'Đòn trả đũa' đặc biệt của châu Âu

Nhiều nhãn hiệu lớn đang có hoạt động đầu tư tại Iran sẽ bị ảnh hưởng nặng bởi quyết định của Mỹ
Nhiều nhãn hiệu lớn đang có hoạt động đầu tư tại Iran sẽ bị ảnh hưởng nặng bởi quyết định của Mỹ
(PLO) - Giữa Mỹ và Liên hiệp châu Âu (EU) đang có khúc mắc lớn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút nước Mỹ ra khỏi thoả thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran. EU muốn duy trì thoả thuận và nỗ lực thuyết phục Iran không rút khỏi thoả thuận như Mỹ. 

Vì đấy là một thoả thuận đa phương và đã được cả LHQ phê chuẩn nên chỉ khi Iran cũng rút khỏi thoả thuận thì nó mới không còn hiệu lực. EU có lợi ích thiết thực và chiến lược trong việc duy trì thoả thuận này. 

Vấn đề đối với EU là phía Mỹ chủ trương trừng phạt không chỉ các doanh nghiệp và tư nhân Mỹ có quan hệ hợp tác với Iran mà cả doanh nghiệp và tư nhân bất cứ bên thứ ba nào khác như EU. Washington cảnh cáo các doanh nghiệp muốn tiếp tục làm ăn với Iran sẽ phải "gánh chịu hậu quả". Chính của Mỹ được cho là sẽ gây khó khăn với các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp châu Âu hiện đang làm ăn với Iran.

Trong chuyện này, EU nghe theo Mỹ thì bị thua thiệt. Nhưng nếu muốn đối phó Mỹ thì phải có phương cách khác sau khi mọi nỗ lực thuyết phục không đưa lại kết quả gì. Ở trong tình cảnh khó khăn và khó xử ấy, EU lục tìm lại được một công cụ pháp lý cũ. Đó là một bộ luật mà mục đích là để răn đe, tức là bộ luật này tạo ra cái lệ là không phải để áp dụng chính nó.

Tên gọi chính thức của nó là Blocking-Regulation Nr. 2271/96. Thời điểm ra đời của nó là năm 1996. Nó là câu trả lời của EC, tiền thân của EU hiện tại, về bộ luật Helms-Burton của Mỹ. 

Thời ấy, chính quyền Mỹ siết chặt những biện pháp bao vây cấm vận và trừng phạt Cuba và dụng ý trừng phạt mọi đối tác bên ngoài nước Mỹ có quan hệ hợp tác với Cuba. Trong thực chất, bộ luật này của Mỹ can thiệp trực tiếp vào hệ thống pháp luật của các nước trên thế giới. 

EC dùng bộ luật Blocking-Regulation Nr.2271/96 để tạo cơ sở pháp lý đảm bảo lợi ích cho các doanh nghiệp châu Âu trong việc duy trì quan hệ hợp tác với Cuba. Nội dung và mục đích của luật này là cấm các doanh nghiệp và cá nhân trong EC tuân thủ các biện pháp chính sách của Mỹ bao vây, cấm vận và trừng phạt Cuba.

Thực chất ở luật này là luật của EC nhưng lại nhằm vào Mỹ với thông điệp là nếu Mỹ trừng phạt những doanh nghiệp và cá nhân trong EC hợp tác với Cuba, tức là trừng phạt những hành động tuân thủ luật pháp chung của EC, nên sẽ là chuyện giữa Mỹ và EC chứ không phải giữa Mỹ với những doanh nghiệp và cá nhân riêng lẻ. Trong trường hợp này, phía EC sẽ buộc phải có biện pháp chính sách trả đũa và trừng phạt Mỹ. 

Cái lệ ở luật này là dùng tác dụng răn đe và cảnh báo của việc dụng luật để không phải vận dụng luật trên thực tế. Năm 1998, Tổng thống Mỹ khi ấy là Bill Clinton đã phải rút tất cả các doanh nghiệp và cá nhân trong EU ra khỏi diện đối tượng áp dụng luật Helms-Burton của Mỹ.

Ở thời Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã có chuyện tương tự khi ông Obama chủ trương trừng phạt cả những doanh nghiệp và cá nhân bên ngoài nước Mỹ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư  với Iran và Libia. Nhờ luật Blocking-Regulation nói trên mà phía Mỹ không làm gì được các doanh nghiệp và cá nhân của EU.

Bây giờ ở thời ông Trump trị vì nước Mỹ, chuyện cũ lại tái diễn và luật cũ của EU lại có cơ hội phát huy tác dụng. Trong thế giới pháp lý ở nhiều nơi trên thế giới, những luật được làm ra nhưng với chủ ý để không phải vận dụng vốn không hiếm.

Luật mở đường tạo ra cái lệ và cái lệ này dẫn đến mục đích là luật không cần phải được vận dụng mà vẫn có được hiệu lực và tác dụng đầy đủ. Trong EU hiện tại chẳng hạn như còn có luật về truất quyền biểu quyết của thành viên với cách tiếp cận và mục đích tương tự.

Trong chuyện hiện tại giữa Mỹ và EU liên quan đến Iran, cái khó đối với EU là ông Trump không giống như ông Clinton và ông Obama về tính cách cá nhân và đánh giá cao EU. Người này sẵn sàng bất chấp mọi quy định và quan tâm của EU. EU rất có thể phải dụng luật sau khi dụng lệ không đạt được kết quả như mong muốn. Nếu vậy thì đấy sẽ là lần đầu tiên cả luật lẫn lệ đều được vận dụng đối với EU.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Độc đáo tác phẩm kêu gọi hành động vì Ngày Trái Đất

Độc đáo tác phẩm kêu gọi hành động vì Ngày Trái Đất
Từ trên không trung nhìn xuống những ngọn đồi nhấp nhô gần cây cầu Hebden, miền Bắc nước Anh, một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ độc đáo đã được trình bày trên đồng cỏ xanh rộng lớn kèm với một lời kêu gọi hành động vì môi trường nhân Ngày Trái Đất 22/4.

Kiều bào tại Ba Lan trúng cử vào Hội đồng quận Ochota, Thủ đô Warsaw

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng trao thư chúc mừng bà Cao Hồng Vinh.
(PLVN) - Tối 20/4, tại tiệc chiêu đãi do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao tổ chức chào mừng các đại biểu kiều bào về dự Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm 2024, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Thu Hằng đã trao Thư chúc mừng bà Cao Hồng Vinh (kiều bào ta tại Ba Lan) vừa trúng cử vào Hội đồng quận Ochota, Thủ đô Warsaw, Ba Lan.

Gần 70 đại biểu kiều bào tham dự Giỗ tổ Hùng Vương 2024

Đoàn chụp ảnh lưu niệm trước cổng Đền Hùng.
(PLVN) - Ngày 20/4 (tức ngày 12/3 Âm lịch), nhân dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm Giáp Thìn 2024, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao tổ chức Đoàn kiều bào gồm gần 70 đại biểu trở về từ hơn 20 quốc gia trên thế giới do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Thu Hằng dẫn đầu, hành hương về Đền Hùng - Phú Thọ.

Văn hóa đọc đặc trưng tại các quốc gia

Hội chợ sách sách lớn nhất thế giới Frankfurt năm 2022. (Ảnh: DW)
(PLVN) - Đã gần 5.000 năm kể từ khi cuốn sách đầu tiên ra đời, cũng là ngần ấy thời gian hình thành nên văn hoá đọc - cầu nối đến kho tàng tri thức quý báu của nhân loại. Tại mỗi quốc gia, văn hoá đọc có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống xã hội, luôn được quan tâm đặc biệt và thúc đẩy trong dân chúng.

IMF cảnh báo mối nguy toàn cầu nếu tịch thu tài sản của Nga

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Ông Alfred Kammer - Giám đốc khu vực châu Âu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, bất kỳ bước đi nào nhằm tịch thu nguồn tài sản đang bị đóng băng của Nga đều cần được hỗ trợ về mặt pháp lý để tránh nguy cơ làm suy yếu hệ thống tài chính toàn cầu.

Dubai chìm trong nước

Dubai chìm trong nước
(PLVN) - Lượng mưa một ngày tương đương một năm gây ra ngập lụt khủng khiếp ở Dubai vào ngày 16/4.

Tổng thống Nga Putin nhận tấm giấy quan trọng

Chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga Ella Pamfilova và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
(PLVN) - Chủ tịch Ủy ban bầu cử trung ương Nga (CEC) Ella Pamfilova đã trao cho Tổng thống Nga Vladimir Putin giấy chứng nhận chính thức đánh dấu chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử Tổng thống tại Nga diễn ra hồi tháng 3 vừa qua.

Tin không vui với Ukraine

Thủ tướng Slovakia Robert Fico.
(PLVN) - Thủ tướng Slovakia Robert Fico tại một cuộc họp báo tuyên bố Slovakia sẽ phản đối việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Việt Nam tin tưởng vào việc tái ứng cử Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ tới

Đại sứ Mai Phan Dũng phát biểu chung trong Phiên thảo luận chung tại đề mục về việc theo sát và thực hiện Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna (VDPA) trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 55 của HĐNQ. Ảnh: TTXVN
(PLVN) - Cùng với vai trò, vị thế của đất nước, sự tham gia tích cực, chủ động và có trách nhiệm của Việt Nam trong tư cách thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc (HĐNQ) nhiệm kỳ 2023 - 2025 hiện nay, sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với sự tham gia của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương quốc tế, chúng ta có cơ sở để tin tưởng vào sự ủng hộ của các nước đối với việc Việt Nam tái ứng cử vào HĐNQ nhiệm kỳ 2026 - 2028 sắp tới.