Lũ ở Hà Nội: Nhìn sao cho đúng?

Trận mưa kéo dài khiến toàn bộ khu vực Bùi Xá (thị trấn Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Nội) ngập trong biển nước
Trận mưa kéo dài khiến toàn bộ khu vực Bùi Xá (thị trấn Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Nội) ngập trong biển nước
(PLO) - Thủ đô Hà Nội ngập lũ, chống lũ là chuyện bất bình thường, càng bất bình thường hơn khi người dân ùn ùn đưa trẻ ra quốc lộ để tắm, để bơi. Chính phủ đưa việc chống ngập của Thủ đô vào chương trình làm việc. Quan chức Hà Nội báo cáo thành tích chống lũ dài dằng dặc, nỗ lực, khẩn trương như ngành Giáo dục tổ chức thi tuyển. Nhà báo kỳ cựu Trần Đăng Tuấn có một dòng tiêu đề ngắn trên mạng xã hội kêu gọi thái độ thông tin trung thực về ngập lũ đã bị phản đòn và phải đóng.

Lũ Chương Mỹ “tràn” vào cuộc họp Chính phủ

Nhiều người nhắc lại lá thư cưu Thủ tướng Võ Văn Kiệt góp ý đề án mở rộng Hà Nội hơn 10 năm trước khiến người ta giật mình nhớ lại dường như từ ngày mở rộng Hà Nội ngày càng ngập nhiều hơn, sâu hơn và rộng hơn.

Chương Mỹ và một số vùng của Hà Nội bị ngập sâu hai tuần qua đã trở thành vấn đề, sự kiện nóng bỏng không chỉ trong dư luận đời sống mà trở thành sự kiện chủ lưu ở phiên họp Chính phủ.

Sau gần hai tuần bị ngập lũ vật vã, sáng 1/8, ngày thứ hai tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 để thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội do Thủ tướng chủ trì công tác chống lũ đã trở thành sự kiện chính yếu.

Báo cáo về tình hình ngập lụt do mưa lũ tại khu vực huyện Chương Mỹ, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng cho biết, nước đã có dấu hiệu rút. Các cơ quan chức năng của thành phố vẫn đang kiểm soát được tình hình tại đây. Thành phố Hà Nội đã tổ chức gia cường và triển khai nhiều biện pháp khắc phục tình trạng ngập lụt, tháo gỡ khó khăn cho đời sống của bà con nhân dân trong khu vực.

Cho ý kiến về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo thành phố Hà Nội cần có biện pháp mạnh mẽ hơn trong tháo gỡ khó khăn cho người dân trong vùng bị ngập, lụt. Đặc biệt, thành phố cần chú ý làm tốt hơn nữa việc xử lý rác thải, đảm bảo vệ sinh môi trường khu vực bị úng ngập để đảm bảo sức khỏe cho người dân.

Cán bộ vẫn lạc quan với thành tích chống lũ

Ngày 31/7, trao đổi về thông tin liên quan đến công tác ứng phó với sự cố tràn đê Tả Bùi (Chương Mỹ) và cả dọc tuyến sông, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong khẳng định, không có chuyện người dân thiếu nước uống, bị đói. Ông Phong cũng đề nghị các cơ quan báo chí cần tuyên truyền đúng sự nỗ lực của địa phương, động viên lực lượng tham gia ứng phó không quản ngày đêm, trong đó nhân dân đã rất chủ động, trách nhiệm tham gia vào chống úng, ngập, gia cố tràn đê Tả Bùi.

Cũng theo ông Phong, việc ngày hôm nay vẫn đưa thông tin, hình ảnh những ngày đầu ngập úng tại khu vực Chương Mỹ mà không cập nhập thường xuyên là chưa chính xác. Trong khi đó, nhiệm vụ quan trọng phải đảm bảo an toàn đê chính là đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân.

Thời gian mưa lũ vừa qua có rất nhiều thông tin từ cơ quan truyền thông góp phần tích cực trong việc phòng chống hiệu quả. Bên cạnh đó còn nhiều thông tin chưa chuẩn xác, phiến diện, không đúng diễn biến tình hình hoặc sai sót dẫn tới ảnh hưởng công tác chỉ đạo điều hành của thành phố; làm ảnh hưởng đến tâm lý của người dân, cũng như sự phân tâm đối với lực lượng tham gia giải quyết hậu quả của thiên tai.

Những ngày qua lượng mưa lớn, mực nước dâng cao, nhưng với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, của nhân dân địa phương đã giữ được đê Tả Bùi an toàn.

