Vẫn rối bời vì doanh nghiệp khai thác khoáng sản làm sạt lở bờ sông

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã gửi tới Tổng cục Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) những đề xuất liên quan tới xử lý sự cố sạt lở bờ sông nhằm tìm kiếm một cơ chế sẽ bảo đảm trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc đưa ra quyết định một cách minh bạch và nhanh chóng. 

Trong trường hợp nguyên nhân sạt lở là do khai thác khoáng sản thì cũng nhanh chóng được khắc phục. Còn nếu không phải do khai thác khoáng sản thì cũng nhanh chóng trả lại quyền khai thác để doanh nghiệp tiếp tục hoạt động...

Quy định chưa đủ rõ ràng để ràng buộc trách nhiệm?

Tình trạng khai thác không bền vững đối với cát sỏi lòng sông, hoặc tình trạng lợi dụng nạo vét đường thủy để khai thác cát sỏi lòng sông diễn ra nhiều năm qua mà chưa có biện pháp khắc phục triệt để. Vấn đề này gây nhiều hệ lụy xấu về môi trường, hệ sinh thái, đời sống của nhiều người nông dân. Do đó, việc tăng cường các biện pháp quản lý đối với hoạt động khai thác cát sỏi lòng sông và nạo vét đường thủy là cần thiết. Tuy nhiên, VCCI cho rằng, bên cạnh đó cũng cần cân đối các biện pháp quản lý để tránh làm phát sinh thủ tục hành chính hoặc làm tăng rủi ro cho hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường của doanh nghiệp. 

Vì thế, VCCI cho rằng, để đáp ứng các nguyên tắc này, Dự thảo Thông tư về quản lý cát, sỏi lòng sông, bảo vệ lòng, bờ, bãi sông đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc các quyết định về việc quy hoạch, cấp phép thăm dò khai thác cát sỏi, hay quy hoạch tuyến đường thủy, kế hoạch nạo vét, lập dự án nạo vét cần được tham vấn ý kiến của tất cả các bên liên quan, và đạt được sự đồng thuận trước khi ra quyết định, đồng thời phải công khai, minh bạch quá trình thực hiện để bảo đảm công bằng, tránh gian lận và có cơ chế để phản ánh và xử lý vi phạm.

Liên quan tới xử lý khi có sự cố sạt lở, tại Điều 7 của Dự thảo quy định về việc khoanh định khu vực cấm, tạm cấm khai thác cát sỏi lòng sông. Nội dung của Điều này tương tự như Điều 63.2 của Luật Tài nguyên nước. “Nói cách khác, quy định này đã có từ lâu, song mức độ triển khai trên thực tế vẫn rất hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu có thể là do quy định này chưa đủ rõ ràng để ràng buộc trách nhiệm giải trình của Sở TN&MT và UBND cấp tỉnh, đặc biệt khi đây là các cơ quan có vai trò chính trong việc quy hoạch, cấp phép khai thác cát sỏi lòng sông” – văn bản của VCCI nhận định.

Điều 12.3 của Dự thảo đã có quy định cụ thể hơn: trong trường hợp đang khai thác cát sỏi mà có sự cố sạt lở thì phải dừng ngay việc khai thác và báo cho chính quyền địa phương. Sở TN&MT sẽ đánh giá và quyết định việc có cấm khai thác khoáng sản tại khu vực đó hay không. Theo VCCI, đây là quy định tiến bộ hơn, song vẫn chưa thực sự cụ thể về quy trình đánh giá này và tiềm ẩn nguy cơ bị áp dụng một cách tùy tiện trong thực tiễn.

Cần quy định rõ yêu cầu bồi thường thiệt hại

Vì thế, để giải quyết những tồn tại này, đại diện cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đề nghị cơ quan soạn thảo cụ thể hóa cơ chế giải quyết khi có sự cố sạt lở bờ sông. Theo đó, các cá nhân, tổ chức có quyền kiến nghị, phản ánh về tình trạng sạt lở đối với chính quyền địa phương và Sở TN&MT. Chính quyền địa phương khi nhận được thông tin về tình trạng sạt lở phải báo ngay cho Sở TN&MT trong vòng 1 ngày. 

Trong vòng 3 ngày từ khi có thông tin về tình trạng sạt lở (qua phản ánh kiến nghị của cá nhân, tổ chức, của chính quyền địa phương hoặc phương tiện thông tin đại chúng), Sở TN&MT phải nhanh chóng kiểm tra và ra quyết định việc tạm dừng hoặc cho tiếp tục khai thác khoáng sản. Quyết định này (kể cả cho phép tiếp tục hay tạm dừng) đều phải thông báo cho người dân địa phương và doanh nghiệp đang khai thác khoáng sản.

