Cần thiết chế tư pháp để bảo vệ doanh nghiệp và thương hiệu quốc gia

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại phiên họp.
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) tối cao Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh như vậy trong phát biểu giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại phiên họp Quốc hội ngày 28/5, thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi).

Xu thế tất yếu trên thế giới

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến là việc thành lập các TAND sơ thẩm chuyên biệt.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho biết, trên thế giới, việc thành lập Tòa án sơ thẩm chuyên biệt đã trở thành xu thế tất yếu và đối với nước ta, rất cần thiết phải thành lập Tòa án sơ thẩm chuyên biệt để giải quyết một số vụ án đặc thù như hành chính, phá sản và sở hữu trí tuệ.

Phân tích lý do, Đại biểu chỉ ra rằng, về cơ sở chính trị, các nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp thời gian vừa qua, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới đặt ra yêu cầu là phải tăng cường tính chuyên nghiệp trong hoạt động xét xử của Tòa án.

“Tuy nhiên, với cách bố trí Tòa án như quy định hiện hành sẽ rất khó để bảo đảm tính chuyên nghiệp đối với một số vụ án đặc thù, trong đó có án hành chính, phá sản và sở hữu trí tuệ”, Đại biểu nói.

Về cơ sở pháp lý, theo Đại biểu, trong nhiều năm vừa qua, các nghị quyết kỳ họp của Quốc hội đều đặt ra yêu cầu đối với Tòa án tối cao và Viện kiểm sát tối cao phải có những giải pháp căn cơ, đột phá để khắc phục những hạn chế và nâng cao chất lượng xét xử cũng như chất lượng kiểm sát án hành chính, phá sản và sở hữu trí tuệ.

Ngày 27/3/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 755, trong nghị quyết đã yêu cầu rõ hoàn thiện pháp luật và tổ chức bộ máy phù hợp để đáp ứng yêu cầu giải quyết một số loại án đặc thù, trong đó có án phá sản, sở hữu trí tuệ, tư pháp người chưa thành niên và một số loại án khác. Tại kỳ họp này, Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao có tờ trình đề nghị Quốc hội tháo gỡ những khó khăn đối với án hành chính.

Phân tích về căn cứ thực tiễn, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho hay, án hành chính có thể nói là loại án rất phức tạp, xảy ra ngày càng nhiều ở hầu hết các lĩnh vực quản lý nhà nước.

“Đã nói đến án hành chính thì phần lớn bị đơn là Chủ tịch UBND, trong khi mô hình tổ chức Tòa án ở nước ta gắn với địa giới hành chính tỉnh, huyện và thẩm phán phải xét xử các quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch UBND của tỉnh mình. Do đó, chúng tôi tán thành với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội rằng "nếu không có quy định phù hợp có thể sẽ ảnh hưởng đến tính độc lập của thẩm phán khi xét xử các vụ án này””, Đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phát biểu tại phiên họp.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy phát biểu tại phiên họp.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng cho hay, Nghị quyết số 27 đề ra 3 trọng tâm, trong đó trọng tâm thứ ba là bảo đảm tính độc lập của Tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.

“Tại kỳ họp này, Quốc hội của chúng ta thảo luận vấn đề thành lập Tòa án sơ thẩm chuyên biệt để giải quyết án hành chính. Chúng tôi cho rằng đây là một trong những việc làm rất cần thiết để bàn giải pháp thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Đảng cũng như các nghị quyết của Quốc hội trong thời gian qua yêu cầu là phải tìm kiếm các giải pháp căn cơ cho vấn đề án hành chính”, Đại biểu nói.

Còn đối với án phá sản và sở hữu trí tuệ, theo Đại biểu, đây là loại án rất khó về mặt chuyên môn. Với các thẩm phán được phân công xét xử các loại án này không chỉ đòi hỏi trình độ chuyên môn sâu về mặt pháp luật mà còn đòi hỏi phải được đào tạo bài bản về kinh tế, tài chính. Đặc biệt, đối với án phá sản rất phức tạp, bởi vì cùng với việc tuyên bố một doanh nghiệp phá sản phải rời khỏi thị trường thì thẩm phán phải giải quyết đồng bộ tất cả các quan hệ phát sinh từ việc doanh nghiệp bị phá sản, bao gồm các quan hệ hành chính, hình sự, dân sự, kinh tế lao động.

Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Đại biểu chỉ ra rằng, nhiều nước trên thế giới là những nước dành nguồn lực đầu tư lớn cho tư pháp, như Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Nga, Trung Quốc… đều thành lập Tòa án sơ thẩm chuyên biệt để giải quyết một số loại án đặc thù. Hầu hết các nước trên thế giới đều thành lập Tòa án chuyên biệt về hành chính, phá sản và sở hữu trí tuệ.

