Pháp chế địa phương: Còn nhiều bất cập trong tổ chức, hoạt động

Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho biết, Bộ Tư pháp vẫn đang nỗ lực kiện toàn bộ phận pháp chế, tháo gỡ những vướng mắc khó khăn của các địa phương.
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho biết, Bộ Tư pháp vẫn đang nỗ lực kiện toàn bộ phận pháp chế, tháo gỡ những vướng mắc khó khăn của các địa phương.
(PLO) -  Trong khi nhiều đánh giá công tác pháp chế là đặc biệt quan trọng trong hoạt động xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, là “người gác cổng” trong công tác thẩm định, kiểm tra,… văn bản quy phạm pháp luật nói chung, thế nhưng, đội ngũ pháp chế tại các địa phương hiện nay vừa thiếu, vừa yếu, vừa “không chính danh”. Tại đâu?

Trong nhiều nội dung được trình bày tại Hội nghị đối thoại và tập huấn nghiệp vụ pháp chế khu vực phía Nam năm 2018 (được Bộ Tư pháp tổ chức tại TP. Vũng Tàu trong hai ngày 27 – 28/9) do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu chủ trì, nhiều đại biểu tham dự đến từ các sở Tư pháp tỉnh, thành bày tỏ quan tâm về công tác pháp chế.

Thành lập xong, giải tán

Trong tham luận của mình, ông Hồ Văn Hùng, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đưa ra con số thống kê cho thấy: từ năm 2014, theo hướng dẫn của Chính phủ, UBND tỉnh ban hành văn bản buộc 14 Sở phải có bộ phận pháp chế theo quy định tại Nghị định 55 năm 2011 (viết tắt: NĐ55). Nhiều Sở đã ra quyết định thành lập Phòng Pháp chế. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay không còn Sở nào có Phòng Pháp chế trong cơ cấu tổ chức theo NĐ55.

Theo ông Hồ Văn Hùng, lãnh đạo tỉnh rất quan tâm đến công tác pháp chế tại địa phương cũng như việc kiện toàn tổ chức pháp chế tại 15 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh. Ngay khi NĐ55 có hiệu lực, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo và thường xuyên đôn đốc. Tuy nhiên, các Sở không bố trí, sắp xếp được nhân sự nên 6/8 Sở đã có quyết định thành lập Phòng Pháp chế vẫn không thành lập được theo quy định.

Các đại biểu tham dự Hội nghị
Các đại biểu tham dự Hội nghị

Tính đến thời điểm hiện nay số lượng công chức làm công tác pháp chế tại 15 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh là 23 người trong đó chỉ có 04 người làm công tác chuyên trách còn lại là kiêm nhiệm.

Tương tự, ông Cao Thanh Sơn, Giám đốc Sở Tư pháp An Giang cho biết, UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai quyết liệt, toàn diện công tác pháp chế trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, những con số trong tham luận của Sở Tư pháp An Giang lại cho thấy, đến nay, ở An Giang chỉ còn Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Phòng Pháp chế (giảm hai phòng so với năm 2017). Mười ba Sở còn lại đúng ra phải thành lập Phòng Pháp chế (theo NĐ55) nhưng đã ghép luôn công tác pháp chế thuộc Văn phòng Sở hoặc Thanh tra Sở. Đội ngũ nhân sự pháp chế các Sở, ngành cũng chỉ khiêm tốn với 19 người, trong đó 11 người kiêm nhiệm. 

Trong phần thảo luận, bà Nguyễn Thị Thu Vân, Giám đốc Sở Tư pháp Sóc Trăng chia sẻ, trước đây, Sở Tư pháp cũng tham mưu cho UBND tỉnh Sóc Trăng thành lập 9 Phòng Pháp chế, nhưng nay không còn phòng nào nữa.

Nguyên do, theo bà Thu Vân, khi Nghị định số 24 năm 2014 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh (viết tắt: NĐ24) không hề quy định phải có Phòng Pháp chế tại các Sở. Tỉnh Ninh Thuận cũng không khác, trước đây, Ninh Thuận có ba Phòng Pháp chế tại ba Sở, nay giải thể hết.

Trao đổi bên lề hội nghị, nhiều ý kiến đại biểu nhận xét đây là thực trạng chung của các tỉnh thành cả nước.

