Xử lý rác thải pin mặt trời: Cần hoàn thiện hành lang pháp lý

Năng lượng mặt trời phát triển ồ ạt trong những năm gần đây.
Năng lượng mặt trời phát triển ồ ạt trong những năm gần đây.
(PLVN) - Mặc dù điện năng lượng mặt trời đang phát triển mạnh ở Việt Nam những năm gần đây, pháp luật hiện hành vẫn thiếu những tiêu chuẩn, quy định cụ thể để xử lý rác thải điện năng lượng mặt trời.

Điện mặt trời mái nhà “bùng nổ”

Điện mặt trời mái nhà “bùng nổ” ở Việt Nam trong khoảng hai năm gần đây. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thống kê, tính đến đầu tháng 23/9/2020, cả nước đã có tổng cộng 51.769 hệ thống điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) với tổng công suất là 1.355 MWp được lắp đặt và đưa vào vận hành. Với những con số này, Việt Nam hiện đang vượt qua Thái Lan để trở thành thị trường điện năng lượng mặt trời tiềm năng nhất ở Đông Nam Á.

Ông Sơn Bùi – Giám đốc Marketing & PR tại Shire Oak International – một công ty đầu tư và phát triển năng lượng mặt trời tại Việt Nam hiện sở hữu hơn 720 dự án ĐMTMN tại Việt Nam cho biết: “Khi lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mái nhà, chúng sẽ chuyển đổi quang năng thành điện năng một cách hoàn toàn yên tĩnh và không xả thải.

Điện năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng xanh, sạch, giảm phát thải khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính. Trong vòng 30 năm, lợi ích khi lắp đặt hệ thống điện mặt trời công suất 1 MW tương đương với việc trồng 120,000 cây xanh”.

Về lợi ích sử dụng, điện mặt trời góp phần hạn chế sự phát triển của các nhà máy nhiệt điện gây ô nhiễm, góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên. Mặt khác, phần mái được cách nhiệt bằng hệ thống tấm pin năng lượng mặt trời còn giúp giảm nhiệt cho cơ sở được lắp đặt. Bên cạnh đó, phát triển điện mặt trời áp mái góp phần giảm áp lực lên phụ tải lưới điện, tiết kiệm chi phí phát triển đường dây truyền tải…

Bên cạnh đó, khi so sánh với khu vực miền Nam thì miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng có số giờ nắng trong năm thấp hơn. Tuy vậy, so sánh với Vương Quốc Anh – nơi vốn có số giờ nắng trong năm thấp hơn khu vực miền Bắc rất nhiều, nhưng năng lượng mặt trời vẫn phát triển rất mạnh mẽ tại đây. Do vậy, phát triển điện mặt trời tại miền Bắc vẫn có nhiều tiềm năng ngay cả khi điều kiện tự nhiên chưa lý tưởng.

Mặt khác, thành phần cấu tạo nên một tấm pin năng lượng mặt trời bao gồm: 76% glass, 10% plastic, 8% aluminium, 5% silicon, 1% metal. Trên lý thuyết, những nguyên vật liệu này có thể tái chế hoàn toàn 100% và không gây hại đến môi trường.

Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm

Rác thải điện năng lượng mặt trời đang trở thành vấn đề nghiêm trọng tại nhiều quốc gia phát triển hiện nay. Đơn cử, điện năng lượng mặt trời bắt đầu “bùng nổ” tại Úc từ năm 2009, đến nay nhiều tấm pin mặt trời đã ngừng hoạt động. Các chuyên gia môi trường tại nước này dự đoán rác thải ĐMTMN sẽ tăng mạnh kể từ năm 2025.

Đến năm 2050, dự kiến lượng rác thải ĐMTMN ở nước này có thể đạt tới 1.500 nghìn tấn. Nói cách khác, các tấm pin điện mặt trời hết hạn sẽ tạo ra một “núi” chất thải nguy hại tại nước này trong vài thập kỷ tới, nếu không được xử lý sớm. Được biết, tuổi thọ của pin năng lượng mặt trời có thể kéo dài đến 30 năm, hiện nay công nghệ tái chế pin năng lượng mặt trời đang phát triển mạnh mẽ ở các nước Châu Âu do nguồn nguyên liệu đầu vào lớn và ổn định.

Còn Việt Nam hiện vẫn đang trong giai đoạn phát triển điện mặt trời, do đó nguồn cung không ổn định cho một dây chuyền tái chế hiện đại. Hơn nữa, pháp luật hiện hành vẫn thiếu các tiêu chuẩn, quy định cụ thể để xử lý rác thải điện năng lượng mặt trời, cũng như các chính sách hỗ trợ và sáng kiến để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp tái sử dụng, tân trang, tái chế các tấm pin mặt trời.