Từ những căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn và quốc tế nêu trên, Đại biểu bày tỏ sự tán thành rất cao với ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo đó cần thiết thành lập Tòa án sơ thẩm chuyên biệt để giải quyết án hành chính, phá sản và sở hữu trí tuệ.

Quy định đảm bảo tập trung nhân lực, hạn chế phát sinh bộ máy

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị, trước mắt chỉ nên thành lập Tòa sơ thẩm chuyên biệt ở 3 TP lớn là Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh vì đây cũng là những địa phương nhiều án và đồng thời khi bản án của các Tòa án này bị kháng cáo, kháng nghị sẽ do 3 TAND cấp cao ở đây xét xử theo trình tự phúc thẩm.

Như vậy vừa bảo đảm tập trung về nhân lực, vừa hạn chế phát sinh bộ máy, vừa bảo đảm tính chuyên môn, chuyên nghiệp cao và đặc biệt vừa loại bỏ được nguy cơ gây ảnh hưởng đến tính mất độc lập của thẩm phán khi xét xử các quyết định hành chính và hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cũng cho rằng việc thành lập 3 loại Tòa án sơ thẩm chuyên biệt gồm TAND sơ thẩm chuyên biệt hành chính, TAND sơ thẩm chuyên biệt sở hữu trí tuệ và TAND sơ thẩm chuyên biệt phá sản là cần thiết, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trong công tác xét xử.

Tuy nhiên, Đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, quy định rõ điều kiện và tiêu chí để thành lập các Tòa án sơ thẩm chuyên biệt trong dự thảo Luật.

Theo Đại biểu, chỉ thành lập các Tòa án chuyên biệt theo vùng, theo khu vực, tránh việc thành lập Tòa án chuyên biệt quá nhiều vì hiện nay, số lượng các vụ án về hành chính, phá sản, sở hữu trí tuệ cũng không quá lớn và chủ yếu là tập trung ở khu vực các đô thị. Nếu thành lập quá dàn trải vừa không hiệu quả, vừa không đảm bảo tinh thần tinh gọn của hệ thống chính trị nói chung.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết TAND tối cao sẽ phải báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định về việc thành lập Tòa chuyên biệt.

Song, ông Nguyễn Hòa Bình khẳng định, “chắc chắn sẽ không có chuyện thành lập tràn lan, chỗ nào cũng có” các Tòa án chuyên biệt.

“Theo dự kiến của lãnh đạo Tòa án tối cao và Hội đồng thẩm phán, chỉ có 1 Tòa sở hữu trí tuệ, 2 Tòa phá sản và các Tòa hành chính chuyên biệt thành lập ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh và đang cân nhắc thêm ở Cần Thơ”, ông Nguyễn Hòa Bình cho hay.

Dẫn chứng về Tòa sở hữu trí tuệ, Chánh án TAND tối cao cho biết, hiện nay, chúng ta đang đối mặt với một thực tế là Gạo ST25, Cà phê Trung Nguyên, Bưởi Năm roi, Nước mắm Phú Quốc đăng ký sở hữu tại nước ngoài nhưng các doanh nghiệp trong nước không làm gì được.

“Rất cần một thiết chế tư pháp để bảo vệ những doanh nghiệp và những thương hiệu quốc gia. Nếu như chúng ta phải đối mặt với việc kiện tụng các thương hiệu này ở nước ngoài, thường phần thua thiệt về phía Việt Nam vì chúng ta yếu về tài chính và luật pháp quốc tế”, ông Nguyễn Hòa Bình nói, nhấn mạnh sự cần thiết phải có 1 Tòa sở hữu trí tuệ. Tương tự như vậy là Tòa phá sản và hành chính.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Chuyện chưa kể về lần hát 'hụt' ở Trường Sa

Nghi thức thả lễ, vòng hoa tại Lễ tưởng niệm cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh trong sự kiện Gạc Ma ngày 14/3/1988. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Nhận được lời bài thơ qua tin nhắn điện thoại vào đêm trước khi tàu KN 491 rời cảng, nghệ sĩ Lại Hồng Toan (Nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh Nam Định) không giấu được cảm xúc. Những giai điệu chèo quen thuộc như hòa quyện với lời thơ suốt hải trình đến với Trường Sa…

Thành kính tiễn đưa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về nơi an nghỉ

Thành kính tiễn đưa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về nơi an nghỉ
Hàng triệu trái tim người con đất Việt và đồng bào ta ở nước ngoài, bạn bè quốc tế hướng về Hà Nội, với niềm tiếc thương vô hạn đối với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Trên khắp các tuyến phố Hà Nội - cung đường đoàn tang lễ đi qua, người dân kính cẩn tiễn đưa Tổng Bí thư về nơi Người yên giấc ngàn thu tại Nghĩa trang Mai Dịch.