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng một nguyên nhân khiến địa vị pháp lý của công chức pháp chế đến nay vẫn không được chính danh bởi sự mâu thuẫn trong các văn bản luật.
Tại Hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng một nguyên nhân khiến địa vị pháp lý của công chức pháp chế đến nay vẫn không được chính danh bởi sự mâu thuẫn trong các văn bản luật.

Kiêm nhiệm sao tròn vai?

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu: "Cần giữ nguyên bộ phận pháp chế"

"Nhìn chung, vai trò tổ chức pháp chế tại các Bộ, ngành, địa phương ngày càng được tăng cường. Nhiều Bộ, ngành, địa phương đã có chỉ thị, kế hoạch nhằm triển khai và tăng cường công tác pháp chế; chỉ đạo sát sao, kiểm tra thường xuyên, tạo điều kiện thuận lợi về biên chế, cơ sở vật chất; giải quyết những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn.

Phải khẳng định, những năm qua, với sự tham mưu của tổ chức pháp chế, công tác pháp chế bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định và có những chuyển biến tích cực; các ngành, các cấp đã ý thức được vai trò, trách nhiệm trong công tác này.

Thực tế sau khi NĐ55 ra đời, bên cạnh những khó khăn, vướng mắc của nhiều địa phương, đội ngũ pháp chế phát triển đông đảo hơn về số lượng, chất lượng, chính danh và hiệu quả hơn so với trước đây. Sắp tới, Bộ Tư pháp sẽ tổng kết việc thực hiện NĐ55. Nội dung nào không ổn, không phù hợp sẽ thay đổi, bổ sung.

Công tác pháp chế giữ vai trò quan trọng. Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm đến lực lượng pháp chế và yêu cầu phải giữ bộ phận pháp chế trong các cơ quan chuyên môn. Vừa qua, Bộ Tư pháp cũng đã có văn bản gửi các tỉnh thành đề nghị giữ nguyên bộ phận này.

Bộ Tư pháp vẫn đang nỗ lực kiện toàn bộ phận pháp chế, tháo gỡ những vướng mắc khó khăn của các địa phương. Đồng thời thường xuyên tổ chức các hội nghị, các cuộc tọa đàm, hội thảo nhằm tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức pháp chế và những người làm công tác pháp chế ở các Bộ, ngành và địa phương


Thực tế hiện nay của nhiều tỉnh, việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của người làm công tác pháp chế tại 15 Sở không hiệu quả. Vai trò của công chức làm công tác pháp chế chưa được quan tâm đúng mức, bên cạnh đó bản thân các công chức làm công tác pháp chế chưa phát huy được khả năng, kinh nghiệm đối với các nhiệm vụ được giao.

Lý giải tồn tại này, theo ông Hồ Văn Hùng, hầu hết các nhiệm vụ của công chức pháp chế được thực hiện lồng ghép trong hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ do các phòng chuyên môn tại 15 sở đảm nhiệm.

Đặc biệt, một số lĩnh vực như tuyên truyền, phổ biến pháp luật; xây dựng, kiểm tra, rà soát và hệ thống hoá VBQPPL đòi hỏi tính chuyên môn, nghiệp vụ cao trong khi đa số các công chức làm công tác pháp chế của 15 cơ quan chuyên môn chưa đủ trình độ đáp ứng.

Đồng quan điểm với ông Hồ Văn Hùng, ông Cao Thanh Sơn nhận xét, theo quy định, công chức và viên chức pháp chế theo quy định phải có trình độ cử nhân luật trở lên. Tuy nhiên, các cơ quan chuyên môn trước đây khi tuyển dụng công chức với mục đích phục vụ nhiệm vụ chuyên môn của ngành (ví dụ: sở Xây dựng tuyển kỹ sư xây dựng, sở Tài chính tuyển tài chính, kế toán...) hoặc do thiếu công chức pháp chế, kéo theo việc chọn và bố trí lãnh đạo phòng Pháp chế, các công chức pháp chế cũng khó khăn.

Bên cạnh đó, chức danh pháp chế mặc dù được quy định, nhưng ở mức độ nào đó chưa xác định cụ thể vị trí, vai trò hoặc địa vị chính trị tại cơ quan (điều này liên quan đến sự phát triển của một công chức). Do đó, nếu không được xác định cụ thể, rõ ràng thì khó có thể thu hút sự tự nguyện của công chức tham gia công tác pháp chế.

