Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong SME: Vẫn còn những khoảng trống pháp lý...

Phó Viện trưởng CIEM Nguyễn Hoa Cương công bố báo cáo nghiên cứu “Thúc đẩy ĐMST xanh trong SME ở Việt Nam”. (Ảnh: Thanh Thanh)
Phó Viện trưởng CIEM Nguyễn Hoa Cương công bố báo cáo nghiên cứu “Thúc đẩy ĐMST xanh trong SME ở Việt Nam”. (Ảnh: Thanh Thanh)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Nghiên cứu “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo (ĐMST) xanh trong doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa (SME) ở Việt Nam” cho thấy hệ thống giải pháp, chính sách liên quan đến thúc đẩy ĐMST, ĐMST xanh trong DN nói chung và SME nói riêng chưa thực sự đồng bộ, nhất quán, chậm được hướng dẫn và vẫn còn những khoảng trống pháp lý.

Đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp

Ngày 26/7/2024, trong khuôn khổ hợp tác giữa Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CEM) và Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam, CIEM đã tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo nghiên cứu “Thúc đẩy ĐMST xanh trong SME ở Việt Nam”.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Hoa Cương - Phó Viện trưởng CIEM nhấn mạnh, ĐMST xanh giúp DN tiếp cận thị trường, tăng khả năng sinh lời theo chuỗi giá trị, giúp DN đáp ứng trước các tiêu chuẩn và các quy định ngày càng nghiêm ngặt hơn, thu hút đầu tư và giúp DN tăng năng suất, năng lực công nghệ..

Khảo sát của CIEM tại các DN cho thấy, ở Việt Nam, ĐMST xanh đã được các DN, trong đó có SME, quan tâm thực hiện ở nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, hàng tiêu dùng, xử lý chất thải, năng lượng, chế biến thực phẩm,…

Tại nhiều địa phương, chính quyền và DN đã nhận thức được sự cần thiết phải ĐMST theo hướng xanh, chuyển đổi xanh, chuyển đổi để bắt kịp với sự thay đổi thị hiếu tiêu dùng, đặc biệt các yêu cầu của thị trường quốc tế.

Nhiều mô hình kinh tế hướng tới thân thiện với môi trường được DN và chính quyền địa phương đã đẩy mạnh áp dụng như kinh tế dưới tán rừng, kinh tế tuần hoàn, du lịch tái tạo, du lịch sinh thái, nông nghiệp xanh, giao thông xanh,...

Bên cạnh đó, ĐMST xanh thông qua thực hành ESG (thực hiện ĐMST trong trong hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đáp ứng bộ tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị), đổi mới công nghệ sản xuất sạch hơn, xanh hóa sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững cũng được nhiều DN quan tâm thực hiện….

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong SME: Vẫn còn những khoảng trống pháp lý... ảnh 1Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh: Thanh Thanh)

Tuy nhiên thực tế hoạt động ĐMST xanh trong các SME còn khá hạn chế. Mức độ ứng dụng và cập nhật công nghệ trong DN còn khá thấp, các sản phẩm sản xuất ra có GTGT không cao, sản phẩm mới với DN nhưng ít mới với thị trường; Phương thức ĐMST xanh phổ biến được nhiều SME thực hiện là điều chỉnh những sản phẩm hiện có cho phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, phù hợp với điều kiện vận hành ở địa phương, hoặc thực hiện đổi mới quy trình dựa trên các sáng kiến cải tiến kỹ thuật nhằm khắc phục những lỗi kỹ thuật phát sinh từ thực tiễn sản xuất hay cải tiến hệ thống sản xuất hiện có.

“Do hàm lượng công nghệ trong các SME còn thấp, các DN chủ yếu “đổi mới xanh” trong việc sử dụng nguyên liệu đầu vào (đối với DN tiểu thủ công nghiệp, nông nghiệp, thực phẩm), áp dụng quy trình tuần hoàn (DN nông, lâm, thủy sản). Số lượng DN thực hiện đổi mới công nghệ xanh hơn thực sự chưa nhiều…” - TS. Nguyễn Thị Luyến - Trưởng ban, Ban Nghiên cứu thể chế kinh tế (CIEM), thay mặt nhóm nghiên cứu cho hay.

Doanh nghiệp được ưu đãi, hỗ trợ về thuế, phí…

Báo cáo nghiên cứu của CIEM cho thấy, thời gian qua, Nhà nước đã từng bước đồng hành, hỗ trợ, thúc đẩy các DN, đặc biệt là SME, trong thực hiện ĐMST xanh.

Đặc biệt, khung chính sách chung thúc đẩy ĐMST nói chung và ĐMST xanh đã được hình thành với nhiều cơ chế, chính sách pháp luật liên quan được ban hành và hoàn thiện; nhiều tổ chức hỗ trợ được hình thành. Các nhóm giải pháp chính sách tài chính và chính sách phi tài chính hỗ trợ, tạo động lực cho SME phát triển và thực hiện các hoạt động ĐMST xanh.

Cụ thể, trong nhóm giải pháp chính sách tài chính, chính sách ưu đãi, hỗ trợ về thuế, phí có tỷ lệ DN tiếp nhận được cao nhất. Những chính sách về thuế, phí đã tạo động lực và khuyến khích DN thực hiện hoạt động ĐMST theo hướng xanh, sản xuất và tiêu dùng sản phẩm thân thiện với môi trường.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong SME: Vẫn còn những khoảng trống pháp lý... ảnh 2TS. Nguyễn Thị Luyến - Trưởng ban, Ban Nghiên cứu thể chế kinh tế (CIEM) chia sẻ kết quả nghiên cứu. (Ảnh: Thanh Thanh)

Bên cạnh nguồn vốn tài chính từ ngân sách nhà nước (NSNN), việc thực hiện các giải pháp chính sách tài chính thúc đẩy SME ĐMST xanh đã thu hút, huy động thêm được các nguồn lực ngoài NSNN, đặc biệt nguồn vốn đối ứng từ DN. Nhiều địa phương cũng huy động các nguồn lực từ các DN, tập đoàn lớn, các tổ chức quốc tế,... để tổ chức các chương trình, các cuộc thi nhằm hỗ trợ, thúc đẩy các SME ĐMST xanh.

Trong nhóm giải pháp chính sách phi tài chính, chính sách hỗ trợ kỹ thuật, truyền thông, quảng bá, cung cấp thông tin, xúc tiến thương mại đã được các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương quan tâm thực hiện. Phong trào khởi nghiệp gắn với ĐMST diễn ra mạnh mẽ. Khía cạnh, tiêu chí “xanh” đang trở thành những điểm nhấn quan trọng trong nhiều cuộc thi khởi nghiệp ĐMST.

Tại nhiều địa phương, khía cạnh “xanh” và khai thác hiệu quả hơn tài nguyên bản địa đã được đặc biệt quan tâm. Nhiều địa phương đã có các chương trình, sáng kiến về mô hình phát triển xanh, huy động sự tham gia của nhiều đơn vị, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học trong quá trình đào tạo, tập huấn, khuyến khích DN ĐMST theo hướng xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường.

Chính sách chưa đồng bộ

Thay mặt nhóm nghiên cứu, TS. Nguyễn Thị Luyến cho rằng, hạn chế lớn nhất hiện nay là hệ thống giải pháp, chính sách liên quan đến thúc đẩy ĐMST, ĐMST xanh trong DN nói chung và SME nói riêng chưa thực sự đồng bộ, nhất quán, chậm được hướng dẫn và vẫn còn những khoảng trống pháp lý.

Chẳng hạn như chưa có khái niệm, quy định về tiêu chí xác định DN ĐMST, DN ĐMST xanh, DN khởi nghiệp ĐMST. Các chính sách hỗ trợ SME, hỗ trợ SME ĐMST, chuyển đổi xanh chủ yếu là các chương trình tập huấn và đào tạo, trong khi DN có nhu cầu lớn về hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ, tài chính và kết nối chuỗi cung ứng.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong SME: Vẫn còn những khoảng trống pháp lý... ảnh 3Các chuyên gia chia sẻ trực tuyến tại Diễn đàn. (Ảnh: Thanh Thanh)

Các chính sách hỗ trợ phát triển xanh, hướng đến tiêu dùng xanh còn chưa thực sự đồng bộ. Các chính sách thúc đẩy sản xuất sản phẩm, dịch vụ xanh chưa tạo động lực mạnh mẽ cho các DN đầu tư thay đổi dây chuyền công nghệ để tạo ra những chuyển biến đáng kể về công nghệ và quy trình sản xuất.

Đặc biệt, tín dụng xanh chưa phổ biến, số lượng DN tiếp cận được tín dụng xanh còn ít. Việc phát triển thị trường tài chính xanh còn nhiều khó khăn, các bên tham gia hạn chế, thiếu vắng nhà đầu tư có tổ chức tham gia thị trường tín dụng, cổ phiếu, trái phiếu xanh.

Việc thúc đẩy ĐMST, ĐMST xanh ở hầu hết các địa phương thường tập trung thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp ĐMST, chưa quan tâm đúng mức đến thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ và ĐMST của chính những DN đang hoạt động.

Để tiếp tục thúc đẩy ĐMST xanh trong SME ở Việt Nam, theo khuyến nghị của CIEM, cần nghiên cứu quy định cụ thể về ĐMST, ĐMST xanh; tiêu chí xác định DN ĐMST, DN ĐMST xanh làm cơ sở để xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ, thúc đẩy ĐMST xanh trong DN;

Tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý và hệ thống chính sách hỗ trợ ĐMST xanh, bao gồm các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, các chính sách về thuế, tài chính, đầu tư; các chính sách về thị trường, tiêu dùng; các chính sách về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu và phát triển; chính sách phát triển công nghiệp môi trường đối với các sản phẩm, thiết bị và công nghệ phục vụ cho thực hiện ĐMST xanh, các chính sách khuyến khích liên kết giữa ngành, lĩnh vực, địa phương trong thực hiện ĐMST xanh và các công cụ chính sách khác; Xây dựng chương trình hỗ trợ SME thực hiện ĐMST xanh, chuyển đổi xanh.

Bên cạnh việc thúc đẩy phong trào khởi nghiệp ĐMST như hiện nay, cần đẩy mạnh các hoạt động ĐMST, ĐMST xanh trong các SME hiện đang hoạt động, trong đó tập trung vào các giải pháp chính sách khuyến khích, hỗ trợ hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), đầu tư để nâng cao trình độ và khả năng ứng dụng khoa học công nghệ trong các DN…

Tin cùng chuyên mục

Mua thuốc trực tuyến từ FPT Long Châu qua ứng dụng VNeID

Mua thuốc trực tuyến từ FPT Long Châu qua ứng dụng VNeID

(PLVN) - Ngày 13/12/2024, FPT Long Châu và Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân (Trung tâm RAR) thuộc Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) - Bộ Công an đã tổ chức Lễ công bố triển khai dịch vụ xác thực điện tử của nhà thuốc FPT Long Châu qua VNeID.

Đọc thêm

Công bố Quyết định chỉ định nhân sự Bí thư Đảng ủy HUD

Ông Nguyễn Đức Phong - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối trao quyết định cho ông Đậu Minh Thanh.
(PLVN) - Đảng ủy Khối Doanh nghiệp TƯ vừa công bố Quyết định số 2275-QĐ/ĐUK về việc chỉ định ông Đậu Minh Thanh - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Đảng uỷ HUD, nhiệm kỳ 2020 - 2025.

PVOIL có Tổng giám đốc mới

Chủ tịch HĐTV Cao Hoài Dương (bìa phải) trao quyết định cho tân Tổng Giám đốc PVOIL.
(PLVN) -  Tổng công ty Dầu Việt Nam – CTCP (PVOIL) vừa tổ chức Lễ công bố và trao các quyết định về công tác cán bộ, chức danh Phó Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc PVOIL

Giải nhất Un women weps awards năm 2024: Nỗ lực không ngừng nghỉ của Vietnam Airlines vì một xã hội bình đẳng và phát triển bền vững

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines - tại lễ trao tặng Un women weps awards năm 2024
(PLVN) - Vượt qua nhiều ứng cử viên sáng giá, Tổng công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines - đã vinh dự được trao giải nhất Un women weps awards năm 2024 ở hạng mục “Bình đẳng giới thông qua tham gia cộng đồng và quan hệ đối tác”. Với việc được giải nhất của hạng mục này, Vietnam Airlines sẽ là ứng cử viên của Un women weps awards năm 2024 khu vực Châu Á.

Sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt: Quy định đánh thuế phù hợp với thuốc lá, nước giải khát có đường

Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường chiều ngày 27/11/2024. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Chiều 27/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá và nước giải khát có đường được các đại biểu thảo luận sôi nổi.

Tháo gỡ các 'điểm nghẽn' pháp lý, khẩn trương đưa các nguồn lực xã hội bị đình trệ, lãng phí hoạt động trở lại

Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận
(PLVN) -  Đó là yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra trong buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp (ngày 7/11/2024). Một trong những “điểm nghẽn” đang nhận được sự quan tâm đặc biệt là tháo gỡ vướng mắc cho các dự án PPP đã đưa vào khai thác vận hành. Các chuyên gia cho rằng, sửa Luật PPP là giải pháp tiên quyết để thúc đẩy nguồn lực xã hội tham gia đầu tư PPP.

Chủ tịch Vietcombank tham gia BCH Đảng bộ Khối Doanh nghiệp TƯ

Ông Nguyễn Thanh Tùng
(PLVN) - Đảng ủy Khối Doanh nghiệp TƯ vừa tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Ban Bí thư về việc chỉ định tham gia Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối Doanh nghiệp TƯ, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đối với ông Nguyễn Thanh Tùng - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Thương mại CP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

PJICO kiên định với mục tiêu kinh doanh 'an toàn, hiệu quả và bền vững'

PJICO kiên định với mục tiêu kinh doanh 'an toàn, hiệu quả và bền vững'
(PLVN) - Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO - mã chứng khoán: PGI) vừa tổ chức phiên họp Hội đồng quản trị lần thứ 03 nhiệm kỳ thành viên Hội đồng quản trị 2024 - 2029 đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch kinh doanh 9 tháng đầu năm, các giải pháp trọng tâm quý IV /2024, đồng thời định hướng xây dựng kế hoạch năm 2025.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.