VEC là chủ đầu tư dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Tuyến đường có tổng chiều dài 139,2 km với kinh phí được phê duyệt là hơn 34.500 tỷ đồng và chia làm 2 giai đoạn. Cơ quan điều tra xác định khi thực hiện dự án, VEC và nhà thầu thi công, tư vấn giám sát cùng đơn vị liên quan đã không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, dẫn đến công trình không đảm bảo chất lượng, gây hư hỏng khi vận hành khai thác.
Theo kết quả trưng cầu từ Bộ GTVT, 7/7 gói thầu giai đoạn 1 (chiều dài 65 km) từ các lớp nền, móng và mặt đường đều không đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Đây là nguyên nhân gây hư hỏng công trình, đặc biệt khi gặp nắng nóng kéo dài hay mưa nắng đột ngột kết hợp tác động của tải trọng.
Ngoài việc xác định sai phạm về kỹ thuật, Bộ Công an cũng chỉ ra một số bất cập, sơ hở của chủ đầu tư và các đơn vị liên quan trong quản lý và đầu tư xây dựng tuyến cao tốc này. Cơ quan chức năng kết luận khi thi công cao tốc, nhà thầu và đơn vị tư vấn đã điều chỉnh một số hạng mục, đề nghị thay đổi khối lượng, đơn giá để được thanh toán chi phí phát sinh nhưng không có sự tham gia của đơn vị thiết kế kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ có sự thông đồng, móc ngoặc hoặc làm thiệt hại tài sản Nhà nước…
Về công tác thi công, cơ quan điều tra cho rằng chủ đầu tư đã chọn được nhiều nhà thầu nước ngoài có năng lực và kinh nghiệm cho dự án. Song khi triển khai, chủ đầu tư lại cho phép hàng loạt nhà thầu phụ (doanh nghiệp trong nước) được thi công những hạng mục chính; chia nhỏ một gói thầu cho nhiều đơn vị thực hiện.
 |
Trong báo cáo, Bộ Công an cũng đề cập đến việc cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi bắt đầu sử dụng từ tháng 9/2018 nhưng có 58 đường gom, đường mượn của dân để thi công và đường mở rộng chưa được VEC và nhà thầu hoàn trả cho địa phương, ảnh hưởng đến việc lưu thông, buôn bán, trao đổi hàng hóa của người địa phương.
Để xảy ra những sai phạm trên, Bộ Công an đánh giá nguyên nhân do chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị liên quan đã buông lỏng quản lý và giám sát; đề ra các quy định chưa rõ ràng, thiếu tính ràng buộc trách nhiệm ở từng khâu trong dự án. Hậu quả, nhà thầu và chủ đầu tư tuyến cao tốc đã sửa chữa và dự kiến khắc phục 291 vị trí hư hỏng trên toàn tuyến.
Cũng theo Bộ Công an, cơ quan điều tra đã khởi tố 19 bị can ở VEC, BQL dự án và các nhà thầu thi công về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, theo Điều 224 Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, Bộ Công an đang chỉ đạo cơ quan điều tra tiếp tục mở rộng vụ án, cùng các đơn vị liên quan giám định chất lượng công trình xây dựng đối với gói thầu thuộc giai đoạn 2 của dự án tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (dài 72,4 km từ TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đến tỉnh Quảng Ngãi), xử lý triệt để sai phạm của những người liên quan.
Về việc chia nhỏ gói thầu cho nhiều nhà thầu phụ, Bộ Công an nêu các trường hợp cụ thể như Công ty Anh Cường chỉ thực hiện gói thầu A3 với chiều dài 0,4 km (từ Km 101+800 đến Km 102+240) hoặc cùng một lý trình nhưng các hạng mục do các nhà thầu khác nhau thực hiện. Cụ thể, từ Km 101+800 đến Km 102+240, Công ty Anh Cường thi công các lớp vật liệu là đất nền K95, K98, Tập đoàn Giang Tô (Trung Quốc) thi công các lớp vật liệu cấp phối đá dăm, Công ty Weicovina thi công lớp vật liệu đá dăm gia cố nhựa, Công ty Tranimexco thi công các lớp bê tông nhựa.
Đặc biệt, việc thi công của các nhà thầu nói trên không có cơ chế kiểm tra, giám sát, đánh giá về năng lực của các nhà thầu phụ, nhà thầu phụ thứ cấp. Việc này dẫn đến CĐT và các đơn vị liên quan mất khả năng kiểm soát chất lượng công trình xây dựng.
“Liên danh nhà thầu nước ngoài này đã tự giải thể mặc dù còn nhiều công đoạn thực hiện, công trình chưa được bàn giao chính thức. Trong khi đó, theo thỏa thuận hợp đồng giữa Tổng Công ty VEC và đơn vị tư vấn giám sát thì đơn vị này có thẩm quyền cấp chứng chỉ hoàn thành công trình (TOC) để phục vụ việc bàn giao, thanh quyết toán công trình xây dựng…” - Bộ Công an chỉ rõ.
Ngày 16/10/2018, ông Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng Giao thông Vận tải, ký quyết định thanh tra đột xuất việc quản lý, thực hiện, khai thác dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Ngày 27/6/2019, Cơ quan CSĐT Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại VEC và các đơn vị liên quan, theo Điều 298 Bộ luật Hình sự hiện hành.
Ngày 4/6/2020, cơ quan điều tra ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự, từ tội danh trên sang tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, theo Điều 224 Bộ luật Hình sự hiện hành. Hiện Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố đối với 19 bị can liên quan đến dự án này.
