công bố tác phẩm một cách cục bộ như bày bán ở một số phòng tranh, bức tranh này vẫn có thể bị đạo nhái và bày bán ở những vùng khác.

Thông qua việc công bố tác phẩm trực tuyến trên một sàn giao dịch có uy tín, tác giả vừa có thể khẳng định quyền sở hữu của mình với sáng tác, những tác phẩm đạo nhái có thể sẽ bị báo cáo và loại trừ ra khỏi hệ thống, mà các nhà sưu tầm chuyên nghiệp, người mua tranh có thể tin tưởng hơn khi lựa chọn mua hàng. 

Thiếu cơ chế, thiếu lòng tin

Dù vậy, sau nhiều năm hoạt động, thị trường tranh trực tuyến được kỳ vọng mang đến nhiều lợi ích cho giới mỹ thuật Việt Nam nay đã bộc lộ nhiều hạn chế. Nhiều nhà sưu tập tranh ở Hà Nội có chung đánh giá rằng, những nhóm tranh bán online thường là giá trị thấp, tranh của họa sĩ mới hoặc là để trang trí là chính, không phải là tranh để sưu tập. Còn nhiều hoạ sĩ sáng tạo những bức tranh có giá trị lớn thường có xu hướng không đưa lên Internet bởi lo ngại sẽ bị sao chép ngay lập tức. 

Lo ngại này là hoàn toàn có lý khi tình trạng chép tranh lậu bày bán tại các cửa hàng vốn chưa giải quyết được thì nay lại nảy sinh nạn chép tranh bán trực tuyến. Bên cạnh những tài khoản chính chủ, sàn mua tranh uy tín thì cũng xuất hiện một loạt các tài khoản giả mạo, sàn giao dịch giả để bán tranh cho khách.

Còn có hiện tượng nhiều bức tranh được hoạ sĩ chụp lại, đăng tải trên trang cá nhân nhưng bị các chợ tranh trực tuyến “ăn cắp” qua trang web của mình để rao bán hoặc để in lên các sản phẩm thương mại khác.  

Do vậy, không lạ khi nhiều hoạ sĩ, người sưu tầm tranh chuyên nghiệp đang nghi ngờ tính khả thi của việc mua bán tranh online. Người sưu tập tranh chuyên nghiệp chỉ dùng các kênh online để thu thập thông tin, sau đó sẽ tìm gặp trực tiếp tác giả và xem tác phẩm. 

Dù pháp luật Việt Nam đã có những quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, ngăn chặn các hành vi vi phạm tác quyền và các tổ chức, cơ quan chuyên môn thẩm định tranh thật tranh giả nhưng nạn tranh giả vẫn ngang nhiên tiếp diễn. Nếu không có cơ chế hợp lý kịp thời giải quyết được thực trạng nhức nhối về vi phạm bản quyền, nền mỹ thuật Việt Nam không biết đến bao giờ mới có thể khởi sắc, được thế giới ghi nhận? 

Tin cùng chuyên mục

Ca sĩ Ngọc Châm hy vọng hát bằng trái tim thì sẽ được mọi người yêu mến. (Ảnh: Bình Quách)

Ca sĩ Ngọc Châm cháy bỏng khi được hát ca khúc mình mê đắm

(PLVN) - Trong chặng đường hoạt động nghệ thuật rất phong phú của mình, Ngọc Châm ở rất nhiều vai trò, nhưng với "Giai nhân 2", cô sẽ chỉ là ca sĩ để được sống trọn vẹn trong tình yêu âm nhạc của một người ca sĩ, để thỏa nỗi khao khát hát của cô bấy lâu nay, để được hát những gì mình thích, mình yêu, mình say đắm.

Đọc thêm

'Tiếng hát Hà Nội 2024' lan tỏa thanh âm của tình yêu Hà Nội

Cuộc thi còn tạo điều kiện phát triển cho những tài năng âm nhạc trẻ. (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng hát Hà Nội năm 2024” sẽ tạo cơ hội cho các nghệ sĩ sáng tạo, thể hiện những tác phẩm âm nhạc truyền thống và đương đại với chủ đề về ca ngợi Tổ Quốc, Đảng, Bác Hồ, tình yêu với Thủ đô, quê hương – đất nước góp phần thúc đẩy sự sáng tạo và phát triển nghệ thuật.

MC Cát Tường đề nghị xử lý một số trang tin lấy tên mình 'giật tít câu view' để lừa tiền

Diễn viên - MC Cát Tường
(PLVN) - MC Cát Tường và nhà sản xuất “Bạn muốn hẹn hò” mời luật sư và Thừa phát lại lập vi bằng một số trang tin điện tử, fanpage, facebook, youtube… có hành vi “giật tít câu view”, làm sai lệch thông tin, gây hoang mang dư luận liên quan vụ MC cảnh báo có kẻ gian sử dụng hình ảnh của mình để lừa đảo số tiền lớn.

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film
(PLVN) - Giải thưởng Silvana S Film là giải thưởng tôn vinh những bộ phim tài liệu xuất sắc về môi trường và giới trẻ, thuộc khuôn khổ chương trình LENScape: Documentary Shorts from Southeast Asia. Năm nay, Việt Nam tham gia Giải thưởng Silvana S Film với bộ phim tài liệu ngắn “Thư gửi mẹ” do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đồng sản xuất với đạo diễn Hà Lệ Diễm.

Vẻ đẹp từ những thước phim

Vẻ đẹp từ những thước phim
(PLVN) - Thời gian đã phủ lớp bụi lên những thước phim cổ, tấm ảnh cũ, tuy nhiên giá trị của chúng không mất đi. Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại hối hả, sôi động với nhiều âm thanh, màu sắc đa dạng trên truyền hình, nhưng nhiều người trẻ vẫn dành tình cảm cho các bức ảnh cũ, thước phim xưa.

Đắm say với “Tình ta Hà Tĩnh”

Cảnh đẹp Hà Tĩnh được nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đưa vào trong ca khúc "Tình ta Hà Tĩnh) (ảnh trong MV).
(PLVN) -  Sau 12 năm ấp ủ, nhà khoa học, nhà thơ, nhạc sỹ Ngọc Lê Ninh cho ra đời ca khúc mang tên “Tình ta Hà Tĩnh”. Với âm hưởng dân ca xứ Nghệ, ca khúc tôn vinh đời sống văn hóa, chính trị, phong tục tập quán, các địa danh nổi tiếng, các đặc sản biển rừng, văn hóa phi vật thể (Ví Dặm, Ca trù Cổ Đạm)... và một tình yêu nồng nàn với mảnh đất nơi đây.

Trao giải Cuộc thi 'Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu - Quốc Tử Giám qua hội họa'

Các tác phẩm hội họa đạt giải thưởng cao (ảnh P.V)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu-Quốc Tử Giám qua hội họa” là “sân chơi” lành mạnh nơi các bạn trẻ cùng nhau sáng tạo, cùng nhau tranh tài, thể hiện cảm xúc, quan điểm của mình qua các tác phẩm hội họa về các công trình kiến trúc, hiện vật, tượng thờ,… tại di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Với mục đích tìm kiếm người đẹp có đủ “sắc, tâm, tài” để quảng bá hình ảnh của tà áo dài Việt Nam, cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu được tổ chức nhằm phát huy vai trò, năng lực của phụ nữ Việt Nam trong tiến trình hội nhập phát triển, quảng bá đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024

BTC thông tin về Liên hoan các Ban nhạc toàn quốc năm 2024. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024 là dịp để các nghệ sĩ đến từ mọi miền cả nước quy tụ gặp gỡ, giao lưu học hỏi, chia sẻ và trao đổi những kinh nghiệm trong hoạt động nghệ thuật, nhằm nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, tiếp tục tạo ra những sản phẩm nghệ thuật có chất lượng phục vụ xã hội.