Nghề báo, đâu là “quyền lực thực sự”?

Quyền lực thực sự của nhà báo đến từ đâu?
Quyền lực thực sự của nhà báo đến từ đâu?
(PLVN) - Người ta thường nói đến nghề báo như một nghề mang “quyền lực” đặc biệt. Vậy, thực sự quyền lực của nghề báo, của người làm báo đến từ điều gì?

Ảo tưởng quyền lực dễ lạc lối

Nghề báo, một nghề thiêng liêng và khá “đặc biệt” so với nhiều nghệ nghiệp khác, được xã hội trân trọng, người dân đặt nhiều kì vọng. Thế nên, một bộ phận người làm báo, khi được vinh dự được gọi là “nhà báo” đã khó lòng giữ mình, nảy sinh những ảo tưởng không hay.

Ảo tưởng quyền lực, lạm dụng quyền lực ngòi bút làm ra hành vi sai trái, bất minh, đó là một sự thật vẫn tồn tại trong làng báo bấy lâu, tuy chỉ là thiểu số. Làng báo nhiều người biết chuyện về một nhà báo, trong buổi tiệc ra mắt sản phẩm của doanh nghiệp đã có hành vi mời rượu suồng sã với một khách mời, là đại diện một doanh nghiệp khách mời. Khi bị từ chối, nam nhà báo đứng phắt dậy, hung hăng hăm dọa sẽ cho nữ doanh nghiệp “hết làm ăn”. Tuy cuối cùng câu chuyện cũng đã được giải quyết êm thấm, coi như sự “hiểu lầm” lúc say xỉn, nhưng hành vi của nam nhà báo đã để lại ấn tượng không mấy tốt đẹp trong lòng người tham gia buổi tiệc. 

Có nhà báo, xuất hiện trong một clip lan tràn trên mạng với hình ảnh không thể xấu hơn: Vi phạm luật giao thông, dọa đánh cảnh sát, rút thẻ ra chứng tỏ “quyền uy”. Một bộ phận nhỏ những người làm báo rất giỏi “tận dụng” nghề nghiệp để giành những lợi ích riêng về phía bản thân mình. Thẻ nhà báo, có khi trở thành “giấy thông hành” của người vi phạm luật giao thông, có khi trở thành “vé ưu tiên” để khỏi phải xếp hàng, hay là “kim bài” dùng để đi dọa nạt, năn nỉ cơ quan nhà nước bỏ qua sai phạm của bản thân. Những câu chuyện “cậy quyền”, “ỉ thế nhà báo” như thế, đáng buồn thay không phải là hiếm. Nó làm ảnh hưởng đến nghề báo, ảnh hưởng đến cả người làm nghề chân chính. 

Chuyện ảo tưởng quyền lực còn diễn ra ở một bộ phận người làm báo trẻ tuổi. Tuổi đời chưa cao, tuổi nghề còn ít, lại nhận được nhiều kì vọng, tin cậy và trân trọng từ người dân, từ doanh nghiệp, nhiều người làm báo trẻ đã không giữ được mình. Ở họ đã bắt đầu manh nha những thói cậy quyền, hống hách, trục lợi. Như chuyện một phóng viên trẻ tuổi, mới là cộng tác viên cho một tờ báo đã bị người dân tố cáo dọa nạt người dân, muốn lấy tiền “bồi dưỡng viết bài”(!). Những người làm báo trẻ ấy, mới bước chân chập chững trên con đường vào nghề, thay vì trau dồi nghề nghiệp, thay vì giữ tâm để phục vụ xã hội, thì lại nảy sinh ảo tưởng, tận dụng vị trí đáng trân trọng để thỏa mãn cái tôi và trục lợi cá nhân. Từ một bước đi sai ban đầu, rất có thể dẫn đến sự lạc lối trên con đường nghề nghiệp.

Quyền lực thực sự đến từ đâu?

Phía sau con chữ là số phận, đó không chỉ là trải nghiệm trên bước đường tác nghiệp, đó còn là tâm niệm mà những người làm báo chân chính luôn giữ trong trái tim mình. Mỗi một con chữ viết ra, rất có thể, một phận người, nhiều phận người sẽ thay đổi, sẽ đảo lộn, theo những hướng khác nhau. Nếu bài báo phản ánh sự thật khách quan, đấu tranh cho con người, đấu tranh vì sự tiến bộ xã hội, có khả năng không ít người sẽ được “cứu” bằng những cách trực tiếp hay gián tiếp. Những bài báo tốt còn có thể đem lại nguồn năng lượng tích cực, giúp bình ổn xã hội, góp phần hỗ trợ Chính phủ trong công tác điều hành, xây dựng đất nước. Nhưng nếu người làm báo bẻ cong ngòi bút, viết nên con chữ lệch lạc bằng cái tâm không trong sáng, rất có thể những dòng chữ ấy sẽ dồn người vô tội đến đường cùng, gây nên nhận thức sai lầm từ công chúng, khiến xã hội hỗn loạn… 

Vậy, quyền lực thực sự của người làm báo, của nghề báo đến từ đâu? Có lẽ, quyền lực không đến từ cách gọi “nhà báo” nghe đầy trân trọng. Cũng không phải đến từ tấm thẻ nhà báo như một sự chứng nhận đã là “người trong nghề”. Cũng không đến từ tên tuổi tờ báo mà người làm báo công tác. Quyền lực đến từ mỗi con chữ mà người làm báo viết ra. Dân gian có câu “lời nói đọi máu”, “bút sa gà chết”, con chữ ấy tưởng vô tri mà có thể góp phần xoay chuyển phận đời, phận người, đạp đổ, hay dựng xây…

Ý thức được “quyền lực” ấy, những người làm báo chân chính luôn đặt tâm huyết, đặt trái tim, đặt sự trăn trở trong mỗi câu chữ mình viết ra. Làng báo, có thể kể mãi mà không hết những câu chuyện cảm động về nhà báo dùng ngòi bút cứu người, chống tiêu cực, đấu tranh đòi công bằng cho những người bị đối xử bất công. Có nữ nhà báo xông pha hiểm nguy, phát hiện được đường dây “đen”, một cuộc bắt tay giữa quan chức biến chất và doanh nghiệp bẩn, nhiều lần bị hăm dọa, bị đánh mà không chùn bước cho đến khi đưa sự việc ra ánh sáng. Có những nam nhà báo kiên trì đeo đuổi vụ kiện kêu oan cho tử tù, cho đến lúc sự kiên trì đến mức cố chấp ấy đã được đền đáp, giải oan cho người tử tù. Có những bài báo góp phần minh oan, “cứu” những doanh nghiệp khỏi bước đường phá sản không đang có. Hay người làm báo, với ngòi bút sắc, kiến thức sâu và vững, viết nên những bài báo đóng góp về chính sách, góp phần đem lại kiến giải mới để người lãnh đạo đất nước có thể tham khảo…

Nhà báo chân chính khi phát huy hết quyền lực thực sự và đúng đắn của ngòi bút, cái họ nhận được không phải là số tiền lớn, lợi ích đổi chác hay danh vọng hão huyền. Danh dự và lương tâm, sự thay đổi tốt đẹp của xã hội, lòng tin và sự trân trọng của người đọc, đó là phần thưởng không gì sánh bằng đối với người làm báo chân chính. Làng báo thường có những câu chuyện nhỏ đầy cảm động, như người nông dân, cứ vụ thu hoạch nào cũng đem nông sản lên một tòa soạn báo nọ để “trả ơn” những bài báo minh oan cho gia đình mình; hay dân cả một thôn làng nhận nhà báo làm con, làm anh em kết nghĩa… Cái chân tình thiêng liêng ấy, tiền bạc, danh vọng nào mà đánh đổi được?

Những ngày này chính là “ngày hội” của người làm báo. Lời chúc mừng ngập tràn. Những lẵng hoa tươi đẹp dành cho các tòa soạn, cho người làm báo. Các cuộc thăm hỏi thân tình của lãnh đạo địa phương, động viên công tác báo chí. Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel còn “xuất bản” một MV ca nhạc với sự tham gia của cán bộ, nhân viên Viettel hát dành tặng các nhà báo…

Tất cả những tấm tình trân quý ấy không phải để các nhà báo “ngủ quên” trong ảo tưởng về quyền lực và sức mạnh, mà là động lực để người làm báo càng cố gắng hơn nữa, giữ vững tâm sáng, bút sắc để làm điều tốt đẹp cho đời, cho người. 

Bà Nguyễn Hà Thành - Giám đốc Truyền thông Tập đoàn Viettel:

Các nhà báo, bằng cách riêng của mình đang nỗ lực xây dựng đất nước

Chúng ta đã và đang chứng kiến đại dịch Covid hoành hành khắp thế giới. Và Việt Nam chúng ta là một trong số rất ít các quốc gia đã bước đầu khống chế được dịch bệnh. Thành tích này có sự đóng góp không nhỏ của báo chí và truyền thông. Người ta cho rằng, báo chí là quyền lực thứ tư. Tôi cảm nhận rõ nét nhất điều này thông qua tác động của báo chí và truyền thông qua đại dịch Covid vừa rồi. Báo chí và truyền thông đã giúp người dân cảnh giác với dịch bệnh; hiểu được mức độ nguy hiểm của dịch bệnh; có niềm tin vào công tác phòng chống dịch của Chính phủ và Bộ Y tế; kêu gọi tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái của người dân. Có lẽ chưa một cuộc vận động ủng hộ tiền để chống dịch bệnh lại nhận được nhiều sự đóng góp của người dân như dịch Covid vừa rồi. 

 

Nhưng bên cạnh đó, chúng ta cũng chứng kiến những tác động khác. Việc khai thác quá sâu vào đời tư của một số bệnh nhân đã gây ảnh hưởng đến cuộc sống bình thường của họ và gia đình. Việc tuyên truyền quá mức khiến người dân hoang mang đổ xô đi mua lương thực, thực phẩm để tích trữ… Những điều đó cho thấy mỗi một người làm báo đều như đang đi trên một sợi dây, luôn cần giữ thăng bằng, lệch một chút đều có thể gây ra nhiều hậu quả mà thậm chí bản thân người viết cũng không lường hết được.

Là một người làm việc trong lĩnh vực gắn bó rất nhiều với đội ngũ những người làm báo, tôi luôn tin rằng, bằng cách riêng của mình, các nhà báo đều đang nỗ lực để đóng góp xây dựng đất nước. Những bài báo về người tốt, việc tốt khiến chúng ta được tiếp thêm năng lượng tích cực, những bài báo chỉ ra cái chưa hay, chưa tốt khiến chúng ta nhìn lại để sửa mình. Những bài báo thông tin có thể chưa chính xác khiến chúng ta biết mình còn chưa truyền đạt để báo chí hiểu cho đúng. Bởi vậy, thông tin từ báo chí đều là những thông tin có giá trị mà chúng tôi luôn trân trọng.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Cùng xây dựng và bảo vệ một thế giới đoàn kết, hòa bình

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Liên minh Nghị viện Pháp ngữ. (Ảnh: NL)
(PLVN) - Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng, Liên minh Nghị viện Pháp ngữ cũng như những tổ chức liên nghị viện khác, sẽ là nơi các nghị sĩ tiếp tục thể hiện quan điểm, phản ánh nguyện vọng của Nhân dân, cùng xây dựng và bảo vệ một thế giới đoàn kết, hòa bình, thúc đẩy hợp tác đa phương.

Ông Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang

Ông Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang
(PLVN) -   Bộ Chính trị điều động, phân công, chỉ định đồng chí Hầu A Lềnh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang; điều động đồng chí Nguyễn Mạnh Dũng về Văn phòng Trung ương Đảng để chờ phân công công tác.

Xây dựng cho được đội ngũ cán bộ lãnh đạo gương mẫu, quyết liệt

Đại hội XIII đã đặt ra những yêu cầu cụ thể về xây dựng đội ngũ cán bộ. (Ảnh: dangcongsan.vn)
(PLVN) -  Nhìn lại chặng đường 95 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta vô cùng tự hào và hoàn toàn tin tưởng vào tương lai tươi sáng của Đảng và của dân tộc. Tuy nhiên, để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới, chúng ta đang đứng trước nhiều vấn đề mới phải xử lý và một trong số đó là phải xây dựng cho được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan cần gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện để vận hành hiệu quả bộ máy mới

Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương những kết quả đạt được thời gian qua. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -   Ngày 21/1, tại Trụ sở Trung ương (T.Ư) Đảng, Ban Chỉ đạo T.Ư về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành T.Ư khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã tổ chức Phiên họp lần thứ hai. Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì Phiên họp.

Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam - WEF: Việt Nam mong muốn các đối tác, nhà đầu tư tiếp tục đồng hành, hợp tác

Thủ tướng chủ trì Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam WEF. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Trong chuyến tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 55 Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Davos và làm việc song phương tại Thụy Sỹ, sáng 21/1 giờ địa phương (chiều 21/1, giờ Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên đối thoại chiến lược quốc gia Việt Nam - WEF (CSD) với chủ đề “Giải phóng tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam: Thúc đẩy đầu tư và đổi mới sáng tạo vì một tương lai hùng cường” với sự tham dự của hơn 60 lãnh đạo tập đoàn toàn cầu.

Các nước Pháp ngữ quyết tâm bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường

Chủ tịch Quốc hội phát biểu khai mạc Diễn đàn. (Ảnh: N.L)
(PLVN) - Theo Chủ tịch Quốc hội, Diễn đàn nghị viện về hợp tác Pháp ngữ là một trong những hoạt động của Nghị viện Pháp ngữ sau Hội nghị Thượng đỉnh tại Paris. Quốc hội Việt Nam mong muốn thông qua hoạt động này góp phần thúc đẩy hợp tác Pháp ngữ, trong đó có việc thực hiện phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa giữa nỗ lực tăng trưởng, xóa đói nghèo và bảo vệ môi trường.

Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động làm Chánh văn phòng Bộ Công an

Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động làm Chánh văn phòng Bộ Công an
(PLVN) - Chiều 20/01/2025, tại Hà Nội, đã diễn ra Lễ công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về công tác cán bộ của Văn phòng Bộ Công an. Đại tá Nguyễn Quốc Toản (sinh năm 1978; quê quán thành phố Hải Phòng) - Giám đốc Công an tỉnh Bắc Giang được điều động đến nhận công tác và giữ chức vụ Chánh Văn phòng Bộ Công an từ ngày 20/01/2025

Phát huy nguồn lực người Việt ở nước ngoài

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp cán bộ, nhân viên ĐSQ và người Việt tại CH Czech. (Ảnh VOV)
(PLVN) - “Tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện luật để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của kiều bào”, mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định vấn đề trên khi gặp cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Czech trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Czech.

Chống lãng phí: Góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu 100 năm

Bệnh viện Bạch Mai ở Hà Nam xây xong bỏ hoang phế. (Ảnh minh họa: Thương hiệu và Công luận)
(PLVN) - Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đất nước ta trong 95 năm qua đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Năm 2024, Đảng ta tiếp tục có những quyết sách chiến lược với sự chỉ đạo của người đứng đầu Đảng - Tổng Bí thư Tô Lâm và một quyết sách đáng chú ý của Tổng Bí thư được “gói gọn” trong bài viết “Chống lãng phí”.

Đoàn công tác Bộ Quốc phòng thăm Trường Sa

Đại tướng Nguyễn Tân Cương tặng quà Tết cho người dân ở Trường Sa.
(PLVN) -  Nhân dịp Tết cổ truyền Ất Tỵ 2025, Đoàn công tác Bộ Quốc phòng do Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) làm Trưởng đoàn đã đến kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), thăm, chúc Tết tại đảo Trường Sa (huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa) và Nhà giàn DK1/12 trên thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc.

Báo Pháp luật Việt Nam đạt giải A Giải Búa liềm vàng 2024

Báo Pháp luật Việt Nam đạt giải A Giải Búa liềm vàng 2024
(PLVN) -  Tối 20/1, tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại Lễ trao Giải báo chí toàn quốc về Xây dựng đảng (Giải Búa liềm vàng) lần thứ IX năm 2024. Báo Pháp luật Việt Nam vinh dự đạt giải A với loạt bài 5 kỳ “Chặn hiểm họa từ doanh nghiệp sân sau”.

Ông Quản Minh Cường giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng

Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng trao Quyết định của Bộ Chính trị phân công, điều động ông Quản Minh Cường giữ chức vụ Bí thư tỉnh Cao Bằng.
(PLVN) - Ngày 19/1, tại tỉnh Cao Bằng, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng đã trao Quyết định của Bộ Chính trị về việc phân công, điều động ông Quản Minh Cường, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng nhiệm kỳ 2020 - 2025.