Trọn đời vì nước, vì dân

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLVN) - Hôm nay (26/7), ngày thứ hai Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, người cộng sản chân chính, nhà văn hóa lớn, người học trò rất xuất sắc, tiêu biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các nhà lãnh đạo tiền bối ưu tú của Đảng và đất nước; là tổn thất lớn đối với Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.

Pháp quyền mãi mãi “nở hoa”…

Pháp quyền mãi mãi “nở hoa”…
(PLVN) - Trên ấn phẩm đặc biệt Xuân Canh Tý 2020 của Báo Pháp luật Việt Nam với tiêu đề “Pháp quyền nở hoa”, Ban Biên tập quyết định lựa chọn phương án trang bìa là ảnh Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng với mái tóc bạc trắng quen thuộc và nụ cười ấm áp, hiền từ…

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - Nhà lãnh đạo truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dành trọn niềm tin yêu, kỳ vọng vào thế hệ trẻ. (Ảnh minh họa: Dương Triều)
(PLVN) - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã truyền cảm hứng và nguồn năng lượng tích cực về nhân cách, đạo đức cho nhiều người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bằng trí tuệ, sự thông thái, một nhà lãnh đạo có tầm, có tâm và giàu tình cảm, Người đã dành hết đời mình cho sự nghiệp cách mạng, đến những ngày tháng cuối cùng…

Thành kính, tiếc thương Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Thành kính, tiếc thương Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
(PLVN) - Lễ viếng đồng chí Nguyễn Phú Trọng được tổ chức tại Nhà tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông (Thủ đô Hà Nội), Hội trường Thống Nhất (TP HCM) và tại quê nhà xã Đông Hội, huyện Đông Anh (Hà Nội), từ 7h hôm nay - 25/7. Các đoàn Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ban, ngành, đoàn thể, tỉnh, thành; các đoàn nước ngoài cùng đông đảo Nhân dân các địa phương và du khách nước ngoài thành kính viếng Tổng Bí thư.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Người đau đáu với vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Nhân dân thôn Thượng Điện, xã Vinh Quang, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)
(PLVN) - Trên các cương vị lãnh đạo quan trọng của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là trong 3 nhiệm kỳ giữ trọng trách người đứng đầu Đảng ta, một trong những vấn đề luôn được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đau đáu là xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Ông đã có đóng góp to lớn trong việc phát triển, hoàn thiện mô hình Nhà nước mà ở đó tất cả quyền lực thuộc về Nhân dân.

Thấm nhuần tâm nguyện của Tổng Bí thư về đổi mới hoạt động và tổ chức của Quốc hội

Lễ ra mắt cuốn sách “Quốc hội trong tiến trình đổi mới đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ngày 16/7/2024. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và nhiều đại biểu Quốc hội đã có những chia sẻ xúc động, bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đồng thời bày tỏ quyết tâm xây dựng một Quốc hội dân chủ, pháp quyền, chủ động, trí tuệ, đoàn kết, đổi mới, trách nhiệm.

Bộ đội Biên phòng Hải Phòng khắc ghi lời căn dặn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chụp ảnh lưu niệm cùng cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cát Bà – ngày 10/7/2013.
(PLVN) - Khắc ghi lời căn dặn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, cán bộ, chiến sỹ Bộ đội Biên phòng TP Hải Phòng đã luôn đoàn kết, đồng lòng, triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng, bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững an ninh trật tự khu vực biên giới biển, đảo, cửa khẩu cảng...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh: "Cần đặc biệt quan tâm, giúp đỡ các thế hệ tiếp theo của gia đình chính sách, người có công"

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh: "Cần đặc biệt quan tâm, giúp đỡ các thế hệ tiếp theo của gia đình chính sách, người có công"
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2024), ngày 24/7, Đoàn đại biểu Lãnh đạo Đảng, Nhà nước do Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh làm Trưởng đoàn đã đến dâng hương tại Đền thờ các Anh hùng Liệt sĩ và Đài tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ tỉnh Ninh Bình; thăm, tặng quà Trung tâm Điều dưỡng Thương binh huyện Nho Quan và thăm hỏi, tặng quà các gia đình có công trên địa bàn huyện Yên Mô và Thành phố Ninh Bình. 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhà tư tưởng lý luận lỗi lạc, nhà lãnh đạo tài năng

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLVN) - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là hiện thân của sự hòa quyện giữa mẫu mực về đạo đức và kiệt xuất về tài năng. Trên nhiều phương diện, Tổng Bí thư thể hiện sự uyên bác về trí tuệ và hiệu quả thực tiễn, vươn lên tầm vóc nhà tư tưởng lý luận lỗi lạc, nhà lãnh đạo tài năng của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới.