Triển lãm đầu tiên về vua Hàm Nghi sau hơn 100 năm tại Pháp

Với chủ đề "Nghệ thuật lưu đày - Hàm Nghi, ông hoàng An Nam (1871-1944)", cuộc triển lãm, với khoảng 150 tranh, ảnh, hiện vật của vua Hàm Nghi, diễn ra tại Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở thành phố Nice, miền Nam nước Pháp, nhằm giới thiệu tới công chúng những trang lịch sử nói chung và lịch sử nghệ thuật nói riêng của một vị vua nước Việt ít được biết đến.

Đến triển lãm, du khách được chiêm ngưỡng những bản vẽ, tranh sơn dầu hay màu nước mà vua Hàm Nghi sáng tác theo trường phái ấn tượng, những bức tượng điêu khắc bằng chất liệu đồng, gỗ, thạch cao, những kỷ vật, hình ảnh gắn bó với cuộc đời lưu đày của ông, chiếc áo ông từng mặc và cả tấm hộ chiếu, giấy chứng nhận kết hôn, cũng như các bức thư do các cựu hoàng Khải Định và Bảo Đại gửi in, cùng nhiều tài liệu khác mà vua Hàm Nghi luôn lưu giữ bên mình lúc sinh thời...

Triển lãm là thành quả gần 10 năm sưu tầm, nghiên cứu và tìm kiếm của cô Amandine Dabat, hậu duệ đời thứ 5 của vua Hàm Nghi.

Nhận thấy các tư liệu, tác phẩm và di sản mang tính lịch sử của cụ cố 5 đời để lại không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn mang ý nghĩa nghệ thuật, cô đã làm luận văn tiến sĩ chuyên ngành lịch sử nghệ thuật về vua Hàm Nghi.

Cô cũng chính là tác giả của cuốn sách Ham Nghi - Empereur en exil, artiste à Alger (Hàm Nghi - vị Hoàng đế lưu vong, nghệ sĩ ở Algeria), xuất bản năm 2019 tại Pháp.

Một số hình ảnh của vua Hàm Nghi trong thời gian sống tại Alger (Algeria)

Cô Amandine Dabat cho biết, đây là triển lãm đầu tiên về vua Hàm Nghi kể từ khi ông mất, được tổ chức với sự phối hợp của Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở Nice. Triển lãm cuối cùng do chính ông tổ chức lúc còn sống diễn ra vào năm 1926, tức là cách đây gần một thế kỷ.

Để có được sự kiện này, cô đã phải liên hệ để mượn các bộ sưu tập và di vật được lưu giữ ở các bảo tàng Guimet, Cernuschi và Rodin tại Paris, cũng như trong gia đình các hậu duệ của vua Hàm Nghi và bạn bè của ông.

Cô Dabat chia sẻ: "Chúng tôi muốn giới thiệu tới công chúng, kể cả người Pháp và Việt Nam, một cái nhìn khá trọn vẹn về cuộc đời vua Hàm Nghi, một vị vua yêu nước bị lưu đày, nhưng mang tâm hồn của một nghệ sĩ, một nhà điêu khắc, học trò của những nghệ sĩ nổi tiếng của Pháp như Auguste Rodin".

Một góc triển lãm “Nghệ thuật lưu đày - Hàm Nghi, ông hoàng An Nam (1871-1944)”, tại Nice

Ấn tượng với đề tài tiến sĩ của cô Amandine Dabat về vua Hàm Nghi, và cũng thấy thích hợp để tổ chức triển lãm, ông Adrien Bossard, phụ trách Bảo tàng Nghệ thuật châu Á tại Nice, đã đề nghị phối hợp để tổ chức sự kiện.

Theo ông, triển lãm không chỉ mang đến cho công chúng một cái nhìn mới mẻ và thú vị về châu Á, mà còn mang ý nghĩa lịch sử vì các tư liệu trưng bày nói về một nhân vật dòng dõi vương triều ở Việt Nam, có liên quan đến cuộc chiến tranh Đông Dương và thời kỳ thuộc địa của thực dân Pháp, vốn vẫn tồn tại trong ký ức của nhiều người dân.

Ông Bossard khẳng định: "Có thể nói đây là một triển lãm khá thành công. Từ khi mở cửa đến nay, trong vòng một tháng rưỡi, chúng tôi đã đón 8.000 khách tham quan và đến khi kết thúc triển lãm vào cuối tháng 6-2022, chúng tôi dự kiến sẽ đón khoảng 25.000 khách".

Bà Francoise Cole, một khách tham quan, lần đầu tiên đến bảo tàng này, đã bày tỏ "ấn tượng về triển lãm và những hiện vật có giá trị của một vị vua Việt Nam cũng như những tác phẩm hội họa và điêu khắc rất độc đáo của vua Hàm Nghi".

Còn bà Véronique chia sẻ: "Triển lãm cho tôi một cái nhìn đa chiều về nhân vật, không chỉ là các kỷ vật của ông, mà cả những bức tranh cũng cho thấy ông là người yêu thiên nhiên, một người thân thiện, chứ không phải là một người xa lạ, lạnh nhạt. Đó là cảm nhận của tôi khi xem triển lãm này".