Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực công chứng

Hiện nay, các tổ chức hành nghề công chứng có xu hướng phát triển tự do, phát triển tập trung tại các quận, thị xã, thành phố trong khi các huyện khác lại không có tổ chức hành nghề công chứng. Nhiều địa phương phản ánh, các tổ chức hành nghề công chứng đang hoạt động tại các huyện đều đồng loạt có hồ sơ để nghị chuyển trụ sở về trung tâm làm mất cân đối nghiêm trọng trong việc phát triển mạng lưới tổ chức hành nghề công chứng, ảnh hưởng tới việc tiếp cận dịch vụ công chứng của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là người dân tại các vùng sâu, vùng xa. Ngoài ra, còn phát sinh thêm nhiều việc liên quan đến chấm dứt, thay đổi hoạt động của các Văn phòng công chứng mà nhà nước phải giải quyết, gây lãng phí không cần thiết về nhân lực và chi phí cho nhà nước và xã hội.

Một trong những nguyên nhân chính là do thiếu sự điều tiết bằng biện pháp phù hợp (khi bỏ quy hoạch thì Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch không quy định biện pháp thay thế). Mặt khác, cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết Luật Quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 Luật có liên quan đến quy hoạch dẫn đến cách hiểu khác nhau trong tổ chức thực hiện. Trong khi đó, “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng đến năm 2020” hết hiệu lực từ ngày 31/12/2018 theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, đây là vấn đề còn có ý kiến khác nhau nên cần tham khảo thêm ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Định hướng tháo gỡ những vướng mắc trong triển khai Luật Quy hoạch liên quan đến lĩnh vực công chứng, Lãnh đạo Bộ cho rằng trong bối cảnh khuyến khích xã hội hóa lĩnh vực công chứng thì việc bỏ ngay quy hoạch công chứng sẽ gây nhiều khó khăn trong quản lý nhà nước. Do đó, các đơn vị thuộc Bộ cần nghiên cứu, tham mưu, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, đưa bổ sung “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng” vào Danh mục các ngành quốc gia lập quy hoạch. Đồng thời nghiên cứu các biện pháp mang tính chất bổ trợ để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực công chứng như: nâng cao điều kiện tiêu chuẩn bổ nhiệm công chứng viên, kiểm soát ngay từ khâu cấp chứng chỉ hành nghề công chứng…