Hệ lụy khôn lường từ "băng nhóm “tín dụng đen”

Không chỉ những vụ vay tiền tỷ mới có án mạng mà cả những vụ “cò con” cũng có thể dẫn tới những hậu quả đau lòng... Hệ lụy của những vụ "tín dụng đen" không những làm cho hàng trăm gia đình điêu đứng, để lại những hậu quả xã hội nặng nề khi các đối tượng vay nợ lựa chọn cách dùng bạo lực để thanh toán lẫn nhau. Rút cục tiền vẫn không đòi được, đổi lại người chết, kẻ đi tù...

Chỉ trong vòng hơn 2 năm (từ 2010 đến giữa 2012), theo Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm (Bộ Công an), cả nước xảy ra hơn 4.300 vụ việc liên quan đến tội phạm dạng “tín dụng đen”. Từ “tín dụng đen”, nhiều vụ thanh toán đẫm máu xảy ra khiến dư luận bàng hoàng…

Trong số vụ việc liên quan đến tín dụng đen, Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm (PCTP) cho biết có trên 30 vụ giết người, khoảng 220 vụ cố ý gây thương tích, gần 340 vụ cướp tài sản, còn lại là cưỡng đoạt, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm và hủy hoại tài sản. Các lực lượng chức năng đã điều tra làm rõ và khởi tố trên 4.100 vụ, 8.885 bị can.

Con số đó chứng tỏ từ việc cho vay, vốn là quan hệ dân sự, dẫn đến phạm tội hình sự chỉ trong gang tấc khi mà các quan hệ dân sự không được giải quyết như mong muốn.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Nhìn lại những vụ vỡ nợ đình đám trong thời gian qua cũng cho thấy, không chỉ những vụ vay tiền tỷ mới có án mạng mà cả những vụ “cò con” cũng có thể dẫn tới những hậu quả đau lòng. Chỉ vì vay 50 triệu đồng của anh Nguyễn Ngọc Thanh (trú tại Minh Khai, Từ Liêm) chưa trả hết, mà bố con ông Nguyễn Văn Năng và Nguyễn Anh Tuấn xảy ra cự cãi, xô xát. Ngày 10/7/2012 Thanh cùng 5 đối tượng đi xe máy nã đạn vào nhà ông Năng làm 3 người bị thương.

Hay như vụ Nguyễn Văn Sơn (ở xã Quảng Thành, TP. Thanh Hóa), do vay tiền của ông Hoàng Ngọc Hiện, cùng địa chỉ nhưng chưa có tiền trả, bị thúc ép Sơn đã rút súng bắn chết ông Hiện ngay tại cửa nhà mình rồi sau đó dùng súng tự sát.

Hậu quả của những vụ "tín dụng đen" không những làm cho hàng trăm gia đình điêu đứng, bị cầm cố tài sản, thậm chí trắng tay mà còn để lại những hậu quả xã hội nặng nề khi các đối tượng vay nợ lựa chọn cách dùng bạo lực để thanh toán lẫn nhau. Rút cục tiền vẫn không đòi được, đổi lại người chết, kẻ đi tù với bao hệ lụy mà người thân của họ phải gánh chịu.

Tuy nhiên, những vụ việc phát sinh từ “tín dụng đen” với những hành vi rõ ràng (như giết người, lừa đảo, bắt giữ người trái pháp luật…), các cơ quan chức năng có cơ sở để xử lý còn với các hành vi của hoạt động cho vay nặng lãi thì việc xử lý không đơn giản.

"Tín dụng đen" là hoạt động kinh doanh đặc biệt với đặc trưng cơ bản là giao dịch ngầm, khi giao dịch không báo với chính quyền địa phương. Đây là hoạt động sinh lời nhanh, với thủ tục lỏng lẻo khiến nhiều người tìm đến "tín dụng đen" bất chấp những rủi ro và hậu quả đã được báo trước.

Theo Tổng cục Cảnh sát PCTP, phương thức của loại tội phạm này diễn ra tinh vi và khó kiểm soát. Nó đánh trúng tâm lý một số người dân hám lời nên cho vay với số tiền lớn mà không cần giấy tờ hay tài sản cầm cố, thế chấp. Trong khi đó, ở nhiều vụ việc, đối tượng cho vay không chỉ là người dân có tiền mà còn là những băng nhóm cho vay chuyên nghiệp, gồm nhiều đối tượng có tiền án, tiền sự, côn đồ hung hãn, sẵn sàng dùng các thủ đoạn tàn ác, trái pháp luật để thu hồi các khoản tiền lãi cắt cổ và nợ gốc.

Trước thực trạng đáng báo động về "tín dụng đen" thời gian qua nhưng theo Tổng cục Cảnh sát PCTP thì do việc vay mượn tiền, tài sản là quan hệ dân sự có sự thỏa thuận của hai bên nên rất khó xử lý; chỉ đến khi không trả được nợ thì vụ việc mới được trình báo, thậm chí nhiều người bị hại không dám tố giác với cơ quan Công an vì sợ bị khép vào tội cho vay nặng lãi. Do đó, việc xử lý đã khó, thu hồi tài sản cho dân cũng rất ít, thậm chí là không thể.

Hiện nay, theo quy định của BLHS, người nào cho vay với mức lãi suất cao gấp 10 lần so với lãi suất của Ngân hàng Nhà nước trở lên thì phạm tội này. Tuy nhiên, phải chứng minh được các đối tượng cho vay nặng lãi hoạt động chuyên nghiệp và lấy số lãi làm nguồn sống chính trong khi khái niệm này lại rất mù mờ, chưa có quy định cụ thể. Nếu vay với lãi suất dưới 10 lần thì không bị xử lý hình sự, thậm chí kể cả xử lý hành chính cũng không có văn bản pháp luật quy định.

Tới đây, liên ngành Công an, VKSNDTC, TANDTC, Bộ Tư pháp cần ngồi lại để sớm ban hành thông tư hướng dẫn đối với tội phạm nêu trên theo quy định của BLHS để làm căn cứ phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, cho vay nặng lãi.

Một trong những nguyên nhân của tình trạng “tín dụng đen” trở nên phổ biến là nhận thức về pháp luật, nhất là pháp luật liên quan đến giao dịch vay, cho vay tiền, thế chấp tài sản của không ít người dân còn rất thấp, chỉ cần thủ tục “đơn giản” như thỏa thuận miệng, không cần giấy tờ, không cần tài sản cầm cố… cũng cho vay, là những sơ hở dễ bị lợi dụng để chiếm đoạt.

Cơ quan chức năng khuyến cáo, cần tuyên truyền pháp luật cho người dân và bản thân người dân cũng cần đề cao cảnh giác trước những thủ đoạn tinh vi này.

Còn theo Trưởng phòng Cảnh sát hình sự - CA TP Hà Nội Đào Thanh Hải tại Hội nghị giao ban lực lượng cảnh sát hình sự khu vực phía Bắc, 10 tháng đầu năm Hà Nội xảy ra 505 vụ đòi nợ theo kiểu “khủng bố”;  chỉ trên 300m đường Láng đã có đến trên 170 hiệu cầm đồ hoạt động kiểu “tín dụng đen”.

Bình An

Đọc thêm

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Thủ tướng: Phát triển giáo dục, đào tạo phục vụ kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp năm 2024 của Ủy ban để thảo luận về dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”.