Với chủ đề "Vốn và công nghệ trong liên kết 6 Nhà", Diễn đàn nông dân Quốc gia lần thứ V do TW Hội Nông dân Việt Nam (NDVN), Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng nhà nước (NHNN), Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương phối hợp tổ chức hôm nay (13/10).
3 vấn đề mấu chốt của nền nông nghiệp “3 cao”
Phát biểu tại Diễn đàn, Uỷ viên TW Đảng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Ban Chấp hành TW Hội NDVN ông Thào Xuân Sùng, khẳng định, trong bối cảnh dịch Covid-19, nông nghiệp, nông thôn nước ta một lần nữa lại chứng tỏ là nền tảng của nền kinh tế quốc dân, có đóng góp góp to lớn vào sự ổn định, hội nhập và phát triển…
Tuy nhiên, trước cơ hội hội nhập sâu rộng theo các hiệp định thương mại tự do FTA, trong đó có CPTPP và EVFTA, thị trường được mở rộng, công nghệ thay đổi, cách quản trị, thể chế, pháp luật cũng thay đổi…, chung ta phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trong điều kiện xuất phát điểm thấp và thiếu kết nối theo chuỗi giá trị.
“Điều này đòi hỏi mỗi chủ hộ kinh tế, giám đốc HTX và giám đốc DN phải được giải phóng bằng kiến thức của không chỉ của nhà sản xuất mà hơn nữa là phải là của nhà kinh doanh nông nghiệp tức là nhà kinh tế trí thức nông nghiệp với cuộc chuyển đổi lớn về các yếu tố của năng lực khởi nghiệp sáng tạo và quản trị"- Chủ tịch Hội NDVN Thào Xuân Sùng nhấn mạnh.
Theo ông, để phát triên một nền nông nghiệp đạt được cả "3 cao" (năng suất cao, chất lượng cao, giá trị cao) theo hướng nông nghiệp y học và nông nghiệp sinh học theo yêu cầu phát triển của nền kinh tế nông nghiệp tuần hoàn thân thiện với môi trường, cần thiết phải giải quyết 3 vấn đề: Vốn đầu tư; vai trò của nhà khoa học công nghệ đối với sản xuất nông nghiệp và mối liên kết 6 “nhà”(nhà nông, nhà DN, Nhà nước, nhà khoa học, nhà ngân hàng, nhà phân phối) trong việc hình thành các chuỗi giá trị nông sản…
Chia sẻ chủ đề của Diễn đàn, đại diện Ban tổ chức, ông Lưu Quang Định, Tổng biên tập báo Nông thôn ngày nay/ Điện tử Dân Việt cho biết, sở dĩ Ban tổ chức chọn chủ đề vốn và công nghệ trong liên kết 6 “nhà” vì đây là những vấn đề nông dân cả nước đang hết sức quan tâm. “Mối liên kết 6 “nhà” trong sản xuất và kinh doanh nông sản đang được các nhà nông- nhà nước- nhà đầu tư (DN)- nhà băng- nhà khoa học- nhà phân phối tích cực xích lại gần nhau…” - ông Định khẳng định.
Vốn, công nghệ- Không thiếu!
Theo bà Vũ Thị Minh – Chuyên gia kinh tế (ĐH Kinh tế Quốc dân), cùng với sự hình thành các vùng chuyên canh sản xuất nông sản hàng hóa tập trung quy mô lớn để khai thác lợi thế địa phương, việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật (KHCN) vào sản xuất nông nghiệp đã ngày càng được chú trọng hơn, từ đó tăng giá trị cho sản xuất nông nghiệp. Tuy vậy, thực trạng ứng dụng KHCN trong nông nghiệp vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ.
Theo ông Nguyễn Đăng Cường, Giám đốc Công ty TNHH Lucavi, trong thế giới phẳng, tràn ngập thông tin, việc tìm hiểu các kỹ thuật chăn nuôi, kỹ thuật trồng, lai tạo, ghép giống… rất dễ dàng, thậm chí theo ông, đang bị “ngộ độc” vì quá nhiều thông tin. Nhưng thực tế cho thấy, việc ứng dụng các công nghệ hiện đại không đơn giản với những nông dân "dám" khởi nghiệp. Bởi họ không biết nên học của ai, học từ đâu, trình độ có đủ để tiếp cận và học hỏi không.
"Vì vậy, vai trò định hướng của Nhà nước, nhà khoa học để KHCN phù hợp với trình độ chuyên môn và phù hợp với nhận thức, phù hợp với mô hình, loại hình nông nghiệp - nghĩa là phù hợp trong điều kiện thực tế sản xuất cho bà con nông dân rất quan trọng…"- ông Cường nhấn mạnh.
Tại Diễn đàn, ông Phạm Toàn Vượng – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank) thông tin: Các ngân hàng thương mại đang dư thừa vốn cho vay và rất mong muốn tháo gỡ đến cùng việc thế chấp tài sản để tạo điều kiện cho nông dân, DN tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Riêng Agribank, ông Vượng cho biết, ngân hàng đang có chương trình cho vay ưu đãi 100.000 tỷ đồng đối với lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao.
Vướng mắc nhất hiện nay, theo đại diện Agribank, mặc dù NHNN đã ban hành quy định tháo gỡ vướng mắc, quy chế thế chấp tài sản đảm bảo, nhưng vẫn chưa cụ thể và còn nhiều bất cập khi thực hiện.
"Nhìn chung, ngành ngân hàng đối diện với việc cho vay tín chấp vẫn còn nhiều vướng mắc dù cơ chế chính sách đã mở. Agribank rất mong muốn tháo gỡ đến cùng việc thế chấp tài sản để tạo điều kiện cho nông dân, DN tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Hiện Agribank hoàn toàn có quyền cho vay tín chấp, với gần 300.000 tỷ dư nợ tín chấp. Nhưng để cho vay thế chấp được thì ngoài vấn đề tài sản tín chấp, phương án sản xuất phải thực sự khả thi…"- ông Vượng khẳng định.
Trước câu hỏi của đại diện nông dân về việc làm thế nào để các tài sản đầu tư trên đất như nhà kính, nhà lồng .. trở thành tài sản thế chấp vay vốn ngân hàng, bà Phạm Thị Thanh Tùng - Trưởng phòng Tín dụng ngành nông nghiệp, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, Nghị định 116 cho phép các DN, nông dân được sử dụng các tài sản đầu tư từ vốn vay thế chấp vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, tài sản này phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất nông nghiệp của địa phương, từ đó làm đăng ký giao dịch bảo đảm để vay vốn. “Đây cũng là vướng mắc, khó khăn của các ngân hàng trong hoạt động cho vay đối với lĩnh vực công nghệ cao..” Đại diện NHNN thừa nhận.
Khẳng định chủ trương liên kết 6 "nhà" của Chính phủ rất đúng và kịp thời, nếu tổ chức tốt sẽ đem lại hiệu quả thiết thực, ông Vũ Vinh Phú, nguyên Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội nhận xét, trong thời gian qua những kết nối này còn mang nhiều tính tự phát, chưa được tổ chức chặt chẽ, kết nối cơ học là chính, hiệu quả đem lại còn thấp và chưa rõ rệt.
“Đã đến lúc chúng ta phải đặt vấn đề để giải bài toán kết nối một cách hiệu quả hơn, vững chắc hơn, nhân văn hơn, đúng pháp lý hơn"- ông Phú đề nghị.
Chuyên gia này cũng quả quyết: “Mấu chốt thành công của liên kết 6 "nhà" nhất thiết phải có những "bà đỡ". Đó là vai trò hỗ trợ hợp lý hiệu quả thiết thực của Chính phủ, các Bộ ngành và các địa phương đối với các DN. "Bà đỡ" phải tạo ra một môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế trên thị trường…”.
