Bạo lực học đường: Có thể ngăn chặn nếu chúng ta thay đổi

Bạo lực học đường: Có thể ngăn chặn nếu chúng ta thay đổi
(PLVN) - Bàng hoàng, và phẫn nộ là cảm giác của hầu hết mọi người khi xem clip 5 nữ sinh xông vào lột đồ, đánh bạn đến mức phải nhập viện tâm thần ở Hưng Yên. Ngay chiều qua (6/4), một nữ sinh ở Quảng Ninh lại bị một nhóm học sinh khác lao vào đánh. Mặc dù nữ sinh này đã nằm bệt xuống đường nhưng các học sinh khác vẫn lao vào dùng chân đạp và lấy mũ bảo hiểm đập mạnh vào đầu nạn nhân. Gia đình, nhà trường, xã hội sẽ phải làm gì để ngăn chặn tình trạng này?

Phát tán kinh hoàng qua mạng, ai xem cũng khiếp đảm

Trong một nghiên cứu mới đây, Nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Trinh, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết, tình trạng bạo lực học  đường (BLHĐ) ở Việt nam xảy ra ngày càng thường xuyên hơn, mở rộng đối tượng bị bạo lực và gây bạo lực.

Số liệu thống kê năm 2012 cho thấy tình trạng BLHĐ ở Việt Nam đã tăng gấp 10 lần so với 10 năm trước đó. Một báo cáo về bạo lực học đường do UNESCO thực hiện ở Việt Nam năm 2014- 2015 cũng cho thấy, hơn một nửa (51.9%) số học sinh tham gia khảo sát (2636 em) cho biết là đã trải qua ít nhất một hình thức bạo lực trong vòng 6 tháng trước cuộc khảo sát.

Đáng báo động là thời gian gần đây, tính chất các vụ bạo lực học đường xảy ra ngày càng nghiêm trọng. Học sinh không chỉ gây hấn, bôi nhọ hay dọa dẫm lẫn nhau mà nhiều em đã sử dụng hung khí, đánh hội đồng dẫn đến thương tích nặng, tử vong...Ảnh hưởng của các vụ bạo lực không dừng ở phạm vi hẹp mà nhanh chóng lan rộng qua việc quay và phát tán clip trên mạng xã hội với cảnh đánh nhau rất kinh hoàng không chỉ giữa học sinh nam với nhau, mà gần đây các nhóm học sinh nữ cũng thể hiện các hành vi bạo lực một cách tàn bạo, man rợ, ai xem cùng phải khiếp đảm.

Đi tìm nguyên nhân bạo lực học đường 

Mặc dù trong thời gian qua Chính phủ và Bộ GD&ĐT đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách chỉ thị…có liên quan, tuy nhiên, Nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Trinh  nhận định: “các chính sách nêu trên tác động chưa thực sự hiệu quả, bởi tình trạng BLHĐ vẫn diễn tiến nhanh và tiềm ẩn ngày càng phức tạp, khó xử lý triệt để”.

Nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Trinh  cho rằng, muốn hiểu được bản chất của tình trạng bạo lực học đường để có thể đưa ra các giải pháp ngăn chặn hiệu quả, phải nhìn nhận tổng thể từ góc độ tâm lý học, giáo dục học và xã hội học.

Một điều dễ nhận thấy là người học, đặc biệt trong độ tuổi học sinh THCS là một đối tượng đặc biệt phức tạp. HS ở giai đoạn lứa tuổi “khủng hoảng”, bởi sự không cân bằng giữa phát triển sinh lý và xã hội. Các em chưa trưởng thành về nhận thức và trách nhiệm hành vi. Trong khi đó, bối cảnh xã hội ngày nay thay đổi chóng mặt, tác động xã hội nhanh và trực tiếp đến người học qua các kênh thông tin đại chúng, đặc biệt là mạng xã hội với nhiều ảnh hưởng xấu đến HS, cổ xúy cho các hành vi tiêu cực, phản cảm, trái quy chuẩn đạo đức… nên càng làm phức tạp hơn diến biến tâm lý bên trong của mỗi HS.