Từ việc công chức pháp chế trực thuộc những phòng, đơn vị khác, nên trong thực hiện nhiệm vụ phải chịu sự phân công của lãnh đạo phòng. Điều đó dẫn đến việc phân công công chức pháp chế làm công việc khác (không phải công việc pháp chế), cùng với khối lượng công việc pháp chế rất nhiều nên ảnh hưởng đến kết quả của công tác pháp chế tại cơ quan.

Một nguyên nhân chính khiến địa vị pháp lý của công chức pháp chế đến nay vẫn không được chính danh bởi sự mâu thuẫn trong các văn bản luật. Ngay sau khi NĐ55 có hiệu lực, Nghị định số 24 năm 2014 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh lại không hề quy định phải có phòng Pháp chế tại các sở.

Điều này đồng nghĩa với việc sẽ không có biên chế cho Phòng Pháp chế. Thông tư quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thì không có quy định phòng Pháp chế. Chính vì vậy, dẫn đến các cơ quan chuyên môn đã giải thể phòng Pháp chế.

Chưa kể hiện nay, các địa phương phải thực hiện tinh giản biên chế theo Nghị định số 108/2014/NĐ-CP. Điều thấy được, nếu không có những thống nhất từ một số Bộ, ngành tham mưu và quyết tâm của Chính phủ, việc khôi phục các phòng Pháp chế ở địa phương còn xa vời.

Đọc thêm

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.

Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Chiều 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội làm việc phiên toàn thể tại hội trường nghe các báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quốc hội Việt Nam: Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước và Nhân dân

Bác Hồ phát biểu tại kỳ họp thứ năm Quốc hội Khóa I ngày 20/9/1955. (Ảnh tư liệu)
(PLVN) - Quốc hội nước ta được thành lập trong những năm chiến tranh chống xâm lược, do toàn dân tự do bầu cử, là đại biểu chân chính của nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam. Đến nay, trước tình hình mới, nhiệm vụ mới, Quốc hội đã, đang cùng Nhân dân và Chính phủ thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia, đưa đất nước ta từng bước đủ “cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín” để “sánh vai với các cường quốc năm châu” .

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica
Sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil, tối 19/11 (theo giờ địa phương, sáng 20/11 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Las Americas, Thủ đô Santo Domingo, bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader và Phu nhân.

Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Kỳ cuối: Quyết tâm và quyết tâm cao hơn nữa

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2024. (Ảnh: VGP).
(PLVN) -  Suy cho cùng, điều quan trọng nhất là chất lượng các đạo luật phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hùng cường và thịnh vượng, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trên tinh thần đó, chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa, đã quyết tâm, càng phải quyết tâm cao hơn nữa.

longformKế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW

Kế hoạch của Bộ Tư pháp về Tổng kết thực hiện Nghị Quyết số 18 - NQ/TW
(PLVN) - Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về Tổng kết Nghị quyết 18- NQ/TW đã ban hành Kế hoạch tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới , sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng đăng toàn văn Kế hoạch:

Cần bổ sung tiêu chuẩn 'đầu vào' đối với nguồn đào tạo giáo viên

Quang cảnh phiên làm việc sáng 20/11. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Để đáp ứng vai trò, vị trí của nhà giáo, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị, bổ sung quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn đầu vào đối với nguồn đào tạo giáo viên tại các cơ sở đào tạo nguồn giáo viên, tránh tình trạng như nhiều năm qua, việc tuyển sinh đối với nhiều cơ sở đào tạo nguồn giáo viên có đầu vào gần như thấp nhất theo tiêu chuẩn xét tuyển so với nhiều ngành, lĩnh vực.

Bài cuối: Nghiên cứu hoàn thiện quy định về hoạt động “tái giám sát”

Một cuộc làm việc với các Bộ, ngành của Đoàn giám sát “Việc thực hiện các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 -2021”. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) - Với hoạt động “tái giám sát” hay “giám sát lại” lần đầu tiên được Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai vừa qua đã nhận về nhiều ý kiến đồng tình, ủng hộ. Cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện để hoạt động này mang lại hiệu quả, thiết thực, nhất là trong lĩnh vực sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vốn đòi hỏi phải tiến hành khẩn trương để phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp.