Hội thảo – Triển lãm quốc tế “Phát triển công nghiệp thông minh - Smart Industry World 2017” do Ban Kinh tế TW tổ chức có chủ đề “Định hình & Phát triển nền sản xuất công nghiệp thông minh trong tương lai”, …
Chưa có chiến lược tổng thể…
Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Văn Bình - Trưởng ban Kinh tế TW khẳng định, cuộc CMCN 4.0 đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới, tác động đến các quốc gia trên tất cả các phương diện nhưng cho đến nay, Việt Nam chưa có một chiến lược tổng thể với cuộc CMCN 4.0.
Nhìn lại cuộc CMCN 3.0 trước đây, Trưởng ban Kinh tế TW cho rằng, do hoàn cảnh lịch sử và điều kiện chiến tranh, Việt Nam đã không thể bắt nhịp ngay từ đầu, vì vậy, đối với cuộc CMCN 4.0 lần này, Việt Nam phải nhanh chóng nắm bắt cơ hội vàng, phải kiên trì vượt qua các thách thức để phát triển nhanh và bền vững trong tương lai. “Tuy nhiên, nếu chỉ quá kỳ vọng mà không phân tích kỹ lưỡng thời cơ và thách thức sẽ rất nguy hiểm và phải trả giá đắt…”- Trưởng ban Nguyễn Văn Bình lưu ý.
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đa số các dịch vụ công hiện nay đã chuyển sang trực tuyến (88%), trong đó hơn 10% đã ở mức độ 3 và 4. Đến nay, Việt Nam đã cơ bản phủ sóng 4G với trên 4.000 trạm phát sóng và hơn 95% dân số được phủ sóng; khoảng 52 triệu người dùng internet, chiếm 54% dân số (đứng thứ 5 ở châu Á - Thái Bình Dương) và khoảng 55% người Việt sử dụng điện thoại thông minh. “Đây là một nền tảng quan trọng giúp Việt Nam nắm bắt nhanh chóng những thành tựu công nghệ mới…”- Thủ tướng khẳng định.
Cơ hội đó là hiện hữu, Thủ tướng cũng chỉ rõ những thách thức. Đó là nhiều ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày… sẽ thay đổi công nghệ sản xuất theo hướng tự động hóa, rô - bốt hóa, ảnh hưởng đến việc làm của hàng triệu lao động. Sự tiếp cận với công nghiệp thông minh còn thiếu tính kết nối và chưa có sáng tạo, đột phá. Trình độ công nghệ của nền kinh tế xuất phát điểm còn khiêm tốn, chưa đồng đều, nhiều ngành, lĩnh vực còn lạc hậu. Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ tụt hậu ngày càng xa, dư thừa lao động trình độ thấp, nhập khẩu công nghệ lạc hậu, mất an toàn, an ninh thông tin; đồng thời chịu tác động nhiều mặt về văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.
Bên cạnh đó, DN Việt Nam phần lớn là nhỏ và vừa, chưa đủ năng lực cạnh tranh, chưa sẵn sàng tiếp cận công nghệ mới. Nhiều DN còn bị động với các xu thế phát triển mới, chưa sẵn sàng chuyển hướng mô hình tổ chức kinh doanh. Trong khi đó, áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt và đứng trước áp lực lớn về nguồn lực để chuyển đổi, đổi mới sáng tạo, tạo đột phá…
Doanh nghiệp là trung tâm
Khẳng định quan điểm chỉ đạo của Chính phủ là tập trung xây dựng, phát triển nền kinh tế số và công nghiệp thông minh, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi của tái cấu trúc nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, Thủ tướng nêu rõ một số nội dung trọng tâm như: tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, pháp luật cho phát triển nền kinh tế số, công nghiệp thông minh, xây dựng chiến lược tổng thể về chuyển đổi số và cơ sở dữ liệu quốc gia…
“CMCN 4.0 là cơ hội thực hiện khát vọng phồn vinh của dân tộc, chúng ta không thể bỏ lỡ và cần chủ động nắm bắt. Phải hành động quyết liệt, kịp thời để vượt qua thách thức, phát huy mọi lợi thế, tận dụng thành công cơ hội phát triển. Phải có thái độ ứng xử cởi mở, sẵn sàng thử nghiệm những mô thức mới. Phải tạo dựng môi trường thể chế, chính sách, pháp luật thông thoáng, sẵn sàng thích ứng và kiến tạo, thúc đẩy các mô hình sản xuất kinh doanh mới phát triển…”- Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng đề nghị cả hệ thống chính trị, cộng đồng DN và người dân cần chung tay, vào cuộc trong phong trào đổi mới, sáng tạo, chủ động nắm bắt và khai thác có hiệu quả các cơ hội to lớn mà CMCN 4.0 mang lại. Trong đó, DN vừa là trung tâm, vừa và động lực phát triển của công nghệ mới, công nghiệp thông minh và trong thương mại hóa, ứng dụng thành công các thành tựu khoa học - công nghệ vào thực tiễn đời sống. Cùng với nguồn nhân lực số, phát triển DN số được xác định là nhiệm vụ trung tâm, lâu dài để phát triển nền kinh tế số ở Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết TW 6 về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực của nền kinh tế.
“Các DN phải có tầm nhìn, mơ ước lớn vượt ra biên giới quốc gia, đưa sản phẩm và dịch vụ “Made in Viet Nam” chinh phục thị trường trong nước, thế giới; góp phần làm thay đổi, nâng tầm thị hiếu của người tiêu dùng và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước, quốc tế. Đồng thời, chủ động hơn trong phối hợp, chia sẻ và chung tay cùng Chính phủ phát triển tiềm lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo quốc gia…”- Thủ tướng kỳ vọng.