Trong khi là đối tượng bị bạo lực, hay đối tượng gây ra bạo lực, thì chính học sinh lại không được coi là trung tâm trong giải quyết BLHĐ vì mỗi khi xảy ra chuyện, thường là người lớn nhảy vào giải quyết, gạt học sinh sang một bên!

Nữ sinh ở Quảng Ninh nghi bị tụ máu do bạn đánh hội đồng
Nữ sinh ở Quảng Ninh nghi bị tụ máu do bạn đánh hội đồng

Một thực tế khác cũng phải kể đến là thực trạng thầy, cô, cha mẹ, người lớn xung quanh không hiểu được người học, đặc biệt là sự phát triển phức tạp và đầy biến động của họ ở lứa tuổi THCS khi nói “không có ai phản ánh gì” hay “ở nhà các cháu rất ngoan ngoãn, nghe lời…”. Thầy, cô và Cha, mẹ coi nhẹ vấn nạn BLHĐ và chưa nhận thức đúng ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của người học, con em mình, vì thế, có hành vi bao che, bỏ qua cho các đối tượng có liên quan.

Điều quan ngại hơn, Nhóm nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Trinh nhận định thực tế chưa có sự kết nối chặt chẽ của 3 lực lượng giáo dục cơ bản: Nhà trường- gia đình- cộng đồng. Mặc dù là lực lượng giáo dục đặc biệt quan trọng, nhưng hầu như gia đình chưa tham gia tích cực vào giáo dục đạo đức, giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh.

Làm thế nào để có môi trường học tập an toàn? 

Các kết quả nghiên cứu cho thấy, thành tố quan trọng trong môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh và thân thiện ở cơ sở giáo dục đó chính là mối quan hệ lành mạnh và tôn trọng lẫn nhau giữa người dạy, người học, người lớn làm việc với trẻ em, thông qua việc hình thành kết nối cảm xúc tích cực và hỗ trợ giữa các thành viên trong nhà trường. Chính mối quan hệ lành mạnh, tôn trọng lẫn nhau có tác động tích cực đối với sức khỏe thể chất và tình thần của HS và giáo viên, nhân viên, cũng như kết quả học tập và rèn luyện của các em, giúp các em xây dựng được tình bạn và nhận sự giúp đỡ của bạn bè, và dẫn tới giảm thiểu các hành vi mạo hiểm và bạo lực.

Để có được môi trường này, các chuyên gia về giáo dục cho rằng, không chỉ giáo viên mà cha, mẹ  cũng phải thay đổi quan hệ với người học, với con em mình, coi trọng việc gần gũi, tạo ra sự kết nối cảm xúc tích cực với các em, để các em có thể tin cậy và chia sẻ. Nhà trường nên tổ chức thường xuyên các hoạt động trải nghiệm đa dạng với học sinh làm trung tâm trong nói không với BLHĐ kết hợp với lồng ghép nội dung về giáo dục giá trị sống; kỹ năng sống vào chương trình, nội dung và các hoạt động giáo dục khác. 

Đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm cần được giảm bớt thời gian làm các công việc sổ sách, hành chính để có nhiều thời gian gần gũi, giám sát và hỗ trợ học sinh hơn.

Tin cùng chuyên mục

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Quang Vinh.

Quyết tâm đưa Tây Bắc ra khỏi tình trạng 'lõi nghèo'

(PLVN) - Chiều 28/3, tại tỉnh Điện Biên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với tỉnh Điện Biên tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án vận động, hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên, hướng tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đọc thêm

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”

Đề nghị kéo dài thời gian thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”
(PLVN) -Chiều 26-3, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị tổng kết thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam, giai đoạn 2019-2023”. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).