Ông Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, để có được những kết quả đó thì có rất nhiều yếu tố như: Thứ nhất, với phương châm “4 tại chỗ”, huyện và các xã có đê đã xây dựng được kế hoạch chi tiết, cụ thể, sẵn sàng ứng phó kịp thời với tình huống nước vượt báo động 3 sông Bùi. Thứ hai, phát huy được trách nhiệm, sự chủ động của người dân trong việc ứng phó với tràn đê. Thứ ba, phối hợp hiệu quả các lực lượng quân đội, công an cùng tham gia hỗ trợ. Thứ tư, với sự vào cuộc đồng bộ, một mặt đã đảm bảo an toàn đê Tả Bùi, mặt khác vẫn đảm cuộc sống sinh hoạt cho nhân dân. Huyện đã hỗ trợ, cung cấp các nhu yếu phẩm phục vụ sinh hoạt như: Nước uống, lương thực, mì tôm, lương khô…

Có mưa bất ngờ, mưa lịch sử?

Trong khi cán bộ Hà Nội lạc quan về thành tích chống lũ, cứu trợ thì dư luận báo chí phản ảnh không chỉ Chương Mỹ mà huyện Quốc Oai cũng thành rốn lũ. Có nơi, huyện phải bố trí ca nô đưa dân đi lại. Chiều 31/7 ngay trong nội thành Hà Nội tê liệt vì ùn tắc và ngập sau mưa lớn cuối ngày, cơn mưa bất ngờ khiến giao thông tại nhiều trục đường lớn như: Nguyễn Trãi, Trần Phú, Chiến Thắng, Tây Sơn - Chùa Bộc,... tê liệt trong nhiều giờ. Không ít tuyến đường nước ngập sâu, các hoạt động kinh doanh, buôn bán của người dân gần như bị gián đoạn.

Tuy vậy, trong ngôn ngữ, cách thể hiện của báo chí vẫn phảng phất giọng điệu, ý tứ, ngôn từ chừng như ngập, mưa lũ là sự bất thường, mang tính khách quan, ví dụ như “mưa bất ngờ”, “mưa cuối ngày” “mưa lịch sử”…

Ai cũng biết từ bài học vỡ lòng, nước ta nằm trong vùng khí hậu châu Á gió mùa, một năm có hai mùa mưa nắng. Vào mùa mưa thì trời mưa là chuyện bình thường sao lại bất ngờ. Mưa buổi sáng buổi chiều thì cũng như nhau. Một trận mưa bình một hai tiếng bình thường năm nào cũng có thì đâu phải là lịch sử.

Ngôn từ diễn đạt như vậy làm sai lệch bản chất của thực trạng đô thị hiện nay nói chung và Hà Nội nói riêng, có mưa là có ngập. Thực trạng này phản ánh một nguyên nhân chủ quan chính yếu của tình trạng ngập lụt ở đô thị mà các nhà quản lý thường né tránh bằng luận điểm ngập lụt bởi trời mưa.

Nhiều nhà báo đã đăng lại trên facebook của mình ý kiến của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt góp ý cho đề án mở rộng Hà Nội hơn 10 năm trước, đề nghị chậm thông qua đề án này và nghiên cứu thật sâu kỹ những vấn đề khoa học về quản lý, quy hoạch đô thị cho phù hợp. Rất tiếc là ý kiến này đã không được xem xét và Hà Nội được mở rộng, được đô thị hóa với tốc độ chóng mặt. Gắn liền với tốc độ xây dựng nóng vội ấy là tình trạng ngập hàng năm đã tăng lên song hành về độ sâu và độ rộng mặc cho các biện pháp chữa cháy tốn tiền ngàn tỉ đào kênh đắp đê để bơm nước.

Tự sự của người Hà Nội!

Trên facebook của Mai Đình Khôi, đạo diễn phim tài liệu đã viết rất chân thành như sau: Tôi sinh ra và lớn lên ở một ngôi làng ven đô, làng Canh, Từ Liêm, Hà Nội. Địa giới hành chính được mở rộng từ tháng 8/2008 thì tới tháng 10, một trận mưa lớn xác lập việc mở rộng địa giới vùng lụt của Thủ đô.

Ở làng tôi khi ấy, nước ngập đến thềm nhà. Sau khoảng ba tiếng, nước rút ra những cánh đồng và ao chuôm. Chúng tôi rủ nhau đi bắt cá trên những cánh đồng trắng xóa ấy. Đó cũng là lần cuối tôi bước chân ra ruộng làng mình.

Hai năm sau đó, lác đác xuất hiện các dự án bất động sản giữa những cánh đồng làng, chia cắt kênh mương. Nhà cửa hai bên đường cũng khang trang hơn, nhiều gia đình đã bán vườn để xây dựng cơ ngơi trên phần đất ít ỏi còn lại. Những ngôi làng ven đô giờ đây giống hệt nhau ở vẻ bề ngoài: Nhà ống cao tầng, mái tôn thay mái ngói, những khu chung cư giữa cánh đồng, những mảnh ruộng quây kín và người nông dân không còn trồng cấy.

Cánh đồng làng giờ đây cỏ phủ ngút dày khi mà hệ thống mương máng thủy lợi đã không còn được duy trì. Cả ruộng cao lẫn ruộng thấp đều không còn nước để gieo xuống đó những hạt giống, chúng chỉ chờ đến ngày được đền bù, giải tỏa. Ao làng bị lấp, nhanh chóng biến thành khu chợ tạm và bãi đổ phế liệu.

