Startup và Người đồng hành: Câu chuyện của những mối lương duyên

Những giá trị lớn hơn cả tiền

Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng hơn 100 quỹ đầu tư nội và ngoại hoạt động. Không chỉ mang đến nguồn tài chính dồi dào, các quỹ đầu tư còn mang tới cho các startup rất nhiều giá trị khác ngoài tiền.

Lê Hoàng Thạch, CEO của WeWe – Startup ra đời ứng dụng Voiz FM, cho hay: "Với ý tưởng kinh doanh sách nói có bản quyền, chúng tôi tìm đến PK Invest – một quỹ đầu tư nội. PK đã cho WeWe niềm tin mình không đơn thương độc mã”. Không chỉ đầu tư nguồn tài chính ban đầu, PK Invest còn chia sẻ với Lê Hoàng Thạch và các cộng sự những phương án kinh doanh khác biệt, kinh nghiệm để phát triển sản phẩm phù hợp với văn hóa Việt Nam. WeWe cũng được hưởng lợi từ danh mục đầu tư và mối quan hệ của đội ngũ sáng lập quỹ như đối tác phân phối sản phẩm, nhà cung cấp bản quyền sách, bản quyền nhạc,...

Nguyễn Nhật, CEO của Otrafy – 1 startup Việt có trụ sở ở Mỹ.

Không chỉ các startup trong nước, mà startup được đào tạo khởi nghiệp bài bản ở nước ngoài như Mỹ hay Canada, v.v... khi mở tại thị trường Việt Nam vẫn cần được hỗ trợ. Điều này được xem là tất nhiên bởi một thị trường bản địa luôn có những khác biệt và rất cần kinh nghiệm từ những cố vấn. “Tôi đã nhận được sự hỗ trợ toàn diện từ BLOCK71 - một chương trình hợp tác của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp (Becamex IDC) và Đại học Quốc gia Singapore (NUS)”, Nguyễn Nhật, CEO của Otrafy – 1 startup Việt có trụ sở ở Mỹ, nói.

Mỗi tuần, anh luôn đều đặn tham gia các buổi hội thảo chia sẻ kinh nghiệm từ cố vấn hay từ các startup đã thành công ở thị trường Việt Nam, về cách xây dựng đội ngũ, tiếp cận thị trường đặc thù ở Việt Nam và Đông Nam Á, cách vận hành công ty, phương thức làm việc với doanh nghiệp lớn. Thậm chí, Otrafy đã được BLOCK71 kết nối với nhiều doanh nghiệp lớn, phải kể đến như Masan - điều mà không phải startup nào cũng dễ dàng làm được. 

Trần Thanh Tùng – BOD của Loli & The Wolf.

Mỗi cuộc gặp khoảng 15-30 phút nhưng giá trị khó đo đếm được. Theo lời kể của anh Trần Thanh Tùng, BOD của Loli & The Wolf – Startup chuyên nghiên cứu và cung cấp các dòng sản phẩm hỗ trợ giới tính, thì chỉ 30 phút ngồi cùng cố vấn đã chỉ ra vấn đề của startup khi kinh doanh và liên tục thua lỗ. Và kể từ đó đến nay, lợi nhuận của công ty luôn duy trì mức trên 15%.

Tại một cuộc gặp gỡ với trưởng làng y tế Ngô Thanh Sơn tại TECHFEST 2020 của Bộ KH&CN, CEO Hạnh Nguyễn của Deepcare – Startup chuyên cung cấp giải pháp y tế - đã ví sự nghiệp kinh doanh của mình ở thời điểm đó như một cuộc lột xác sau nhiều năm thất bại liên tiếp. Chính nhờ sự thay đổi đó: “Sau nhiều năm loay hoay, chúng tôi được chỉ cách đi vào thị trường y tế đặc thù. Tháng 6/2021 chúng tôi sẽ triển khai thử nghiệm cho bệnh viện đầu tiên” – anh Hạnh Nguyễn nói.

... và niềm tin từ cộng đồng

Trong một câu chuyện khác về văn hóa với khát vọng “bình dân hóa lịch sử”, Việt Sử Giai Thoại – Startup phát triển dự án/lĩnh vực liên quan đến lịch sử, đặc biệt là lịch sử Việt Nam - thừa nhận rằng sự ủng hộ của cộng đồng yêu sử giúp họ làm được những điều tưởng chừng không thể.

Đoàn Xuân Quang - CEO của Việt sứ giai thoại.

Không phải đóng cửa như nhiều dự án đi trước vì khó khăn tài chính, Việt Sử Giai Thoại đã xây dựng được một hệ sinh thái xoay quanh lịch sử vừa tạo ra được lợi nhuận, vừa duy trì được khát vọng khơi dậy tình yêu lịch sử trong lòng mỗi người Việt. “Startup phải cân bằng được lợi nhuận và ý nghĩa cộng đồng. Chúng tôi may mắn được mọi người ủng hộ góp ý để hoàn thiện sản phẩm mỗi ngày. Những lời chia sẻ như trước giờ không để ý lịch sử mà không ngờ hay thế” là một minh chứng rõ nét cho điều này - CEO Đoàn Xuân Quang chia sẻ.

Trong những năm trở lại đây, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ sôi nổi ở các thành phố lớn mà làn sóng ấy cũng đã tràn về địa phương. Những người quan tâm tới hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam hẳn đều biết Go Stream – một startup từ Nghệ An đi ra thế giới. Đó mới chỉ là điểm khởi đầu. Không riêng gì Nghệ An, nhiều địa phương khác cũng đã tạo điều kiện về mọi mặt để làm bệ phóng cho startup.

Đơn cử như chế phẩm sinh học của FUWA sau khi đạt 4 sao trong chương trình OCOPP Việt Nam đã được đặt tại tất cả các trạm dừng chân trên địa bàn Thanh Hóa. Tới đây, FUWA cũng được lựa chọn là sản phẩm tiêu biểu được trưng bày tại những gian hàng OCOPP của quốc gia. Anh Đỗ Xuân Tiến – Nhà sáng lập FUWA khẳng định: “Nếu không có địa phương hỗ trợ, để đạt được hiệu quả như vậy, chúng tôi có lẽ đã phải mất kinh phí và thời gian hơn thế rất nhiều.”

Những câu chuyện của startup và người đồng hành cho thấy, các thành tố của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam đã và đang liên kết bền chặt để nuôi dưỡng, tạo bệ phóng cho startup thai nghén, phát triển để trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội bền vững.