Nhân lên giá trị thời đại trong Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh (Kỳ 2): Nêu gương phải bằng hành động

(PLVN) - Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Đã là cán bộ, đảng viên phải nêu gương. Nêu gương là nói đi đôi với làm, phải bằng hành động cụ thể, “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”. Nói rộng ra, thông qua hành động nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, Đảng sẽ tập hợp được sức mạnh của quần chúng nhân dân cho sự nghiệp cách mạng, đổi mới đất nước.

4 chữ “thật” Người căn dặn

Trong Di chúc, trước khi đề cập đến 4 chữ “thật” mà mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu, Bác khẳng định: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền”. “Tại sao Bác lại nói đến vấn đề này đầu tiên? Có lẽ đây là nỗi trăn trở lớn của Người về sứ mệnh của Đảng cầm quyền, bởi khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng phải thật sự xứng đáng với vị trí và vai trò của mình” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh (Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội) chia sẻ.

Cũng bởi “Đảng ta là một Đảng cầm quyền” nên mọi sự đúng sai của Đảng, mọi tiêu cực của cán bộ, đảng viên không chỉ giới hạn trong nội bộ Đảng mà còn tác động tới toàn xã hội. Mọi việc thành công hay thất bại đều liên quan đến việc cán bộ, đảng viên có gắn bó với dân hay không. Do đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn mọi cán bộ, đảng viên phải thật sự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, phải nêu gương trước quần chúng nhân dân, bởi “một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn, tuyên truyền”.

Trong Di chúc, Người viết: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. Theo PGS.TS Tường, khi căn dặn điều này Bác rất trăn trở về việc nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Cái gì người dân chưa làm được thì cán bộ, đảng viên phải làm trước. Tuy không nói rõ từ “nêu gương”, nhưng Bác yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, phải cần, kiệm, liêm, chính... tất cả điều đó chính là yêu cầu của việc nêu gương. Phẩm chất đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên là cần, kiệm, liêm, chính - đó là “tứ đức” cho mỗi con người chứ không phải cho tập thể, nhưng nếu mỗi cá nhân có được “tứ đức” thì tập thể cũng sẽ có những đức tính tốt này. 

Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.
Bản Di chúc viết tay của Hồ Chủ tịch.

GS.TS Hoàng Chí Bảo (chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương) cũng cho rằng, với cán bộ, đảng viên, Bác luôn nhấn mạnh đạo đức phải là hàng đầu, là gốc. Người cũng tỏ rõ thái độ kiên quyết đạt bằng được mẫu mực lý tưởng đó và cũng để khẳng định vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên trước nhân dân; nhất là những cán bộ có chức quyền, giữ trọng trách. “

Nó cũng tỏ rõ sự nhất quán giữa nói và làm, giữa nhận thức và hành động. Đảng muốn là một Đảng chân chính cách mạng thì phải thực hiện cho bằng được 4 chữ “thật” này” - GS.TS Hoàng Chí Bảo khẳng định.

Cán bộ, đảng viên phải làm gương

Trong quan hệ với nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”. Như vậy, theo Bác, vai trò của cán bộ, đảng viên không chỉ gần gũi, gắn bó với quần chúng mà còn phải nỗ lực không ngừng để nâng cao trình độ chuyên môn. Muốn làm được điều đó, phải xây dựng con người toàn diện, đức - tài phải luôn đi đôi với nhau. 

“Đầu tiên anh phải có khả năng để hướng dẫn nhân dân, vừa hướng dẫn vừa thuyết phục để nhân dân nghe theo. Nếu hướng dẫn thuyết phục chưa được thì phải làm cho dân xem - tức là làm mẫu; làm mẫu chưa được thì bản thân anh phải làm để cho ra kết quả.

Giống như những đảng viên, những cựu chiến binh về quê hương trồng rừng hoặc tổ chức xây dựng các khu nông nghiệp sạch công nghệ cao - tức là khi các cán bộ, đảng viên làm ra có kết quả thì người dân sẽ nhìn vào đó để noi theo... Đảng hiển hiện trong mỗi việc làm cụ thể của từng cán bộ, đảng viên, rất giản dị và gần gũi chứ không cao siêu. Với Hồ Chí Minh, điều gần gũi, giản dị là tấm gương và sự thuyết phục cao nhất đối với mọi người” - PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường nói.

