Nhìn nhận việc kỳ tuyển sinh ĐH, CĐ năm nay có hàng ngàn điểm thi môn Sử bị điểm 0, GS.TS.Đỗ Thanh Bình - Chủ nhiệm khoa Lịch sử, ĐH Sư phạm Hà Nội khẳng định: “Mưa điểm 0” không phải do học sinh dốt Sử đi, không phải do giáo viên dạy tồi đi mà là vì đề thi đã làm khó thí sinh.
 |
| GS. TS Đỗ Thanh Bình |
Giáo sư Sử “bắt mạch” đề thi, đáp án
Giáo sư bình luận gì về đề thi môn Sử năm nay?
- Khi xem đề thi ĐH môn Lịch sử năm nay và đáp án, nhiều thầy cô dạy phổ thông và cả ĐH đã sửng sốt, ngỡ ngàng. Năm 2010, điểm thi môn Lịch sử rất khá do đề ra chuẩn. Năm nay, khi điểm tụt thấp thì tôi nghĩ vấn đề cũng là ở đề thi.
Trong 5 câu hỏi của đề năm nay, câu hỏi nào cũng có vấn đề.
Câu hỏi I: Phân tích nguyên nhân tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành?
Tôi cho rằng không ai hỏi nguyên nhân đi tìm đường cứu nước mà phải là phân tích bối cảnh đi tìm đường cứu nước thì mới chuẩn. Còn nguyên nhân, thường là nguyên nhân của một cuộc khởi nghĩa, của một cuộc cách mạng. Nguyên nhân thành công, nguyên nhân thất bại. Chính câu hỏi này làm học sinh lạc hướng. Trong khi đó, đáp án lại là bối cảnh.
Câu II: So sánh luận cương Chính trị của Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 10/1930 có điểm gì khác với cương lĩnh đầu tiên của Đảng ta? Những vấn đề đó được giải quyết như thế nào trong năm 1939, 1945?
Câu hỏi này không sai nhưng quá cao so với học sinh phổ thông vì học sinh chuyên Sử và sinh viên ĐH chưa chắc đã làm được. Trong khi đó, đáp án của câu hỏi lại không chuẩn. Ý thứ nhất của câu hỏi yêu cầu so sánh nhưng đáp án lại là rút ra hai nhận xét. Nhiều thí sinh làm so sánh đã không được điểm. Nhưng trầm trọng hơn là đáp án đã sai ở ý thứ hai của đề. Đề hỏi “vấn đề đó được giải quyết như thế nào?” thì đáp án đưa ra hai hội nghị - Hội nghị 6 và Hội nghị 8 - là chủ trương để giải quyết. Còn “giải quyết như thế nào” phải là Đảng ta tập hợp lực lượng thế nào để đi đến Cách mạng tháng 8.
Câu III: Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975), nhân dân Việt Nam đã căn bản hoàn thành nhiệm vụ “đánh cho Mỹ cút” bằng thắng lợi nào? Nêu tác động của thắng lợi đó đối vơi sự phát triển của cách mạng miền Nam.
Hầu hết các thầy trong Khoa Lịch sử chúng tôi đều đưa ra đáp án, thắng lợi đó là sự kiện Điện Biên Phủ trên không năm 1972. Trong khi đó, đáp án lại là sự kiện ký hiệp định Paris. Nói đến thắng lợi, học sinh sẽ nghĩ đến thắng lợi quân sự. Do đó, học sinh chọn sự kiện Điện Biên Phủ sẽ bị zê-rô.
Câu IV(a) (Khái quát quá trình hình thành và phát triển của tổ chức liên kết chính trị - kinh tế lớn nhất hành tinh từ năm 1951 đến năm 2000) cũng rơi vào trường hợp hỏi một đằng, đáp án một nẻo. Câu hỏi này, thí sinh trả lời Liên Hiệp quốc là đúng nhưng đáp án lại là EU. Tôi cho rằng, nếu đáp án là EU thì câu này phải sửa thành: “Khái quát quá trình hình thành và phát triển của tổ chức kinh tế, chính trị khu vực lớn nhất hành tinh” bởi vì EU thực chất là khu vực.
Câu IV (b) (Tóm tắt sự ra đời của các quốc gia độc lập ở Đông Nam Á trong năm 1945) cũng không chuẩn về ngôn từ. Đã “độc lập” rồi thì còn ra đời gì nữa. Phải là “quá trình dành độc lập” mới chuẩn.
