Đấu tranh, phòng chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em: Có “khoảng trống” lớn trong pháp luật

Bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp trình bày báo cáo
Bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp trình bày báo cáo
(PLVN) - Hôm qua (19/4), Ủy ban Tư pháp (UBTP) của Quốc hội tổ chức phiên họp đánh giá việc thực hiện các kiến nghị của UBTP về nâng cao hiệu quả công tác trong đấu tranh, phòng chống tội phạm xâm hại tình dục (XHTD) trẻ em và giải pháp trong thời gian tới. 

XHTD trẻ em bị phát hiện có xu hướng giảm dần

Trình bày báo cáo của UBTP, bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên Thường trực UBTP dẫn số liệu từ báo cáo của Bộ Công an cho thấy, số vụ XHTD trẻ em bị phát hiện có xu hướng giảm dần qua các năm: Năm 2017 phát hiện 1.592 vụ, giảm 49 vụ (3%); năm 2018 phát hiện 1.547 vụ, giảm 45 vụ (2,8%).

Qua một số vụ việc nổi cộm bức xúc thời gian gần đây UBTP cho rằng, hiện thiếu các văn bản hướng dẫn quy định trong các luật để bảo đảm việc áp dụng, xử lý thống nhất. “Nhóm nghiên cứu của UBTP đề nghị TANDTC báo cáo việc thực hiện kiến nghị của UBTP về việc hướng dẫn các dấu hiệu của tội dâm ô người dưới 16 tuổi, lý do vì sao đến nay chưa ban hành được? Trên thực tế, Tòa án dựa vào văn bản nào để xét xử tội dâm ô”, bà Thủy nói.

Cũng theo nhóm nghiên cứu, hiện có “khoảng trống” trong pháp luật xử lý vi phạm hành chính đối với các hành vi XHTD nói chung và XHTD trẻ em nói riêng dẫn đến áp dụng, xử lý khiên cưỡng, thiếu chính xác, mức xử phạt chưa nghiêm.

Nhiều vụ việc xảy ra trong thời gian qua như vụ nam công chức ở Triệu Phong (Quảng Trị) dùng vũ lực tấn công tình dục nữ đồng nghiệp; vụ ép hôn trong thang máy ở Thanh Xuân (Hà Nội); vụ thầy giáo chủ nhiệm có hành vi sờ mông, sờ đùi một số học sinh nữ ở Việt Yên (Bắc Giang)… các cơ quan có trách nhiệm xử lý đều có xu hướng áp dụng Điều 5 Nghị định số 167 của Chính phủ để xử phạt về hành vi vi phạm quy định về trật tự công cộng. 

Cần minh định pháp luật hơn nữa

Từ góc độ cơ quan tiến hành tố tụng, ông Nguyễn Quang Dũng - Viện trưởng VKSND Cấp cao ở Đà Nẵng cho biết, hiện nay các cơ quan tố tụng gặp phải nhiều vướng mắc trong thực tế. Đó là, việc thu thập chứng cứ rất khó khăn do hầu hết các vụ án chỉ có lời khai của bị hại trong khi đó nhiều trường hợp là những trẻ em rất nhỏ chỉ 3, 4 tuổi nên việc tố cáo rất chậm, một tháng, hay nhiều năm sau tình cờ mới kể cho cha mẹ hoặc bạn bè, lúc đó mới bắt đầu tố cáo, xác minh.

Trong khi đó nghi can không nhận tội. Các chứng cứ nhận diện sinh học không có, những trường hợp xâm hại các cháu không để lại dấu vết. 

Thứ hai, Bộ luật Hình sự 2015 không quy định được áp dụng điều tra tố tụng đặc biệt với loại tội này, nên các cơ quan tố tụng chỉ tiến hành các thủ tục tố tụng thông thường. Thứ ba, vướng mắc chậm giải thích pháp luật vấn đề như thế nào là hành vi dâm ô, hành vi tình dục khác nên các cơ quan tố tụng áp dụng không thống nhất. Có nơi xử, có nơi không xử hoặc áp dụng khác nhau. 

Thứ tư, các cơ quan tố tụng, người tiến hành tố tụng đều đặt nặng trách nhiệm bồi thường nhà nước nên mọi người rất thận trọng. “Chính vì thế để không có oan sai thì phải minh định hành vi nào phạm tội, hành vi nào chỉ đáng xử phạt hành chính, còn hành vi nào cần phải khởi tố, bắt giam”, ông Quyền đề nghị.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam kiến nghị Quốc hội giám sát tối cao việc thực hiện chính sách pháp luật trong phòng ngừa XHTD trẻ em; sớm sửa Luật Giám định tư pháp cho phép gia đình người bị hại trực tiếp trưng cầu giám định tình dục ngay sau khi bị xâm hại mà không cần chờ đến cơ quan tư pháp từ chối giám định thì gia đình mới được tiến hành giám định như Luật hiện hành. 

