Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ các nước kiểm soát dịch bệnh
Hội nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN đã tập trung trao đổi về 3 nội dung chính là hợp tác xây dựng Cộng đồng ASEAN, quan hệ đối ngoại của ASEAN và các vấn đề khu vực, quốc tế đang được quan tâm.
Phát biểu tại Hội nghị, chia sẻ về các ưu tiên hợp tác sắp tới của ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị trong kiểm soát dịch bệnh Covid-19, cần triển khai ngay kế hoạch và có cách tiếp cận bình đẳng để mua và phân phối vaccine cho người dân, phối hợp chặt với Tổ chức Y tế Thế giới và các đối tác của ASEAN để bảo đảm nguồn cung vaccine đồng đều, ổn định cho các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển.
Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ các nước trong khu vực theo năng lực và điều kiện sẵn có của mình trong kiểm soát dịch bệnh Covid-19; trước mắt, cần thành lập và đưa vào vận hành Trung tâm ASEAN về các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi, đề nghị các nước ủng hộ Việt Nam đăng cai Trung tâm, Việt Nam cam kết chia sẻ kinh nghiệm, điều kiện, cơ sở vật chất sẵn có, dành nguồn lực cao nhất có thể cho Trung tâm này (dự kiến khoảng 50 triệu USD cho 5 năm đầu).
Thủ tướng nhấn mạnh, phục hồi và duy trì phát triển kinh tế trong và sau đại dịch là ưu tiên cao của các quốc gia hiện nay. Việt Nam ủng hộ đẩy nhanh lộ trình hợp tác, hỗ trợ và nỗ lực cùng các nước ASEAN thúc đẩy mục tiêu này, trong đó đặc biệt quan tâm hỗ trợ các vùng sâu, vùng xa, các tiểu vùng trong ASEAN đang chịu tác động của dịch bệnh để phục hồi ổn định và thu hẹp khoảng cách phát triển. Trong thời điểm sau đại dịch Covid-19, ASEAN cần xác lập vị trí cho các nền kinh tế của mình trong chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, thu hút nhiều hơn nguồn vốn và đầu tư có hiệu quả cho khu vực.
ASEAN cần tiếp tục triển khai hiệu quả, xuyên suốt những công việc quan trọng được khởi động và thống nhất từ năm 2020, trong đó có xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025 và đánh giá triển khai Hiến chương ASEAN.
Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất ASEAN cần xem xét, xử lý cân bằng, hài hòa, hợp lý, phù hợp với thực tiễn các đề xuất tăng cường, mở rộng hợp tác từ các đối tác. Hợp tác đa phương, đề cao luật pháp quốc tế, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử chung sẽ giúp ASEAN trụ vững trước các nhiễu động địa chính trị, duy trì môi trường hòa bình, ổn định, nhanh chóng thích ứng và ứng phó phù hợp, hữu hiệu với các thách thức mới.
Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu thể hiện sự chân thành để xây dựng lòng tin, hợp tác với các đối tác, cùng nhau gìn giữ, vun đắp không gian hòa bình, an ninh và ổn định để phát triển. Lòng tin và thiện chí của các bên cần được thể hiện bằng các hành động thực tế, tránh các hành động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình; duy trì lập trường chung của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, trong đó có việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, thực hiện nghiêm túc DOC và sớm hoàn tất đàm phán COC hiệu lực, hiệu quả.
Tăng cường sức mạnh tổng hợp của ASEAN
Thảo luận tại Hội nghị, các Nhà Lãnh đạo ASEAN cơ bản thống nhất các nội dung sau. Về hợp tác xây dựng Cộng đồng, lãnh đạo các nước ASEAN đều nhận định ASEAN đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức đe dọa hòa bình, ổn định, phát triển của các quốc gia và cuộc sống của người dân. Do đó, hơn lúc nào hết, ASEAN cần đề cao đoàn kết, thống nhất, tương trợ lẫn nhau, cùng vững vàng vượt qua giai đoạn khó khăn, thử thách hiện nay, giữ vững vai trò trung tâm, uy tín và vị thế của ASEAN đối với các lợi ích chiến lược.
Các nước thống nhất tiếp tục triển khai các sáng kiến ứng phó Covid-19 được thông qua trong năm 2020, trước mắt, sớm hoàn tất và thực hiện kế hoạch sử dụng Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19 để mua vaccine hỗ trợ người dân, doanh nghiệp ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất, kinh doanh. Các nước bày tỏ ủng hộ cao đối với sáng kiến tăng cường sức mạnh tổng hợp của ASEAN ứng phó với các thảm họa thiên tai (Sáng kiến ASEAN SHIELD) do nước Chủ tịch Brunei đề xuất.
Nhìn nhận về tầm quan trọng của quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, các Nhà lãnh đạo nhất trí cần tiếp tục quan tâm đẩy mạnh và làm sâu sắc thêm quan hệ đối thoại, hợp tác hiệu quả, thực chất, cân bằng với các đối tác, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của ASEAN, đảm bảo phát huy vai trò trung tâm của ASEAN. Các Nhà lãnh đạo đã bày tỏ ủng hộ tích cực các đề xuất tăng cường quan hệ hợp tác bình đẳng, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của ASEAN với các đối tác Trung Quốc, Australia, Mỹ và Anh…
Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam tiếp tục kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện và là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế; khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng, sẽ không ngừng củng cố, mở rộng và phát triển quan hệ toàn diện với các nước trong khu vực.
Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã hội kiến Quốc vương Brunei Darussalam Haji Hassanal Bolkiah, Chủ tịch ASEAN 2021; hội đàm với Tổng thống Indonesia Joko Widodo, Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin; tiếp Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi.
