Trong số những người hầu tòa có Trần Thị Tuyết (40 tuổi, cựu cán bộ Tạp chí Kinh tế và Dự báo của Bộ KH&ĐT).
Theo cáo trạng, ngày 6/8/2018, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội có văn bản đề nghị Bộ KH&ĐT chủ trì, tổ chức đoàn doanh nghiệp tháp tùng Chủ tịch Quốc hội thăm, làm việc tại Trung Quốc và Hàn Quốc từ ngày 25/9 đến 2/10/2018. Do lịch thay đổi nên sau đó, đoàn chỉ thăm và làm việc tại Hàn Quốc trong các ngày 4-7/12/2018.
Ngày 27/8, Bộ KH&ĐT đã phát thư mời và biểu mẫu để các DN có nhu cầu đăng ký tham gia. Theo quy định của ban tổ chức, đối tượng tham gia là các DN thuộc lĩnh vực đầu tư, thương mại.
VKS xác định đầu năm 2018, Liễu nói chuyện qua mạng với người quen là Hoàng Anh (35 tuổi, khi đó cư trú ở Đức). Người này cho biết nhiều người là đồng hương với anh ta ở Nghệ An muốn sang Hàn Quốc làm việc.
Liễu đã nhận lời làm thủ tục visa để cho những người này xuất cảnh giá 10.000 USD/trường hợp. Hai bên thỏa thuận chú ruột của Hoàng Anh là Trịnh Bang Dũng (quê Nghệ An) sẽ đưa lao động gặp Liễu.
Tháng 2/2018, Dũng rủ thêm Ngô Xuân Hiếu, Lê Thị Xuân (vợ Hiếu) và Nguyễn Thị Lương cùng tham gia “phi vụ” đưa người muốn xuất cảnh sang Hàn Quốc. Họ thống nhất thu 11.500 USD/trường hợp.
Từ tháng 3 đến tháng 5/2018, nhóm của Dũng thu tiền cọc của 4 lao động rồi dẫn đi gặp Liễu tại Hà Nội. Để thuận lợi cho việc xin visa sang Hàn Quốc, Liễu đề nghị nhóm của Dũng tổ chức cho các lao động này đi du lịch một số nước Đông Nam Á.
Sau đó, Liễu sử dụng pháp nhân một số Cty của người thân và mua lại các Cty rồi cho số lao động này đứng tên lãnh đạo, nhân viên. Tháng 9/2018, Liễu làm hồ sơ để mình và các lao động được nhập vào đoàn DN đi Hàn Quốc.
Đầu tháng 12/2018, những người xuất cảnh nộp hơn 42.000 USD cho nhóm của Dũng. Riêng Liễu được hưởng 30.000 USD. Liễu nộp gần 140 triệu đồng cho một Cty du lịch để thanh toán dịch vụ.
Ngày 4/12/2018, Liễu cùng nhóm lao động lên chuyên cơ cùng đoàn DN sang Hàn Quốc. Liễu đăng ký tham gia với tư cách GĐ Cty GVA. Những người còn lại đứng tên GĐ, phó GĐ hoặc trợ lý GĐ Cty mà Liễu mua lại.
Để che giấu hành vi, Liễu hướng dẫn 4 lao động ăn mặc lịch sự, học thuộc thông tin các Cty mà họ đứng tên lãnh đạo.
"Liễu thống nhất khi sang Hàn Quốc, tạo lý do gặp đối tác kinh doanh hoặc đi mua sắm để lấy lại hộ chiếu rồi tách đoàn, trốn lại Hàn Quốc", cáo trạng nêu.
Sau đó, 4 người đã trốn lại nước này theo hướng dẫn của Liễu. Ngoài ra, VKS xác định Tuyết hưởng lợi 48 triệu đồng khi tổ chức cho 2 người khác đi cùng đoàn DN rồi trốn lại Hàn Quốc.
Qua điều tra, cơ quan chức năng xác định có 9 người trong đoàn doanh nghiệp trốn lại Hàn Quốc nhưng cảnh sát mới làm rõ 6 người được Liễu và đồng phạm tổ chức, môi giới. Hiện, 4 người đã bị trục xuất về Việt Nam, 2 người vẫn trốn lại nước này.
Kết quả điều tra xác định một trong những nguyên nhân xảy ra vụ án là Bộ KH&ĐT chưa lập quy trình thẩm định DN tham gia đoàn tháp tùng lãnh đạo đi làm việc ở nước ngoài.