Hiểu đúng đề thì điểm thấp, điểm cao do “ăn may”
Trong quy chế chấm thi, nếu đáp án không chuẩn, các hội đồng chấm thi có thể hoàn toàn gửi kiến nghị của mình lên Bộ. Hội đồng của ông có làm điều đó không?
- Lâu nay chấm theo “ba chung” là không có thảo luận. Ngay công văn của Bộ cũng yêu cầu là chấm theo đáp án của Bộ. Chúng tôi rất muốn sửa để cứu các thí sinh nhưng không được sửa.
Theo phân tích của ông, đề Lịch sử năm nay có nhiều “sạn” nhưng thực tế vẫn có nhiều em đạt điểm cao, ông nghĩ sao?
- Tôi cho rằng những thí sinh hiểu đúng đề thì điểm thấp. Còn “ăn may” thì sẽ điểm cao.
Xu hướng ra đề của Bộ GD&ĐT năm nay có đổi mới hơn đó là ra đề theo hướng mở để tác động vào cách học, cách dạy. Ông nghĩ sao đối với môn Lịch sử?
- Hướng đổi mới là đúng. Nhưng đối với Lịch sử, phải trên cơ sở sự kiện lịch sử, rồi mới có phần nâng cao. Đề mở của lịch sử là trình bày sự kiện rồi nêu nhận xét, hoặc nêu ý nghĩa của sự kiện đó. Đấy là có ý kiến riêng của người viết.
“Các em đã trượt oan”
Số người đạt điểm 0 môn Lịch sử tương đối nhiều. Ông nghĩ vì sao?
- Tôi chấm bài thi thấy các em viết lạc hết so với đáp án chứ không phải các em để giấy trắng.
Khi chấm những bài bị điểm 0 nhưng đúng với quan điểm của ông, ông có cảm thấy băn khoăn không?
- Tôi băn khoăn và cảm thấy tiếc vì các em trượt oan.
Điểm môn Sử năm nay thấp, nhiều người cho rằng tại cách dạy, tại SGK, ý kiến của ông về vấn đề này?
- Lúc đầu tôi không định nói về vấn đề này. Nhưng sau đó, một ai đó nói rằng đề rất hay, lỗi tại các thầy, các cô. Tôi không chịu nổi nên đã phải lên tiếng. Không thể đá bóng cho người khác. Điểm thi môn Sử thấp triền miên từ năm này qua năm khác thì mới nói được như thế. Nhưng rõ ràng năm ngoái điểm thi môn Lịch sử không tệ. Ngay trong kỳ thi năm nay, đề thi lịch sử hệ CĐ tuy mức độ đề có khác nhưng đề chuẩn hơn nên các em được điểm cao rất nhiều. Như vậy, lỗi không phải tại SGK, không thể đổ lỗi cho thầy cô.
Cách chọn người ra đề, người phản biện có vấn đề
Quy trình ra đề rất nghiêm túc, ông có lý giải vì sao đề thi năm nay lại có nhiều “sạn” như thế?
- Có hai lý do: Người phản biện không đủ trình độ để nhận thức cái sai của đề. Thứ hai, người phản biện không đủ trình độ để bác lại ý kiến của người ra đề. Quy trình ra đề của mình thì đúng, rất chặt chẽ nhưng vấn đề chọn ai cho đúng thì cần phải xem xét.
Nhiều thí sinh trượt oan như thế, liệu Trường ĐH Sư phạm Hà Nội có động thái gì để giúp các thí sinh này không, thưa ông?
- Hiệu trưởng trường tôi yêu cầu phải có ý kiến gửi lên Bộ GD&ĐT. Nhưng tôi nghĩ có kiến nghị thì chỉ để rút kinh nghiệm năm sau chứ Bộ sẽ không cho chấm lại, không thay đổi đáp án.
Ông nghĩ sao khi những năm gần đây, các ngành xã hội không đựơc thí sinh quan tâm?
- Trong 2 năm gần đây, số lượng đăng ký khối C vào trường tôi giảm hẳn. Trước kia bọn tôi chấm khối C khoảng vạn bài thì năm nay chỉ có 3.500 bài. Tôi cho rằng thí sinh đang có xu thế chọn các ngành thời thượng để tính đầu ra sau này nên không chọn ngành xã hội như ngành Sử vì xin việc đã khó, lương lại cực thấp. Cán bộ giảng dạy của tôi lương 2 triệu đồng, thuê nhà đã hết. Tuy nhiên, vẫn có nhiều thí sinh tâm huyết dù số tâm huyết không nhiều. Xã hội phải điều chỉnh dần, tạo ra sự cân đối giữa các ngành nghề.
Xin cảm ơn ông!
Uyên Na (thực hiện)
