GS.TS.Nguyễn Lân Dũng: Không nên nương nhẹ với học sinh phạm luật

Nếu không giáo dục ngay từ hôm nay thì làm sao có được những con người như Bác Hồ nói là “Muốn có chủ nghĩa xã hội thì phải có những con người xã hội chủ nghĩa”. Con người xã hội chủ nghĩa mà từ bé đã có thói quen bạo lực học đường thì không thể xây dựng được chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Đó là quan điểm ứng xử của GS.TS. Nguyễn Lân Dũng với thiểu số các “đại ca”, “đại tỷ” đóng vai “đại bàng” trong học đường. Cũng theo nhà giáo kiêm đại biểu quốc hội đáng kính này, “con người xã hội chủ nghĩa mà từ bé đã có thói quen bạo lực học đường thì không thể xây dựng được chủ nghĩa xã hội ở nước ta”.

1
GS.TS Nguyễn Lân Dũng

Báo PLVN trân trọng giới thiệu tới bạn đọc ý kiến của GS.TS.Nguyễn Lân Dũng về vấn nạn bạo lực học đường.

“Gần đây, những vụ bạo lực học đường được dư luận bức xúc và lên tiếng rất nhiều. Buồn là nó có ở khắp nơi, không phải là ở một thành phố, một tỉnh mà thành phố nào, tỉnh nào cũng có những chuyện như thế.

Trong năm 2009 đã có 9.000 vụ phạm tội do học sinh, sinh viên và thanh niên gây ra, đấy là con số không nhỏ. Những vụ việc mà học sinh đánh hội đồng hay là những hành vi bắt nạt nhau bằng vũ lực cũng ngày càng gia tăng.

Tôi có theo dõi việc khảo sát tại hai trường phổ thông trung học ở Hà Nội thì có đến 96,7% học sinh trả lời là có hiện tượng nữ sinh đánh nhau trong trường. Trong đó, 44,7% cho là rất thường xuyên, 38% cho là thường xuyên, và 45% cho đó là chuyện bình thường.

Báo Pháp luật TP.HCM đưa ra con số rất đáng suy nghĩ, đó là những hành vi bạo lực đó có 63% do ảnh hưởng không tốt từ gia đình. Trong đó, 46% do cha mẹ bận rộn mà không quản lý, quan tâm, chăm sóc đến trẻ em, 4% do cha mẹ nêu gương xấu, 9% do cha mẹ nuông chiều và 4% do cha mẹ tạo nên những chấn thương về tâm lý.

Tôi thiết nghĩ, với trẻ em, đạo đức là chuyện phải được uốn nắn hàng ngày trong gia đình, trong trường học và ngoài xã hội. Con cái những gia đình có gia phong nền nếp không thể có thói quen nói tục, hỗn láo..., càng không thể có những hành vi bạo lực với bè bạn. Đấy phải là một quá trình rèn luyện mà bố mẹ phải thường xuyên chú ý nhắc nhở, khuyên bảo, răn đe... với con em từ nhỏ cho đến tuổi trưởng thành.

Nhà tôi có tám anh chị em, bố mẹ tôi chưa bao giờ đánh con cái một cái nào, không có hình phạt gì mà chỉ có khuyên bảo, vậy mà tám anh chị em chúng tôi đều hòa thuận và thành đạt. Thế hệ chúng tôi cũng học tập bố mẹ, cũng không bao giờ đánh mắng mà chỉ khuyên nhủ, động viên con cái.

Tôi nghĩ lại, thời chúng tôi đi học không hề có những chuyện bạo lực. Tại sao? Bởi vì thầy cô giáo là những tấm gương mẫu mực. Vì chúng tôi học cho mình, cố gắng vượt qua mọi khó khăn để học lấy chữ, để có thể đóng góp cho đời. Như vậy thì làm sao có chuyện học sinh, sinh viên không học hành, lang thang, đánh nhau? Môi trường giáo dục lành mạnh là học sinh lành mạnh.

GS.Ngô Bảo Châu - học sinh khóa đầu tiên của Trường Thực nghiệm Giảng Võ có nói rằng GS.Ngọc Đại không dạy anh toán, nhưng dạy anh phương pháp tư duy, ham muốn học tập, ham muốn tiến bộ. Và tôi nghĩ trong cải cách giáo dục, nên lấy phương châm “Dạy người cần trước dạy chữ”, “Dạy người kết hợp với dạy chữ”. Và cần nâng cao hơn nữa sự giám sát của nhà trường đối với những học sinh cá biệt.

Tôi đồng ý với ý kiến của nhiều giáo viên cho rằng không nên nhân đạo bằng cách nương nhẹ đối với những học sinh vi phạm pháp luật. Bởi vì nhân đạo với một thiểu số đó tức là không nhân đạo với số đông học sinh.

Học sinh bị ảnh hưởng rất lớn từ những mầm mống bạo lực trong xã hội. Từ bạo lực trên sân cỏ như cầu thủ đánh nhau, cầu thủ chửi trọng tài, đến bạo lực trong kinh doanh như chèn ép nhau, cạnh tranh nhau không lành mạnh, kèn cựa nhau, nói xấu nhau, rồi ảnh hưởng của game online, phim bạo lực, internet không lành mạnh, ảnh hưởng của việc chat chit, yêu đương trên mạng, học sinh cấp hai vào nhà nghỉ với bạn gái...

Xã hội không lành mạnh sẽ tác động đến học sinh. Các em đến tuổi dậy thì, có sự thay đổi về tâm lý đó là muốn chứng tỏ bản lĩnh, muốn chứng tỏ quyền lực của mình cho nên bắt nạt được bạn thì thấy thú vị. Từ bắt nạt nhỏ đối với những người không cho mình cóp bài, đến việc có thể gây án mạng chỉ vì mâu thuẫn băng nhóm.

Điều đáng lo ngại là sự vô cảm của những học sinh, sinh viên chứng kiến các vụ việc bạo hành. Một lý do dẫn đến thái độ đó là tâm lý sợ bị trả thù khi tham gia vào việc can ngăn. Thứ hai nữa là coi việc đánh đấm nhau là chuyện bình thường, không thấy đấy là xấu xa, thậm chí còn cổ vũ và tỏ ra thích thú. Bất ổn xã hội làm cho bọn trẻ coi chuyện tai nạn giao thông là bình thường, cũng như đánh nhau là chuyện bình thường.

Sự ổn định của xã hội, bao gồm cả sự nghiêm minh của pháp luật, sự gương mẫu của người lớn và tránh các tác động có hại trong thời đại thông tin. Văn hóa nhường nhịn và Văn hóa kỷ cương sẽ giúp cho sự bình ổn của trật tự xã hội.

Nếu làm tốt chuyện giáo dục học đường, dạy chữ đồng thời phải dạy người, quản lý xã hội tốt, quản lý gia đình tốt thì đương nhiên hành vi bạo lực học đường sẽ giảm. Và điều đó không khó nếu chúng ta đều quyết tâm thực hiện.

Tại Đại hội Đảng lần thứ XI, tôi nghĩ rằng các đại biểu tham dự Đại hội Đảng rất cần phải quan tâm tới chuyện này, bởi vì thế hệ học sinh hôm nay là thế hệ chủ lực của năm 2020, khi đất nước chúng ta trở thành một nước công nghiệp, phát triển theo hướng hiện đại.

Nếu không giáo dục ngay từ hôm nay thì làm sao có được những con người như Bác Hồ nói là “Muốn có chủ nghĩa xã hội thì phải có những con người xã hội chủ nghĩa”. Con người xã hội chủ nghĩa mà từ bé đã có thói quen bạo lực học đường thì không thể xây dựng được chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Theo tôi, rất đáng quan tâm chuyện này nhưng cũng đừng thổi phồng lên quá mức, gây ra hoang mang trong dư luận xã hội”./.

Thu Hồng (ghi)

Đọc thêm

Để sớm đưa Nghị quyết 57-NQ/TW vào cuộc sống

Để sớm đưa Nghị quyết 57-NQ/TW vào cuộc sống
(PLVN) -  Để đất nước có thể vươn mình như kỳ vọng, nhiều vấn đề lớn đang được đặt ra cần giải quyết, trong đó có khoa học công nghệ (KHCN). Chính vì thế, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị có Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số quốc gia.

Thủ tướng: Hà Nội, Đồng bằng sông Hồng cần đột phá tăng trưởng 2 con số và cấp bách xử lý ô nhiễm

Thủ tướng: Hà Nội, Đồng bằng sông Hồng cần đột phá tăng trưởng 2 con số và cấp bách xử lý ô nhiễm
Sáng 14/1, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị lần thứ 5 Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng và công bố Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

Chủ tịch nước Lương Cường thăm, chúc tết các lực lượng vũ trang tại Phú Quốc

Chủ tịch nước Lương Cường thăm, chúc tết các lực lượng vũ trang tại Phú Quốc
Trong không khí cả nước chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ, chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2025), sáng 14/1, Chủ tịch nước Lương Cường và đoàn công tác Trung ương đã tới thăm và chúc Tết các đơn vị lực lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Bảo đảm nguyên tắc không bỏ chức năng, nhiệm vụ của các ngành

Quang cảnh Phiên họp lần thứ 10 Ban Chỉ đạo tinh gọn bộ máy của Chính phủ. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Chiều 13/1, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” (Nghị quyết 18-NQ/TW) của Chính phủ chủ trì Phiên họp lần thứ 10 của Ban Chỉ đạo.

Hoàn thiện phương án sắp xếp của Bộ, ngành, địa phương

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. (Ảnh: VOV)
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW vừa đề nghị các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ hoàn thiện phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Bộ, ngành.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm và làm việc với tỉnh Bắc Ninh

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm và làm việc với tỉnh Bắc Ninh
Chiều 13/1, tại Bắc Ninh, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã thăm và làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh, đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XX; kết quả thực hiện Nghị quyết 18 về việc sắp xếp, tinh giản tổ chức bộ máy tinh gọn đảm bảo hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và hoàn thiện các tiêu chí của đô thị loại I, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương; phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian tới.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Nghị quyết 57 sẽ tạo bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh

Tổng Bí thư Tô Lâm: Nghị quyết 57 sẽ tạo bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh
Sáng 13/1, tại Thủ đô Hà Nội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia kết hợp trực tuyến đến 15.345 điểm cầu trên cả nước và truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội: Tổ chức hoàn thiện pháp luật phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đồng chí Trần Thanh Mẫn, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội quán triệt chủ trương, giải pháp về thể chế pháp luật để đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Sáng 13/1, tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trình bày báo cáo chuyên đề “Chủ trương, giải pháp về thể chế, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Hơn 978.500 đại biểu tham dự Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo

Các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước; nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước tham dự Hội nghị - (Ảnh: VGP/Nhật Bắc).
Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia diễn ra sáng nay (13/1). Hội nghị được kết nối trực tuyến từ điểm cầu Hội trường Diên Hồng – Nhà Quốc hội tới 15.345 điểm cầu trên toàn quốc với sự tham dự của hơn 978.500 đại biểu tham dự Hội nghị.

Việt Nam - Lào: Tăng cường trụ cột hợp tác an ninh

Bộ trưởng Lương Tam Quang và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Vilay Lakhamphong ký kế hoạch hợp tác năm 2025 giữa Bộ Công an hai nước. (Ảnh: Khổng Hà/CAND)
(PLVN) -  Ngày 12/1, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an và Đại tướng Vilay Lakhamphong, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Lào đã đồng chủ trì Hội nghị Tổng kết công tác triển khai kế hoạch hợp tác năm 2024 giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an Lào.

Thủ tướng: Làm với tất cả trái tim, khối óc vì người nghèo đang phải ở nhà tạm, dột nát

Thủ tướng: Làm với tất cả trái tim, khối óc vì người nghèo đang phải ở nhà tạm, dột nát
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ hết sức quan trọng và ý nghĩa nhân văn cao cả nên khó mấy cũng phải làm, vướng mắc mấy cũng phải tháo gỡ, thách thức mấy cũng phải vượt qua; làm với tất cả trái tim, khối óc vì những người nghèo còn đang phải ở nhà tạm, dột nát...

Chủ tịch Quốc hội tặng quà Tết gia đình chính sách, người nghèo, công nhân khó khăn tỉnh Hậu Giang

Chủ tịch Quốc hội tặng quà Tết gia đình chính sách, người nghèo, công nhân khó khăn tỉnh Hậu Giang
Nhân dịp đón Tết cổ truyền của dân tộc Xuân Ất Tỵ, sáng 12/1, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn công tác của Trung ương đã thăm, tặng quà Tết gia đình chính sách, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, chiến sĩ lực lượng vũ trang, công nhân, người lao động có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Hậu Giang.