Nhân lên giá trị thời đại trong Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh (Kỳ 2): Nêu gương phải bằng hành động

(PLVN) - Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Đã là cán bộ, đảng viên phải nêu gương. Nêu gương là nói đi đôi với làm, phải bằng hành động cụ thể, “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”. Nói rộng ra, thông qua hành động nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, Đảng sẽ tập hợp được sức mạnh của quần chúng nhân dân cho sự nghiệp cách mạng, đổi mới đất nước.

4 chữ “thật” Người căn dặn

Trong Di chúc, trước khi đề cập đến 4 chữ “thật” mà mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu, Bác khẳng định: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền”. “Tại sao Bác lại nói đến vấn đề này đầu tiên? Có lẽ đây là nỗi trăn trở lớn của Người về sứ mệnh của Đảng cầm quyền, bởi khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng phải thật sự xứng đáng với vị trí và vai trò của mình” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh (Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội) chia sẻ.

Cũng bởi “Đảng ta là một Đảng cầm quyền” nên mọi sự đúng sai của Đảng, mọi tiêu cực của cán bộ, đảng viên không chỉ giới hạn trong nội bộ Đảng mà còn tác động tới toàn xã hội. Mọi việc thành công hay thất bại đều liên quan đến việc cán bộ, đảng viên có gắn bó với dân hay không. Do đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn mọi cán bộ, đảng viên phải thật sự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phải nêu gương trước quần chúng nhân dân, bởi “một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn, tuyên truyền”.

Trong Di chúc, Người viết: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. Theo PGS.TS Tường, khi căn dặn điều này Bác rất trăn trở về việc nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Cái gì người dân chưa làm được thì cán bộ, đảng viên phải làm trước. Tuy không nói rõ từ “nêu gương”, nhưng Bác yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, phải cần, kiệm, liêm, chính... tất cả điều đó chính là yêu cầu của việc nêu gương. Phẩm chất đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên là cần, kiệm, liêm, chính - đó là “tứ đức” cho mỗi con người chứ không phải cho tập thể, nhưng nếu mỗi cá nhân có được “tứ đức” thì tập thể cũng sẽ có những đức tính tốt này. 

Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.
Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.

GS.TS Hoàng Chí Bảo (chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương) cũng cho rằng, với cán bộ, đảng viên, Bác luôn nhấn mạnh đạo đức phải là hàng đầu, là gốc. Người cũng tỏ rõ thái độ kiên quyết đạt bằng được mẫu mực lý tưởng đó và cũng để khẳng định vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên trước nhân dân; nhất là những cán bộ có chức quyền, giữ trọng trách. “

Nó cũng tỏ rõ sự nhất quán giữa nói và làm, giữa nhận thức và hành động. Đảng muốn là một Đảng chân chính cách mạng thì phải thực hiện cho bằng được 4 chữ “thật” này” - GS.TS Hoàng Chí Bảo khẳng định.

Cán bộ, đảng viên phải làm gương

Trong quan hệ với nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”. Như vậy, theo Bác, vai trò của cán bộ, đảng viên không chỉ gần gũi, gắn bó với quần chúng mà còn phải nỗ lực không ngừng để nâng cao trình độ chuyên môn. Muốn làm được điều đó, phải xây dựng con người toàn diện, đức - tài phải luôn đi đôi với nhau. 

“Đầu tiên anh phải có khả năng để hướng dẫn nhân dân, vừa hướng dẫn vừa thuyết phục để nhân dân nghe theo. Nếu hướng dẫn thuyết phục chưa được thì phải làm cho dân xem - tức là làm mẫu; làm mẫu chưa được thì bản thân anh phải làm để cho ra kết quả.

Giống như những đảng viên, những cựu chiến binh về quê hương trồng rừng hoặc tổ chức xây dựng các khu nông nghiệp sạch công nghệ cao - tức là khi các cán bộ, đảng viên làm ra có kết quả thì người dân sẽ nhìn vào đó để noi theo... Đảng hiển hiện trong mỗi việc làm cụ thể của từng cán bộ, đảng viên, rất giản dị và gần gũi chứ không cao siêu. Với Hồ Chí Minh, điều gần gũi, giản dị là tấm gương và sự thuyết phục cao nhất đối với mọi người” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường nói.

Vẫn theo PGS.TS Tường, những năm vừa qua, sự biến đổi của tư tưởng đang có dấu hiệu trong đời sống xã hội đó là “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... mà nếu Đảng không thật sự xứng đáng là người lãnh đạo, tạo được niềm tin và xây dựng, củng cố được niềm tin trong nhân dân thì khó có thể nói trước được điều gì.

Trên thực tế đã xảy ra không ít vụ tiêu cực, tham nhũng nghiêm trọng. Cán bộ ở Trung ương thì vi phạm pháp luật đến mức xử lý hình sự, xuống đến nông dân thì tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng”; rồi thực phẩm bẩn tuồn vào trường học, bếp ăn tập thể;  chuyện học trò đánh nhau, thầy cô thế này thế kia... Toàn là những vấn đề nóng, nói lên sự suy thoái về đạo đức đang tràn ngập từ ngoài xã hội cho đến gia đình, nhà trường. Tất cả những điều này nói lên rằng cần phải trở lại với tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, mà đối tượng đầu tiên các cán bộ, đảng viên.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc nêu gương nên tại Di chúc, hai lần Chủ tịch Hồ Chí Minh lặp lại cụm từ “xứng đáng”: “Phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”; “góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. 

Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, hai chữ “xứng đáng” mà Bác nhắc đến là muốn nâng chữ “thật” lên tầm cao hơn để Đảng đáp ứng được nhu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nhất là giai đoạn hiện nay, những lời căn dặn của Bác vẫn vẹn nguyên giá trị thời đại khi chúng ta đang đẩy mạnh việc  xây dựng, chỉnh đốn Đảng; kiên quyết đấu tranh chống lãng phí, quan liêu, tham nhũng, thoái hóa đạo đức, lối sống, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”  trong nội bộ Đảng. 

“Nếu Đảng không chống được những điều này trong nội bộ ở nước ta thì Đảng cũng không có khả năng chống những điều này ở phong trào vô sản thế giới. Điều này nói đến vai trò của Đảng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới, đưa phong trào cách mạng đến kết quả. Trước kia Người từng nói: “Tôi rất buồn khi Đảng anh em có bất hòa”, nhưng vì Người chưa làm được nên mong muốn Đảng Cộng sản Việt Nam phải hoàn thiện mình, tức là xứng đáng không chỉ đối với mình, đối với cách mạng, với nhân dân mà sau đó là với phong trào cách mạng thế giới” - ông Nguyễn Mạnh Tường nhận định.

Như vậy, muốn xây dựng được niềm tin và sự đồng thuận trong xã hội thì Đảng phải thật sự làm gương trong lời nói và việc làm của mỗi cán bộ, đảng viên; phải kiên quyết đấu tranh chống thoái hóa, biến chất. Đồng thời, đạo đức cách mạng phải được coi là “vũ khí sắc bén” trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, thoái hóa ngay trong nội bộ Đảng.

Và, khi Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh thì Đảng không chỉ xứng đáng với vai trò của người lãnh đạo, mà còn xứng đáng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới. (Còn tiếp)

“Khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng không chỉ có tài, có đức, được người dân ủng hộ mà phải có nghệ thuật gần gũi với nhân dân, có khả năng huy động, quy tập được sức mạnh của nhân dân...

Đó là điều để Đảng xứng đáng là người lãnh đạo. Đảng không chỉ trong sạch, vững mạnh, mà còn dự báo được những vấn đề lớn có thể xảy ra để đối phó. Theo tinh thần của Di chúc Bác để lại thì Đảng phải tiếp cận đến các vấn đề lớn của thế giới và giải quyết vấn đề hòa bình của thế giới”. 

(PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn tư tưởng Hồ Chí Minh - Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội)

Đọc thêm

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.

Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Chiều 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội làm việc phiên toàn thể tại hội trường nghe các báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quốc hội Việt Nam: Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước và Nhân dân

Bác Hồ phát biểu tại kỳ họp thứ năm Quốc hội Khóa I ngày 20/9/1955. (Ảnh tư liệu)
(PLVN) - Quốc hội nước ta được thành lập trong những năm chiến tranh chống xâm lược, do toàn dân tự do bầu cử, là đại biểu chân chính của nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam. Đến nay, trước tình hình mới, nhiệm vụ mới, Quốc hội đã, đang cùng Nhân dân và Chính phủ thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia, đưa đất nước ta từng bước đủ “cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín” để “sánh vai với các cường quốc năm châu” .

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica
Sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil, tối 19/11 (theo giờ địa phương, sáng 20/11 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Las Americas, Thủ đô Santo Domingo, bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader và Phu nhân.

Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Kỳ cuối: Quyết tâm và quyết tâm cao hơn nữa

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2024. (Ảnh: VGP).
(PLVN) -  Suy cho cùng, điều quan trọng nhất là chất lượng các đạo luật phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hùng cường và thịnh vượng, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trên tinh thần đó, chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa, đã quyết tâm, càng phải quyết tâm cao hơn nữa.

longformKế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW

Kế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW
(PLVN) - Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về Tổng kết Nghị quyết 18- NQ/TW đã ban hành Kế hoạch tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới , sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng đăng toàn văn Kế hoạch:

Cần bổ sung tiêu chuẩn 'đầu vào' đối với nguồn đào tạo giáo viên

Quang cảnh phiên làm việc sáng 20/11. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Để đáp ứng vai trò, vị trí của nhà giáo, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị, bổ sung quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn đầu vào đối với nguồn đào tạo giáo viên tại các cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, tránh tình trạng như nhiều năm qua, việc tuyển sinh đối với nhiều cơ sở đào tạo nguồn giáo viên có đầu vào gần như thấp nhất theo tiêu chuẩn xét tuyển so với nhiều ngành, lĩnh vực.

Bài cuối: Nghiên cứu hoàn thiện quy định về hoạt động “tái giám sát”

Một cuộc làm việc với các Bộ, ngành của Đoàn giám sát “Việc thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 -2021”. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Với hoạt động “tái giám sát” hay “giám sát lại” lần đầu tiên được Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai vừa qua đã nhận về nhiều ý kiến đồng tình, ủng hộ. Cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện để hoạt động này mang lại hiệu quả, thiết thực, nhất là trong lĩnh vực sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vốn đòi hỏi phải tiến hành khẩn trương để phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp.