Ranh giới giữa “dạy” con và vi phạm pháp luật

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) -  Nhiều bậc cha mẹ vẫn nghĩ mình có quyền “dạy” con sao cũng được, kể cả bằng đòn roi hay các biện pháp áp chế tinh thần. Nhưng họ không biết những hành vi ấy không chỉ gây hại cho con mà còn có nguy cơ biến cha mẹ thành người phạm pháp.

“Dạy” con bằng… bạo lực?!

Vụ án gây chấn động dư luận về cô bé V.A. bị bạn gái của cha mình hành hạ đến chết đã được xét xử với những bản án thích đáng cho người gây tội ác. Có một lời khai mà cả bị cáo Nguyễn Võ Quỳnh Trang và Nguyễn Trung Kim Thái đã khai nhiều lần tại cơ quan điều tra và trước tòa là hành vi đánh đập để “dạy” cháu V.A. và “không nhận thức được tội lỗi của mình”. Những hành vi tội lỗi và hậu quả các bị cáo đã gây ra không lời lẽ hay lý do nào có thể bào chữa được, nhưng từ lời khai trên cũng cho thấy một thực tế là không hiếm cha mẹ, người thân sử dụng các hình phạt, biện pháp bạo lực nhân danh “dạy” trẻ.

Năm 2021, đã có sự việc xảy ra tại TP HCM, một trẻ 8 tuổi do không hoàn thành bài tập ở lớp, bị cô giáo trách mắng nên về nhà bị cha mẹ phạt đánh bằng roi. Kết quả cháu phải nhập viện do trận đòn quá nặng tay của cha mẹ. Từng xảy ra những trường hợp cha mẹ phạt con bằng các hình phạt gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của trẻ khi con có hành vi sai trái hay lười học: Khiến con ngất xỉu vì bị bắt quỳ gối, nhịn ăn, đánh đập trẻ mạnh tay gây thương tích trên cơ thể, thậm chí có trường hợp khiến con sái tay, gãy tay chân.

Không chỉ “dạy” con bằng đòn roi, nhiều bậc cha mẹ, người thân của trẻ còn có những biện pháp “dạy” bằng cách tra tấn tinh thần, chà đạp nhân phẩm trẻ. Trên mạng xã hội không ít lần xuất hiện những clip cha mẹ giáo dục con bằng cách chửi mắng con thậm tệ, sỉ nhục con, so sánh con với các con vật. Có cả trường hợp con ăn cắp hoặc mới bị nghi ăn cắp, cha mẹ đã lột quần áo, đuổi con ra khỏi nhà trong sự van xin của con và ánh mắt của bao người chứng kiến.

Ngoài thương tích về thể chất, nhiều đứa trẻ bị tổn thương tinh thần, bị trầm cảm, nổi loạn, chống đối gia đình, thậm chí bỏ nhà đi cũng vì những cách “dạy dỗ” nói trên. Theo thống kê của Tổng đài bảo vệ trẻ em 111 trong năm 2021, số trẻ em bị bạo lực bởi người thân trong gia đình chiếm tỷ lệ cao nhất (72,84%). Đây mới chỉ là thống kê của một tổng đài, trong thực tế con số này còn lớn hơn nhiều và để lại rất nhiều hậu quả đáng buồn.

Nguy cơ phạm luật

Hành vi dạy con bằng đòn roi xuất phát từ những quan niệm lạc hậu trong giáo dục con cái từ nhiều thế hệ trước là “thương cho roi cho vọt”.

Thực tế, nhiều năm qua, rất nhiều chuyên gia giáo dục đã lên tiếng cảnh báo về hành vi “dạy” con bằng bạo lực. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng, đứa trẻ thường xuyên bị đánh đòn sẽ có hành vi gây rối, sử dụng bạo lực trong đời sống nhiều hơn so với những đứa trẻ khác.

Việc đánh đòn dễ khiến trẻ mắc chứng rối loạn hành vi xã hội, rối loạn tinh thần, căng thẳng và bất ổn về mặt cảm xúc, dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực, suy giảm khả năng nhận thức, kém phát triển về trí tuệ.

Nhiều khảo sát xã hội cũng chứng minh rằng, tỉ lệ tội phạm trưởng thành từng là nạn nhân của đòn roi trong gia đình từ nhỏ cao hơn.

Không chỉ thể, việc “dạy” con bằng bạo lực có thể khiến cha mẹ trở thành người vi phạm pháp luật, đẩy gia đình vào bi kịch. Điều 2 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007 quy định rõ về các hành vi bạo lực gia đình bị nghiêm cấm, như hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng; Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm; Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng.

Người thực hiện hành vi đánh đập con cái vi phạm khoản 3 Điều 6 Luật Trẻ em sẽ bị xử lý hành chính chịu với mức phạt tiền từ 1.000.000 - 1.500.000, với hành vi gây thương tích cho người trong gia đình theo Nghị định 167/2013 hay mức độ nghiêm trọng hơn sẽ bị xử lý hình sự theo qui định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự “Tội cố ý gây thương tích” với mức hình phạt tù từ 06 tháng - 20 năm tùy thuộc vào mức độ thương tích gây ra.

Cạnh đó, việc đánh đập con cái còn có thể bị xử lý theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015, căn cứ vào tính chất, mức độ của từng hành vi ngược đãi, hành hạ, đánh đập trẻ em mà người phạm tội có thể bị xử phạt với các tội khác nhau, khung hình phạt cao nhất có thể lên đến chung thân hoặc tử hình.

Có thể thấy, việc dùng các biện pháp bạo lực tác động đến thể chất, tinh thần con đều là hành vi không nên, không được phép trong giáo dục con cũng như trong đời sống hàng ngày của gia đình. Hành vi ấy có thể gây đến những hậu quả nghiêm trọng đối với trẻ, và cũng có thể khiến các bậc cha mẹ phải đối mặt với án phạt, với tù tội. Những thói quen nhỏ nhưng sai trái mà không được nhận thức và sửa chữa kịp thời, có thể hủy hoại cả một gia đình đang êm ấm, làm tan nát tương lai con trẻ.

Con ngoan từ gương của cha mẹ

Liên quan đến trách nhiệm, cách thức dạy dỗ con cái của cha mẹ, Bộ Tiêu chí ứng xử trong gia đình của Bộ VH,TT&DL đặc biệt nhấn mạnh việc cha mẹ làm gương cho con. Theo đó, muốn giáo dục con ngoan, hình thành và phát triển nhân cách tốt đẹp của con, để con trở thành một công dân chân chính, các bậc cha mẹ nhất thiết phải gương mẫu hoàn thành các vai trò của mình đối với gia đình và xã hội để con bắt chước và làm theo.

Sự gương mẫu của cha mẹ và người lớn trong gia đình thể hiện từ trong lời nói, cử chỉ, hành động, cách ứng xử với mọi người trong và ngoài gia đình. Sự gương mẫu của cha mẹ trong nếp sống hàng ngày tác động đến nhận thức, tình cảm, niềm tin và hành động của con. Gương mẫu tạo ra uy tín của cha mẹ và lòng tôn kính cha mẹ ở con. Để giáo dục gia đình có kết quả, các bậc cha mẹ cần chú ý đến việc rèn luyện, tu dưỡng bản thân. Luôn mẫu mực, luôn nêu tấm gương sáng cho con bắt chước, khi có uy tín với con, được con tin tưởng thì những lời khuyên bảo của cha mẹ sẽ có hiệu quả gấp trăm ngàn lần.

Tin cùng chuyên mục

Món quà vô giá từ lòng thành

Món quà vô giá từ lòng thành

(PLVN) - Trong cuộc sống, không phải lúc nào ta cũng nhận được sự yêu thương, giúp đỡ từ những người xung quanh. Thế nên, khi có ai đó không có quan hệ máu mủ nhưng lại đối xử tốt với bạn, đó chính là điều đáng trân quý nhất.

Đọc thêm

Mở cửa sổ tâm hồn, nhìn ra thế giới rộng lớn

Ảnh minh họa từ internet.
(PLVN) - Trong cuộc sống, sẽ có những lúc chúng ta cảm thấy bế tắc, tâm trạng trở nên tồi tệ, như thể tất cả mọi thứ đang chống lại mình. Nhưng thay vì chìm đắm trong suy nghĩ tiêu cực rằng bạn chẳng có gì trong tay, hãy thử hỏi bản thân: “Mình đang có gì?” Chắc chắn, bạn sẽ nhận ra rằng mình vẫn còn rất nhiều thứ để trân trọng: sức khỏe, gia đình, những người bạn tốt, hoặc chỉ đơn giản là cơ hội để bắt đầu lại từ đầu.

Giới trẻ và hành trình tới thế giới tinh thần lành mạnh

Nhiều bạn trẻ đang trên hành trình xây đắp những giá trị sống tốt lành cho mình và cộng đồng.
(PLVN) - Nếu xây dựng được đời sống tinh thần lành mạnh, một tâm hồn phong phú, người trẻ có thể dễ dàng chống lại những cám dỗ của lối sống nhanh, sống gấp, sống buông thả hiện nay, bảo vệ được chính mình trong một xã hội mà giá trị vật chất đang lên ngôi...

Mở cửa sổ tâm hồn, nhìn ra thế giới rộng lớn

Ảnh minh họa: Internet
(PLVN) - Trong cuộc sống, sẽ có những lúc chúng ta cảm thấy bế tắc, tâm trạng trở nên tồi tệ, như thể tất cả mọi thứ đang chống lại mình. Nhưng thay vì chìm đắm trong suy nghĩ tiêu cực rằng bạn chẳng có gì trong tay, hãy thử hỏi bản thân: “Mình đang có gì?” Chắc chắn, bạn sẽ nhận ra rằng mình vẫn còn rất nhiều thứ để trân trọng: sức khỏe, gia đình, những người bạn tốt, hoặc chỉ đơn giản là cơ hội để bắt đầu lại từ đầu.

Gặp nhau là duyên, xin hãy trân quý

Ảnh minh họa: Internet
(PLVN) - Cuộc đời giống như một hành trình dài với vô vàn ngã rẽ. Trên hành trình đó, chúng ta sẽ gặp biết bao người. Có những cuộc gặp gỡ chỉ thoáng qua, nhưng cũng có những mối nhân duyên đi cùng ta một đoạn đường dài. Mỗi người xuất hiện trong cuộc đời ta đều mang theo một ý nghĩa nhất định, dù ngắn hay dài, dù vui hay buồn.

Giao lưu văn hoá Phật giáo Việt Nam - Nhật Bản tại chùa Tam Chúc

Giao lưu văn hoá Phật giáo Việt Nam - Nhật Bản tại chùa Tam Chúc
(PLVN) -  Ngày 27/11, tại Khu Du lịch Tam Chúc (thị trấn Ba sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam), chùa Tam Chúc tổ chức khai mạc Lễ hội giao lưu Văn hóa Phật giáo Việt Nam – Nhật Bản. Đây là lần đầu tiên chùa Tam Chúc kết hợp với Hội Phật tử Việt Nam tại Nhật Bản thỉnh 12 vị chư tăng Nhật Bản sang Việt Nam đồng tổ chức Phật sự này.

Sống tốt để hoa nở trong tim

Sống tốt để hoa nở trong tim
(PLVN) - Trong cuộc sống, ai cũng có lúc chán nản, buồn bã hay cô đơn. Những cảm xúc tiêu cực này là một phần không thể tránh khỏi. Nhưng điều quan trọng là chúng ta phản ứng thế nào với những khoảnh khắc ấy.

“Con đường chuyển hóa” - Tu hành là trở về với chính mình

“Con đường chuyển hóa” - Tu hành là trở về với chính mình
(PLVN) - Nếu “Chia sẻ từ trái tim” như một tấm bản đồ giúp ta hiểu được những điều căn bản của đạo Phật, thì “Con đường chuyển hóa” lại giống như một phương tiện giúp mọi người chuyển hóa nỗi khổ niềm đau, đi đến mục đích cuối cùng là tự do và giải thoát.

Ly nước và nỗi buồn

Ly nước và nỗi buồn
(PLVN) - Nỗi buồn trong cuộc sống cũng giống như ly nước. Khi mới chạm đến, chúng ta có thể cảm thấy nó chỉ là một chút vướng bận. Nhưng nếu cứ giữ mãi trong lòng, không buông bỏ, nỗi buồn ấy sẽ ngày càng đè nặng, khiến tâm hồn bạn mệt mỏi, đau đớn hơn.

Đối diện với phiền não

Đối diện với phiền não
(PLVN) - Trong cuộc sống, không ai tránh được những phiền não. Chúng đến từ công việc, gia đình, bạn bè, hay thậm chí là những chuyện rất nhỏ nhặt. Tuy nhiên, điều quan trọng không phải là làm thế nào để tránh phiền não, mà là cách chúng ta đối diện và xử lý chúng.

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'

'Cùng chung tay cùng thay đổi - Gắn kết yêu thương'
(PLVN) - Đây là khẩu hiệu được hô vang tại diễn đàn “Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ” nhằm thể hiện sự đoàn kết, chung tay cùng thay đổi thúc đẩy bình đẳng giới vì một xã hội bình đẳng, văn minh, hạnh phúc.

51 tác phẩm độc đáo tại triển lãm 'Sáng đạo trong đời'

Triển lãm "Sáng đạo trong đời" diễn ra từ ngày 21-28/11/2024 tại Trung tâm triển lãm Tràng Tiền (Hà Nội). (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Bằng những nét vẽ và cách thể hiện tinh tế trên các chất liệu hội họa, 12 hoạ sỹ tham gia triển lãm “Sáng đạo trong đời” đã tái hiện lại những hình ảnh, biểu tượng quen thuộc của Phật giáo theo cách riêng, đưa người xem vào một hành trình tâm linh độc đáo và cảm xúc.

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn

Tha thứ - Liều thuốc chữa lành tâm hồn
(PLVN) - Trong cuộc sống, tha thứ không chỉ là cách giúp người khác có cơ hội sửa sai, mà còn là liều thuốc giúp chính chúng ta nhẹ nhõm hơn, bớt đi những gánh nặng tâm hồn.

Đạo làm người – con đường khó nhất

Đạo làm người – con đường khó nhất
(PLVN) - Mỗi tôn giáo, mỗi đạo lý đều dạy chúng ta cách sống hiền lành, tử tế, biết yêu thương và đối xử tốt với nhau. Nhưng trong tất cả các đạo, có lẽ đạo làm người là con đường khó nhất để thực hành.

Lặng lẽ với chính mình

Ảnh minh họa
(PLVN) - Sau những đêm trắng sẽ luôn là ánh bình minh. Và đôi khi, chỉ cần một tia sáng nhỏ bé cũng đủ để soi rọi cả một đêm dài.