Góp ý sửa đổi Luật Bầu cử: Khắc phục tình trạng chênh lệch về năng lực giữa những người ứng cử

Ảnh minh họa. Nguồn Internet
Ảnh minh họa. Nguồn Internet
(PLVN) - Nhiều ý kiến đề nghị cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn của người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân, nhất là đối với đại biểu hoạt động chuyên trách; khắc phục được tình trạng có sự chênh lệch quá rõ về năng lực, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm công tác giữa những người ứng cử.

Ngày 30/8, tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội nghị góp ý kiến vào Dự thảo Báo cáo Giám sát Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) năm 2015 (Luật Bầu cử năm 2015).

Chất lượng của những người tự ứng cử không cao

Trình bày Dự thảo Báo cáo Giám sát Luật Bầu cử năm 2015, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam cho biết, sau nhiều lần sửa đổi, bổ sung, Luật đã cụ thể hóa cơ bản quyền ứng cử, bầu cử của công dân theo quy định của Hiến pháp năm 2013, có những bước đổi mới cơ bản trong quy trình tổ chức bầu cử để bảo đảm thực hiện hiệu quả, thực chất. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật và qua thực tiễn 2 cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH), đại biểu HĐND (2016 - 2021 và 2021 - 2026) cho thấy, một số quy định của Luật đã bộc lộ những hạn chế, vướng mắc, chưa phù hợp với thực tiễn.

Cụ thể, đối với “quy định về quyền ứng cử”, Luật Bầu cử 2015 quy định rất rộng quyền ứng cử bao gồm cả quyền tự ứng cử và quyền được cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu. Tuy nhiên, hầu như toàn bộ nội dung của Luật Bầu cử 2015 tập trung quy định về các ứng viên được các cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu, hầu như không có một quy định nào đối với người tự ứng cử. Bởi vậy, những người là cán bộ, đảng viên, công chức trong các tổ chức Đảng, các đoàn thể chính trị xã hội, cơ quan nhà nước, trên thực tế quyền tự ứng cử của họ theo quy định của Luật bị hạn chế. Chỉ những người ngoài Đảng, những người không tham gia các tổ chức của Đảng, các đoàn thể chính trị xã hội, cơ quan nhà nước mới có điều kiện thực hiện quyền tự ứng cử được Hiến pháp và Luật quy định, vì thế chất lượng của những người tự ứng cử không cao.

Nội dung Dự thảo Báo cáo cũng nêu rõ, một trong những điểm đáng lưu ý trong các cuộc bầu cử là vấn đề giới thiệu người ứng cử ĐBQH của các cơ quan, tổ chức ở Trung ương. Theo đó, các cơ quan, tổ chức theo cơ cấu được phân bổ đều chỉ giới thiệu duy nhất một người ứng cử. Điều này dẫn đến tại hội nghị hiệp thương của Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ để lựa chọn, giới thiệu người ứng cử ĐBQH sẽ hình thức, vì không có sự lựa chọn.

Thực tế cho thấy, trong một số cuộc bầu cử trước đây có tình trạng đến bước hiệp thương cuối cùng để lập danh sách chính thức những người ứng cử mới phát hiện có người vi phạm pháp luật phải đưa ra khỏi danh sách, nhưng không thể bổ sung người khác được, vì đến thời điểm này các quy định về thời gian nộp hồ sơ, thời gian lấy ý kiến cử tri không còn phù hợp, phải chấp nhận để thiếu người ứng cử, dẫn đến thiếu ĐBQH khối Trung ương.

Phân bổ người ứng cử phải có số dư

Một tồn tại nữa cũng được chỉ ra, đó là mặc dù Luật Bầu cử không quy định các cơ quan, tổ chức chỉ được giới thiệu người đứng đầu ra ứng cử, nhưng tuyệt đại đa số các cơ quan, tổ chức ở Trung ương đều giới thiệu người đứng đầu. Có một thực tế trong sinh hoạt của Quốc hội là những ĐBQH là Bộ trưởng, Chủ tịch UBND, giám đốc sở... thường có số buổi vắng tại các kỳ họp nhiều hơn các đại biểu khác. Bởi vậy, Dự thảo Báo cáo cho rằng, các cơ quan, tổ chức nếu được phân bổ cơ cấu ứng cử thì nên mạnh dạn giới thiệu cấp phó hoặc người khác đại diện cho cơ quan, tổ chức mình ra ứng cử, vẫn bảo đảm có cơ cấu của ngành mình trong Quốc hội mà không ảnh hưởng đến việc thực hiện chức trách của người đứng đầu.

Đồng thời, cần hoàn thiện các quy định, quy chế để cấp ủy các cấp có cơ cấu hợp lý và nâng cao chất lượng; thực hiện nghiêm việc lựa chọn, bầu cử có số dư; ứng viên trước khi bổ nhiệm phải trình bày Chương trình hành động và cam kết trách nhiệm thực hiện; quy định trách nhiệm của lãnh đạo và cấp ủy viên các cấp trong việc tiến cử người có đức, có tài...

Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, các đại biểu đều đồng tình với những đề xuất sửa đổi các quy định cụ thể của Luật Bầu cử 2015, theo đó, cần quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn của người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND, nhất là đối với đại biểu hoạt động chuyên trách. Một mặt, lựa chọn được những người thực sự tiêu biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân tham gia vào các cơ quan quyền lực nhà nước, đồng thời khắc phục được tình trạng có sự chênh lệch quá rõ về năng lực, trình độ chuyên môn, kinh nghiệm công tác giữa những người ứng cử.

Một số đại biểu cũng kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định về hiệp thương giới thiệu người ứng cử trong Luật Bầu cử 2015 theo hướng: Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ dự kiến về cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng ĐBQH được bầu ở mỗi cơ quan, tổ chức ở Trung ương và mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương mà không dự kiến cả cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử. Trong cơ cấu tổng thể ĐBQH mỗi khóa cần có cơ cấu đại biểu là người tự ứng cử với một tỷ lệ hợp lý tương tự như cơ cấu đại biểu là người dân tộc thiểu số và phụ nữ đã được quy định trong Luật Bầu cử 2015.

Đặc biệt, các cơ quan, tổ chức, đơn vị được phân bổ người ứng cử phải giới thiệu có số dư, không giới thiệu “tròn” như hiện nay. Theo đó, với mỗi cơ cấu cần giới thiệu ít nhất hai người ứng cử để Mặt trận hiệp thương lựa chọn một người để đưa vào danh sách chính thức những người ứng cử.

Tin cùng chuyên mục

Đại biểu Đỗ Thị Lan phát biểu tại phiên họp.

Cân nhắc quy định về thời hạn giấy phép khai thác khoáng sản

(PLVN) - Theo Đại biểu Quốc hội, quy định về thời hạn khai thác và gia hạn thời hạn khai thác như dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản là chưa phù hợp với chủ trương của Trung ương và Tổng Bí thư, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cải cách hành chính, tháo gỡ vướng mắc, giảm chi phí thời gian cho doanh nghiệp và chưa phù hợp với quy định về đầu tư.

Đọc thêm

Lãng phí là lực cản sự phát triển của đất nước

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) -  Theo các đại biểu Quốc hội, nếu chúng ta chống lãng phí thành công như chống tham nhũng thời gian qua thì đất nước nhất định sẽ vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng công tác tại Trung Quốc: Tiếp tục nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình.
(PLVN) -  Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, hôm nay - 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, dự Hội nghị Cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc đến ngày 8/11 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường.

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.