Tháng 8/2018, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội đề nghị Bộ KH&ĐT chủ trì tổ chức cho đoàn lãnh đạo đi công tác Hàn Quốc. Để thực hiện, Bộ phát thư mời và biểu mẫu để các DN có nhu cầu tháp tùng đi cùng đoàn làm thủ tục đăng ký, gửi qua email.
Hồ sơ để cấp visa gồm giấy tờ tùy thân, chứng nhận đăng ký kinh doanh đối với chủ DN, nếu là nhân viên thì cần hợp đồng lao động, giấy cử công tác... Sau khi được phê duyệt, DN đăng ký với ty du lịch để lo công tác hậu cần cho chuyến đi và làm visa cho các đơn vị tham gia.
Ngày 5/6/2020, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã có công văn thông báo gửi Văn phòng Quốc hội cùng Bộ KH&ĐT để khắc phục những thiếu sót trên.
Đối với nhiều doanh nghiệp, cá nhân liên quan việc ngụy tạo hồ sơ doanh nhân để cho các lao động được cấp visa, cơ quan tố tụng đánh giá họ không biết động cơ, mục đích khi giao dịch với Liễu và không được hưởng lợi nên cơ quan chức năng kiến nghị xử lý hành chính.
Đối với Bộ KH&ĐT, Cục Đầu tư nước ngoài, Trung tâm Xúc tiến đầu tư phía Bắc và công ty du lịch, VKS thấy các đơn vị này được Văn phòng Quốc hội giao chủ trì, phối hợp tổ chức đoàn doanh nghiệp tháp tùng Chủ tịch Quốc hội đi Hàn Quốc. Khi làm nhiệm vụ, ban tổ chức không biết các bị can lợi dụng kế hoạch tháp tùng để tổ chức cho lao động trốn lại nước này.
Theo VKS, không có quy định cụ thể về việc tổ chức cho đoàn DN tháp tùng lãnh đạo đi làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, kết quả điều tra xác định một trong số nguyên nhân xảy ra vụ án do Bộ KH&ĐT chưa xây dựng quy trình, thủ tục thẩm định DN tham gia.
Với những lao động đã trốn lại Hàn Quốc nhưng sau đó bị trục xuất, cơ quan chức năng thấy họ vi phạm lần đầu nên đề xuất Cục Quản lý xuất nhập cảnh của Bộ Công an xem xét xử lý hành chính.
Với Trần Thị Tuyết (cựu cán bộ Tạp chí Kinh tế và Dự báo của Bộ KH&ĐT) đã dùng thủ đoạn gán mác doanh nhân để tổ chức cho 2 cá nhân đi cùng đoàn DN trên rồi trốn lại Hàn Quốc.
Tháng 9/2018, Tuyết được bà Đỗ Thị Quỳnh Nga (Phó GĐ Trung tâm Xúc tiến đầu tư phía Bắc) nói về việc đơn vị này được giao chủ trì lập đoàn doanh nhân tháp tùng lãnh đạo sang Hàn Quốc làm việc.
Qua các mối quan hệ xã hội, Tuyết đã hướng dẫn cho 2 người làm hồ sơ doanh nhân để lọt được vào đoàn. VKS xác định Tuyết bàn bạc với Lương Mạnh Hùng (GĐ Cty TD Việt Nam) để làm giả các thủ tục cho Phạm Văn Đức trở thành cấp dưới của Hùng.
Để phù phép hồ sơ, Hùng ký hợp đồng lao động và "phong" cho Đức làm Trưởng phòng Kinh doanh. Đồng thời, Hùng viết giấy cử Đức đi công tác tại Hàn Quốc nhằm khảo sát thị trường. Bằng các thủ đoạn đó, Tuyết đã tạo hồ sơ cho 2 người này trở thành thành viên của đoàn DN và được ban tổ chức chấp nhận.
Cơ quan tố tụng còn xác định trong năm 2018, Ngô Khánh Hoàng nhờ Tuyết tư vấn thủ tục đi lao động ở Canada. Biết Bộ KH&ĐT tổ chức cho đoàn doanh nghiệp tháp tùng Chủ tịch Quốc hội sang công tác ở Hàn Quốc, Tuyết đã giúp Hoàng được cấp visa nước này nhằm tạo thuận lợi cho quá trình xin cấp visa Canada.
Cáo trạng xác định Tuyết nhờ người quen là Trần Văn Khang (Giám đốc Công ty An Trí) làm giả hồ sơ để "biến" Hoàng thành nhân viên với chức danh Trưởng phòng Giám sát công trình. Bản thân Khang cũng xin đăng ký để được đi cùng chuyên cơ. Sau đó, hồ sơ của Hoàng và Khang đã được ban tổ chức phê duyệt.