Theo TS. Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh (CEGR): “Từ 2018-2020, chính phủ đưa ra các chính sách hỗ trợ dự án ĐMTMN vì lí do phân tán và cắt giảm phụ tải. Tuy nhiên, trên thực tế đã nhiều bất cập, một số địa phương, nhà đầu tư, cá nhân đã lạm dụng và làm méo mó chính sách này”.

Mặt khác, kể cả khi có những quy định hướng dẫn cụ thể về tái chế pin điện mặt trời hết hạn, thì lại có một thách thức lớn khác. Đó là việc vứt những tấm pin cũ, hỏng, hết hạn tới các bãi chôn lấp rác sẽ tiêu tốn chi phí thấp hơn và được ưu tiên hơn, nếu các bãi chôn lấp vẫn được cho phép nhận tất cả các loại rác thải.

Từ đó cho thấy, việc tạo ra một nền kinh tế tuần hoàn đối với rác thải điện năng lượng mặt trời sẽ cần sự cam kết mạnh mẽ từ các nhà hoạch định chính sách, các nhà làm luật và các cơ quan chức năng thực thi pháp luật. Đầu năm nay, Thủ tướng đã quyết định giao cho Bộ KH-CN nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn về tấm pin quang điện cũng như phương án xử lý các tấm pin sau khi dự án hết thời hạn.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng cho biết, hiện nay tất cả các chủ đầu tư đều phải chịu trách nhiệm về xử lý các tấm pin quang điện. Còn theo ông Sơn Bùi, hiện Shire Oak International và nhiều công ty phát triển năng lượng mặt trời khác cũng đang phát triển đội ngũ nghiên cứu áp dụng công nghệ tái chế tiên tiến này tại Việt Nam. Khi nhu cầu của thị trường đủ lớn, thì nhà máy tái chế cũng là nguồn lợi khổng lồ. 

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Thúc đẩy chuyển đổi xanh bằng các giải pháp công nghệ. (Ảnh: Advantech)

Sáng kiến và hành động từ các ngành phát thải lớn nhất Việt Nam

(PLVN) - Bước vào “cuộc đua” xanh nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam với tâm thế chủ động, xem mục tiêu Net Zero vào năm 2050 là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ carbon thấp. Minh chứng là thời gian qua, nhiều sáng kiến đột phá đã được triển khai trong các ngành, lĩnh vực trọng điểm, từng bước hiện thực hóa cam kết Net Zero.

Đọc thêm

Miền Bắc sắp chuyển rét đậm

Ảnh minh họa: Ngọc Nga
(PLVN) - Theo Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia, hiện tại ở phía Bắc có một bộ phận không khí lạnh đang di chuyển xuống phía Nam. Dự báo, khoảng ngày 23/2, khối không khí lạnh này sẽ tác động đến nước ta. Ở Bắc Bộ từ đêm 23/2 trời rét đậm, vùng núi có nơi rét hại; Bắc Trung Bộ trời rét, phía Bắc có nơi rét đậm.

Chuyên gia lý giải tình trạng Hà Nội 'chìm' trong màn sương mù

Hà Nội chìm trong màn sương mù dù đã giữa trưa.
(PLVN) -  Sáng đến trưa nay (20/2), Hà Nội tiếp tục "chìm" trong màn sương mù, thậm chí còn nặng hơn những ngày trước đó. Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia đã có những chia sẻ về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Phòng, chống buôn bán ngà voi trái phép - Cần những giải pháp đồng bộ

Tình trạng săn bắt voi trái phép lấy ngà voi tại Việt Nam và trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp. (Ảnh: WWF Việt Nam)
(PLVN) - Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn khi trở thành một trong những điểm trung chuyển và tiêu thụ ngà voi lớn ở khu vực Đông Nam Á. Để bảo vệ loài voi đang bị đe dọa và giữ gìn uy tín quốc gia, cần có những giải pháp đồng bộ, từ tăng cường thực thi pháp luật đến nâng cao nhận thức cộng đồng.

Người đàn ông thiệt mạng khi bơi qua sông Đồng Nai

Người đàn ông thiệt mạng khi bơi qua sông Đồng Nai
(PLVN) - Lực lượng cứu hộ, cứu nạn của Công an tỉnh Bình Phước mới tìm thấy thi thể của anh Nguyễn Thành Công (36 tuổi, ngụ tại huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), nạn nhân mất tích do bị nước cuốn trôi trên sông Đồng Nai.

Tầm quan trọng của Nghị quyết 57 với môi trường và hệ sinh thái

Công nghệ môi trường có nhiều dư địa phát triển ở Việt Nam, thúc đẩy kinh tế xanh. (Ảnh minh họa: Getty)
(PLVN) - Nghị quyết 57 xác định một trong các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm là ban hành Chương trình phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược; Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp chiến lược nhằm tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, môi trường là một trong các lĩnh vực ưu tiên.