Vẫn theo PGS.TS Tường, những năm vừa qua, sự biến đổi của tư tưởng đang có dấu hiệu trong đời sống xã hội đó là “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... mà nếu Đảng không thật sự xứng đáng là người lãnh đạo, tạo được niềm tin và xây dựng, củng cố được niềm tin trong nhân dân thì khó có thể nói trước được điều gì.

Trên thực tế đã xảy ra không ít vụ tiêu cực, tham nhũng nghiêm trọng. Cán bộ ở Trung ương thì vi phạm pháp luật đến mức xử lý hình sự, xuống đến nông dân thì tình trạng “rau hai luống, lợn hai chuồng”; rồi thực phẩm bẩn tuồn vào trường học, bếp ăn tập thể;  chuyện học trò đánh nhau, thầy cô thế này thế kia... Toàn là những vấn đề nóng, nói lên sự suy thoái về đạo đức đang tràn ngập từ ngoài xã hội cho đến gia đình, nhà trường. Tất cả những điều này nói lên rằng cần phải trở lại với tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, mà đối tượng đầu tiên các cán bộ, đảng viên.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc nêu gương nên tại Di chúc, hai lần Chủ tịch Hồ Chí Minh lặp lại cụm từ “xứng đáng”: “Phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”; “góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. 

Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, hai chữ “xứng đáng” mà Bác nhắc đến là muốn nâng chữ “thật” lên tầm cao hơn để Đảng đáp ứng được nhu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nhất là giai đoạn hiện nay, những lời căn dặn của Bác vẫn vẹn nguyên giá trị thời đại khi chúng ta đang đẩy mạnh việc  xây dựng, chỉnh đốn Đảng; kiên quyết đấu tranh chống lãng phí, quan liêu, tham nhũng, thoái hóa đạo đức, lối sống, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”  trong nội bộ Đảng. 

“Nếu Đảng không chống được những điều này trong nội bộ ở nước ta thì Đảng cũng không có khả năng chống những điều này ở phong trào vô sản thế giới. Điều này nói đến vai trò của Đảng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới, đưa phong trào cách mạng đến kết quả. Trước kia Người từng nói: “Tôi rất buồn khi Đảng anh em có bất hòa”, nhưng vì Người chưa làm được nên mong muốn Đảng Cộng sản Việt Nam phải hoàn thiện mình, tức là xứng đáng không chỉ đối với mình, đối với cách mạng, với nhân dân mà sau đó là với phong trào cách mạng thế giới” - ông Nguyễn Mạnh Tường nhận định.

Như vậy, muốn xây dựng được niềm tin và sự đồng thuận trong xã hội thì Đảng phải thật sự làm gương trong lời nói và việc làm của mỗi cán bộ, đảng viên; phải kiên quyết đấu tranh chống thoái hóa, biến chất. Đồng thời, đạo đức cách mạng phải được coi là “vũ khí sắc bén” trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, thoái hóa ngay trong nội bộ Đảng.

Và, khi Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh thì Đảng không chỉ xứng đáng với vai trò của người lãnh đạo, mà còn xứng đáng trong việc góp phần vào sự nghiệp cách mạng thế giới. (Còn tiếp)

“Khi đã là Đảng cầm quyền thì Đảng không chỉ có tài, có đức, được người dân ủng hộ mà phải có nghệ thuật gần gũi với nhân dân, có khả năng huy động, quy tập được sức mạnh của nhân dân...

Đó là điều để Đảng xứng đáng là người lãnh đạo. Đảng không chỉ trong sạch, vững mạnh, mà còn dự báo được những vấn đề lớn có thể xảy ra để đối phó. Theo tinh thần của Di chúc Bác để lại thì Đảng phải tiếp cận đến các vấn đề lớn của thế giới và giải quyết vấn đề hòa bình của thế giới”. 

(PGS.TS Nguyễn Mạnh Tường, giảng viên cao cấp thuộc Bộ môn tư tưởng Hồ Chí Minh - Khoa Lý luận chính trị, Trường Đại học Luật Hà Nội)

Đọc thêm

Bộ Chính trị cho ý kiến về Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao

Bộ Chính trị cho ý kiến về Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao
Bộ Chính trị ngày 18/9 họp cho ý kiến về Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, sau khi nghe Ban cán sự đảng Bộ Giao thông vận tải báo cáo Tờ trình Đề án chủ trương đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và ý kiến của các cơ quan, Bộ Chính trị đã thảo luận và kết luận đây là công trình rất quan trọng và rất cần thiết.

70 năm Phú Thọ khắc ghi lời dặn của Bác Hồ

Bác Hồ nói chuyện với Đại đoàn quân tiên phong ngày 19/9/1954 tại Đền Giếng (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Về thăm Đền Hùng tại Đền Giếng ngày 19/9/1954, Bác Hồ đã căn dặn: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. 70 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Phú Thọ đã cùng cả nước lập nhiều thành quả to lớn, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Quân đội đi đầu trong phòng, chống, khắc phục hậu quả bão lũ

Đại diện BQP ủng hộ đồng bào bị lũ lụt 40 tỷ đồng. (Ảnh: Lam Hạnh).
(PLVN) - Đi đầu trong phòng, chống, khắc phục hậu quả bão lũ tại các tỉnh miền Bắc những ngày qua, Quân đội đã điều động 143.700 cán bộ, chiến sĩ (CBCS) lực lượng thường trực và dân quân tự vệ; hơn 5.320 phương tiện quyết liệt tham gia ứng phó, khắc phục hậu quả bão lũ; phát huy tinh thần “tương thân, tương ái” quyên góp, ủng hộ hàng trăm tỷ đồng.

Trung ương thảo luận loạt vấn đề quan trọng tại Hội nghị lần thứ 10, khóa XIII

Phiên khai mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 10, khóa XIII. (Ảnh trong bài: TTXVN)
(PLVN) - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đề nghị Trung ương quan tâm thảo luận về đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ tiếp theo, phải chăng là tập trung cao nhất cho đột phá về thể chế và phát triển, đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, hoàn thiện đồng bộ và đột phá mạnh mẽ trong xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.

Cân nhắc, thận trọng trong xét duyệt đặc xá tha tù trước thời hạn

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại cuộc họp. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Chiều 18/9, Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2024 đã họp xét duyệt danh sách đề nghị Chủ tịch nước đặc xá tha tù trước thời hạn cho các phạm nhân đủ điều kiện đặc xá nhân dịp 79 năm Quốc khánh và 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2024.

Tăng cường chế tài xử phạt các vi phạm về hóa chất

Toàn cảnh Phiên thảo luận về dự án Luật Hóa chất (sửa đổi). (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Từ thực tiễn các vụ việc xảy ra trong thời gian vừa qua, tại Phiên họp thứ 37 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Hóa chất (sửa đổi) vừa diễn ra, một số ý kiến đề nghị có các quy định rõ ràng, tăng cường chế tài xử phạt nhằm quản lý, kiểm soát chặt chẽ các loại hóa chất độc hại, nguy hiểm tại dự thảo Luật.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia cùng Đảng, Nhà nước hoàn thiện cơ chế để phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân

Ông Nguyễn Túc. (Ảnh: Vân Anh).
(PLVN) - Qua giám sát và phản biện xã hội, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tham gia xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước. Đồng thời, góp phần tiếp tục thể chế hóa và cụ thể hóa cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”.

Tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, thúc đẩy các dự án giao thông quan trọng

Tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, thúc đẩy các dự án giao thông quan trọng
Chiều 17/9, kết luận Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải (Ban Chỉ đạo), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu áp dụng các bài học kinh nghiệm trong triển khai các dự án lớn vừa qua, đặc biệt phát huy “tình dân tộc, nghĩa đồng bào” trong ứng phó, khắc phục bão lũ để triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gợi mở 4 vấn đề đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gợi mở 4 vấn đề đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Trước bối cảnh tình hình trong và ngoài nước đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học, lý luận..., Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gợi mở 4 vấn đề, đề nghị Học viện quan tâm thực hiện.

Thủ tướng yêu cầu chủ động ứng phó áp thấp nhiệt đới khả năng mạnh thành bão

Dự báo vị trí và đường đi của áp thấp nhiệt đới chiều 17/9. Ảnh: Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia
(PLVN) - Diễn biến của áp thấp nhiệt đới còn rất phức tạp, có thể thay đổi cả về cấp độ gió, tốc độ di chuyển và hướng di chuyển. Do đó, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh, thành phố khả năng bị ảnh hưởng và Bộ trưởng các Bộ chỉ đạo cấp, ngành liên quan chủ động ứng phó...