Nhiều diễn biến bất ngờ
Tại Hội thảo Diễn biến thị trường giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và Dự báo cả năm 2020, do Học Viện Tài chính, Viện Kinh tế Tài chính (Bộ Tài chính) tổ chức sáng qua - 2/7, các chuyên gia cho rằng trong 6 tháng đầu năm 2020, có nhiều diễn biến bất ngờ ảnh hưởng mạnh đến tốc độ tăng của chỉ số CPI.
Theo TS. Nguyễn Đức Độ, Viện Kinh tế Tài chính, Học viện Tài chính, có 2 diễn biến nổi bật. Một mặt, giá thịt lợn không những không giảm, mà còn tăng lên mức hơn 100.000 đồng/kg, và trở thành nguyên nhân chính khiến giá thực phẩm trong 6 tháng đầu năm nay tăng tới 14,28% so với cùng kỳ năm ngoái, từ đó gây áp lực lên chỉ số giá CPI tổng thể.
Tuy nhiên, mặt khác, do dịch bệnh Covid-19, giá dầu (WTI) trên thị trường thế giới đã giảm mạnh từ mức trung bình khoảng 57 USD/thùng trong quý 4/2019 xuống còn trung bình khoảng 27 USD/thùng trong quý 2/202bi0. Việc giá xăng dầu giảm mạnh đã khiến chỉ số giá giao thông giảm trung bình 9,26% trong 6 tháng đầu năm nay và cân bằng phần lớn các tác động tiêu cực từ việc giá thịt lợn bị neo ở mức cao.
Bên cạnh đó, dịch Covid-19 cũng khiến cho lạm phát cơ bản trong 6 tháng đầu năm tăng chậm hơn, ở mức trung bình 2,81% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả là, đến nay, tốc độ tăng CPI trung bình trong 6 tháng đầu năm 2020 chỉ ở mức 4,19%, hơi cao hơn một chút so với mức mục tiêu đặt ra là 4%.
Khả thi nhưng khó điều hành
Theo TS Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), tuy CPI bình quân 6 tháng đầu năm tăng trên 4% song xu thụ liên tục giảm (từ 6,43% tháng 1 xuống 4,19% tháng 4), xu thế này sẽ tiếp tục giảm trong bối cảnh dịch bệnh tiếp diễn trên thế giới, giá cả khó tăng, cung hàng hóa khá dồi dào, kinh tế vĩ mô tương đối ổn định, tăng trưởng GDP dự kiến đạt thấp (3- 4%), giảm sức ép lên CPI. Cùng với đó Chính phủ không tăng lương từ 1/7/2020 như dự kiến trước đây. Đây là những yếu tố chuyên gia này quả quết CPI cả năm chắc chắn không tăng trên 4%.
Đồng tình với nhận định này, TS. Nguyễn Đức Độ, cho rằng, với việc lạm phát so với cùng kỳ năm trước hiện chỉ ở mức 3,17%, mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 4% trong năm 2020 sẽ đạt được nếu CPI trong các tháng còn lại của năm tăng trung bình dưới 0,6%/tháng. “Điều này hoàn toàn khả thi, bởi áp lực lạm phát trong 6 tháng cuối năm sẽ không quá lớn!”- Chuyên gia này nhận định.
Chuyên gia này đưa ra 2 lý do chính. Thứ nhất, do kinh tế thế giới chưa thể phục hồi hoàn toàn trong nửa cuối năm 2020, nên giá dầu sẽ khó tăng mạnh. Nhiều khả năng giá dầu (WTI) sẽ xoay quanh mức 40 USD/thùng trong thời gian tới, nếu dịch bệnh Covid-19 được các nước khống chế thành công. Thứ hai, giá thịt lợn, cho dù có thể không giảm mạnh như mong đợi, nhưng cũng sẽ khó tăng mạnh trong thời gian tới, khi Chính phủ cho phép nhập khẩu thịt lợn hơi, lợn giống, đồng thời người nông dân đẩy mạnh tái đàn.
“Trên cơ sở những lập luận nêu trên, chúng tôi giữ nguyên dự báo lạm phát trung bình năm 2020 sẽ xoay quanh mức 3,5% (+/- 0,5%) như đã đưa ra từ đầu năm nay…” - TS Độ quả quyết.
Liên quan đến giá thịt lợn, ông Nguyễn Quốc Lân, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), đưa ra dự báo giá thịt lợn trong tháng 7 này vẫn ở mức cao, tương đương với cuối tháng 6 do nguồn cung trong nước vãn thiếu, nguồn nhập khẩu từ Thái Lan còn hạn chế và giá nhập khẩu đã tăng cao.. Tuy nhiên chuyên gia này để ngỏ khả năng giá lợn sẽ tăng trở lại..
Cũng đưa ra dự báo CPI tăng dưới 4% cho cả năm 2020, nhưng PGS.TS.Ngô Trí Long lưu ý việc điều hành giá và kiểm soát lạm phát nói chung sẽ phức tạp và khó khăn hơn rất nhiều so với mấy năm gần đây do thế giới đang trong cuộc khủng hoảng chưa từng có – Covid-19.. Bên cạnh đó dịch tả lợn châu Phi gây thiệt hại chưa từng thấy đẩy giá lợn trong nước lên cao…
“Giá thịt lợn vẫn cao, giá xăng dầu có dấu hiệu tăng trở lại, dự báo giá sách giáo khoa sẽ tăng từ 2,5- 3 lần, các chính sách kích cầu và hỗ trợ phục hồi nền kinh tế sau Covid-19 là những yếu tố tác động đến nỗ lực kiểm soát lạm phát những tháng cuối năm 2020…” - chuyên gia Ngô Trí Long phát biểu.