Nếu Sở TN&MT quyết định tạm dừng khai thác thì Sở này có 15 ngày để điều tra, xác định nguyên nhân sạt lở. Trong thời hạn 15 ngày, Sở TN&MT phải thông báo rõ ràng về kết quả điều tra, nguyên nhân sạt lở. Nếu nguyên nhân là do khai thác cát sỏi thì Sở TN&MT trình cấp có thẩm quyền đưa khu vực đó vào khu vực cấm, tạm cấm khai thác, nếu là nguyên nhân khác thì ngay lập tức phải dỡ bỏ lệnh cấm khai thác. Quyết định này phải được thông báo cho doanh nghiệp khai thác và người dân địa phương.

Dự thảo Thông tư cũng cần quy định rõ quyền khiếu nại, khởi kiện hành chính và yêu cầu bồi thường thiệt hại của cả doanh nghiệp khai thác khoáng sản và người dân địa phương đối với quyết định của Sở TN&MT hoặc cấp có thẩm quyền khác.

“Một cơ chế như vậy sẽ bảo đảm trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc đưa ra quyết định một cách minh bạch và nhanh chóng. Trong trường hợp nguyên nhân sạt lở là do khai thác khoáng sản thì cũng nhanh chóng được khắc phục, còn nếu không phải do khai thác khoáng sản thì cũng nhanh chóng trả lại quyền khai thác để doanh nghiệp tiếp tục hoạt động” – VCCI nhận định.

Đọc thêm

Băn khoăn quy định về rút bảo hiểm xã hội 1 lần

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận.
(PLVN) - Hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần là vấn đề khó, phức tạp. Cả 2 phương án được nêu trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trình tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5 vẫn còn ý kiến khác nhau.

Cần thiết bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng

Toàn cảnh hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu cho rằng việc dự thảo Luật bổ sung quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng là cần thiết, với mục tiêu là bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh gắn với phòng thủ quốc gia.

Đại biểu Quốc hội ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi tham gia giao thông

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), các đại biểu bày tỏ ủng hộ quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục đánh giá tác động sâu hơn, toàn diện hơn đối với chính sách này để tăng tính thuyết phục.

Cân nhắc quy định mở rộng đấu giá biển số xe

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 27/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách lần thứ 5, QH khóa XV, thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về việc mở rộng đấu giá biển số xe.

Phổ biến quy định liên quan đến kiều bào tại các Luật mới được Quốc hội thông qua

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đồng chủ trì tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến nội dung liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) (Hội nghị).

Tránh “bình mới rượu cũ” khi đổi mới tổ chức Tòa án

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu tại hội nghị.
(PLVN) - Ngày 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Toà án nhân dân (TAND) (sửa đổi), các đại biểu còn có ý kiến khác nhau về quy định về đổi mới TAND cấp huyện theo thẩm quyền xét xử.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm việc với Ban Cơ yếu Chính phủ

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: Tuấn Nam).
(PLVN) - Thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về cơ yếu, thời gian qua, Ban Cơ yếu Chính phủ (Ban CYCP) đã lãnh đạo, chỉ đạo ngành Cơ yếu Việt Nam triển khai thống nhất, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; bảo đảm tuyệt đối bí mật, an toàn, chính xác, kịp thời thông tin phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang (LLVT) trong mọi tình huống.

Bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Thể hiện tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta

Đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam. (Ảnh minh họa - Tạp chí Tuyên giáo).
(PLVN) - Những vấn đề được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập trong bài viết vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược, thể hiện rất rõ tinh thần dân chủ và bản chất vì dân, vì nước của Đảng ta. Đây cũng là lời nhắc nhở đối với một số cán bộ, đảng viên tránh xa chủ nghĩa cá nhân, làm việc vì lợi ích cá nhân, tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng, hoàn thiện pháp luật để phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển đất nước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
(PLVN) -  Ngày 25/3, chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững; đặc biệt, các luật, nghị quyết phải khai thác, phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển của đất nước, tránh lãng phí, tiêu cực, tham nhũng, tránh "xin – cho".

Phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử tại địa phương

Các đại biểu tham dự Hội nghị. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Tham luận của một số đại biểu trình bày tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024 ngày 25/3 đã cho thấy vai trò quan trọng của các cơ quan dân cử trong hoạt động giám sát, góp phần không nhỏ vào những thành quả về phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Tổ chức diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa chủ trì hội nghị.
(PLVN) -  Sáng 25/3, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam chủ trì Hội nghị làm việc với các cơ quan, đơn vị về xây dựng Đề án tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).