Kể từ đó, làng tôi năm nào cũng có đôi, ba ngày lụt nặng. Nước tràn qua sân, mấp mé bậc thềm nhà, dẫu cho những ngôi nhà về sau đều được xây cao hơn trước.

Dân cũng đã được rèn luyện trong suốt gần chục năm nên đủ để trở thành người có kinh nghiệm sống với lũ. Người thì đi lại trên những chiếc bè tự chế. Ông chủ chuôm cá, nơi giờ là đất nền dự án, một năm đôi lần vẫn hạ chiếc thuyền xuống để dùng vào những ngày lụt. Con thuyền anh nhẹ nhàng lướt trên những “con phố”, giữa những ngôi biệt thự và chung cư dang dở.

Tuần này tôi cùng đồng nghiệp đi quay phim ngập lụt ở xã Cấn Hữu - Quốc Oai và những xã ngập sâu của Chương Mỹ, ký ức về ao đầm xưa cũ trong tôi sống dậy. Nhưng tôi nhanh chóng nhận ra câu chuyện đã khác hoàn toàn, nó nghiêm trọng hơn.

Tôi ghi hình những dòng nước bẩn, phế thải hoà lẫn cùng nước lụt; những khuôn mặt mệt mỏi của người dân cả một tuần trời dầm trong nước và có thể còn lâu hơn, như thể họ chấp nhận hy sinh để cứu lũ cho toàn thành phố. Tôi ghi hình cả nơi không được trù tính để hy sinh, những ngôi làng ngoài đê, trong đê và cả ở những ngôi làng không có con đê nào nhưng đã biến mất ao chuôm, đồng ruộng. Chúng đều ngập. 

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại sự kiện.
(PLVN) Tối 22/11, tại Quảng trường 10/3, TP Buôn Ma Thuột đã diễn ra Lễ kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22/11/1904 - 22/11/2024). Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình dự và phát biểu tại sự kiện.

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+): Đóng góp thiết thực vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, thịnh vượng

Đại tướng Phan Văn Giang tại Hội nghị ADMM+ lần thứ 11. (Ảnh trong bài: qdnd.vn)
(PLVN) -   Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ 11 tiếp tục là cơ hội để thúc đẩy hợp tác quốc phòng hiệu quả hơn nữa, đóng góp thiết thực vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, thịnh vượng ở khu vực cũng như trên thế giới.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài cuối: Cần những giải pháp “mở”

Chương trình biểu diễn nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 1010 năm Thăng Long - Hà Nội. (Ảnh: nhandan.vn).
(PLVN) -  Thực tế cho thấy, đại đa số đội ngũ văn nghệ sĩ Thủ đô có tinh thần yêu nước sâu sắc, luôn gắn bó với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, trong đó có việc phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ là vô cùng cần thiết. Và để gỡ những nút thắt, bên cạnh việc giữ vững nguyên tắc cũng cần nghiên cứu, có giải pháp phù hợp, với đội ngũ đặc thù này.

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia, ngày 22/11, tại Kuala Lumpur, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phát triển Nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức thống nhất dân tộc Mã Lai (UMNO) Dato’ Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi và các lãnh đạo cấp cao trong Liên minh cầm quyền tại Malaysia.

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị
(PLVN) - Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1458/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về việc giao ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, giữ chức vụ Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nhiệm kỳ 2021-2026.

Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho hai phi công

Đại tá Nguyễn Văn Sơn (ở giữa) - Trung đoàn trưởng, bay buồng trước (Trung đoàn không quân 940) được lực lượng chức năng hỗ trợ đưa ra ngoài. Ảnh: Trung đoàn 940.
(PLVN) - Theo thông tin từ Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam), Chủ tịch nước có Quyết định số 1267/QĐ-CTN ngày 21/11/2024 về việc tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc cho Đại tá Nguyễn Văn Sơn, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 940 và Thượng tá Nguyễn Hồng Quân, Chủ nhiệm bay Trung đoàn 940 (Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không - Không quân, Bộ Quốc phòng).

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh
(PLVN) - Sáng 22/11, tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh”.

Tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominicana

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona, sáng 20/11 (giờ địa phương), tại Cung Quốc gia ở Thủ đô Santo Domingo, sau nghi lễ đón trang trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Luis Abinader Corona cùng Đoàn đại biểu cấp cao hai nước đã có cuộc hội đàm.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 2: Phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ - 'khó nhiều bề'

Ban Chấp hành Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025 có 9 thành viên. (Ảnh: Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội)
(PLVN) - Phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ rất quan trọng vì đây là lực lượng góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật. Thế nhưng, thực tiễn công tác phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ Thủ đô hiện nay và bản thân nhận thức, nỗ lực của lực lượng văn nghệ sĩ Thủ đô để đứng vào hàng ngũ của Đảng đôi khi vẫn là “hai đường thẳng song song”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.