Cùng với đó, theo bà Hà, Việt Nam nên học tập các nước như Thái Lan, Hàn Quốc  cải cách hành chính có quy trình một cửa về vấn đề XHTD trẻ em. Đưa ra dẫn chứng, bà Hà cho biết, ngày 14/4, một phụ nữ ở quận Tân Bình (TP HCM) gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình giám định tư pháp: đến công an phường thì nói đến bệnh viện, đến bệnh viện thì nói đến phòng khám trẻ em (BV Nhi đồng), đến BV Nhi đồng thì sau khi nghe nguyên nhân bác sỹ từ chối khám và nói đến Trung tâm Giám định pháp y, sau đó Trung tâm Giám định nói phải đến công an quận… Cuối cùng cán bộ phường, Hội Phụ nữ đến thì được tiến hành giám định lúc 12 giờ đêm.

Do đó, bà Hà đề nghị cần phải tính đến cơ quan đầu mối để hỗ trợ nạn nhân hiệu quả theo chế độ 1 cửa để tiếp đón, hỗ trợ, thu thập thông tin, tư vấn cho nạn nhân bị XHTD, áp dụng quy trình pháp lý đầu tiên để gia đình nạn nhân thuận tiện hơn, vượt qua khủng hoảng.  

Theo báo cáo của TANDTC thì từ ngày 1/10/2017 đến ngày 28/2/2019, TAND các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm và phúc thẩm 2.719 vụ với 2.577 bị cáo, đạt tỷ lệ 89,6% số vụ và 89% bị cáo. Tỷ lệ Tòa án trả hồ sơ cho Viện Kiểm sát để yêu cầu điều tra bổ sung thấp (115/2.437 vụ) chiếm 4,7%.

Không có trường hợp nào Tòa án cấp sơ thẩm tuyên bị cáo không phạm tội. Không có trường hợp nào Tòa án xét xử bị cáo về tội danh khác với tội danh Viện kiểm sát truy tố. Không có trường hợp nào Tòa án yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới tại phiên tòa.

Đọc thêm

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.

Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Chiều 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội làm việc phiên toàn thể tại hội trường nghe các báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quốc hội Việt Nam: Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước và Nhân dân

Bác Hồ phát biểu tại kỳ họp thứ năm Quốc hội Khóa I ngày 20/9/1955. (Ảnh tư liệu)
(PLVN) - Quốc hội nước ta được thành lập trong những năm chiến tranh chống xâm lược, do toàn dân tự do bầu cử, là đại biểu chân chính của nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam. Đến nay, trước tình hình mới, nhiệm vụ mới, Quốc hội đã, đang cùng Nhân dân và Chính phủ thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia, đưa đất nước ta từng bước đủ “cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín” để “sánh vai với các cường quốc năm châu” .

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica
Sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil, tối 19/11 (theo giờ địa phương, sáng 20/11 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Las Americas, Thủ đô Santo Domingo, bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader và Phu nhân.

Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Kỳ cuối: Quyết tâm và quyết tâm cao hơn nữa

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2024. (Ảnh: VGP).
(PLVN) -  Suy cho cùng, điều quan trọng nhất là chất lượng các đạo luật phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hùng cường và thịnh vượng, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trên tinh thần đó, chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa, đã quyết tâm, càng phải quyết tâm cao hơn nữa.

longformKế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW

Kế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW
(PLVN) - Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về Tổng kết Nghị quyết 18- NQ/TW đã ban hành Kế hoạch tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới , sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng đăng toàn văn Kế hoạch:

Cần bổ sung tiêu chuẩn 'đầu vào' đối với nguồn đào tạo giáo viên

Quang cảnh phiên làm việc sáng 20/11. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Để đáp ứng vai trò, vị trí của nhà giáo, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị, bổ sung quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn đầu vào đối với nguồn đào tạo giáo viên tại các cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, tránh tình trạng như nhiều năm qua, việc tuyển sinh đối với nhiều cơ sở đào tạo nguồn giáo viên có đầu vào gần như thấp nhất theo tiêu chuẩn xét tuyển so với nhiều ngành, lĩnh vực.

Bài cuối: Nghiên cứu hoàn thiện quy định về hoạt động “tái giám sát”

Một cuộc làm việc với các Bộ, ngành của Đoàn giám sát “Việc thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 -2021”. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Với hoạt động “tái giám sát” hay “giám sát lại” lần đầu tiên được Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai vừa qua đã nhận về nhiều ý kiến đồng tình, ủng hộ. Cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện để hoạt động này mang lại hiệu quả, thiết thực, nhất là trong lĩnh vực sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vốn đòi hỏi phải tiến hành khẩn trương để phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp.

Bài 4: Giám sát lại - thể hiện trách nhiệm đến cùng việc thực hiện các yêu cầu về sắp xếp đơn vị hành chính

Quang cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn tháng 8 năm 2024 - Ảnh quochoi.vn
(PLVN) -Trong Phiên họp thứ 36 tháng 8/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn để xem xét việc thực hiện của Chính phủ, các Bộ, ngành đối với 6 Nghị quyết về chất vấn và giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến hết năm 2023. Tại đây, các đại biểu dân cử cùng nhau làm rõ vấn đề nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thời gian qua.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Tập trung thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị

Tổng Bí thư Tô Lâm: Tập trung thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị
Sáng 19/11, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" (Ban Chỉ đạo) đã tổ chức Phiên họp thứ nhất.