Giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực đất đai: Có nên bỏ thẩm quyền của UBND?

Kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai. (Ảnh minh họa)
Kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai. (Ảnh minh họa)
(PLVN) -  Đây là vấn đề được đặt ra tại Hội nghị lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam vừa tổ chức tại TP HCM.

Cần quy định rõ hơn mục đích thu hồi

Góp ý cho Dự thảo Luật, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết, Dự thảo Luật lần này có vai trò hết sức quan trọng để đưa các quy định của luật sát hơn với thực tiễn công tác quản lý đất đai trên cả nước.

Liên quan đến thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai, tại Điều 225 Dự thảo Luật quy định theo hướng chuyển toàn bộ sang cho Tòa án nhân dân (TAND) giải quyết; UBND các cấp không giải quyết tranh chấp đất đai mà chỉ cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất để làm căn cứ cho TAND giải quyết. Theo ông Hậu, mặc dù trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, song pháp luật nước ta luôn giao cho UBND là một trong những cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai. Bởi vì đây là cơ quan có chức năng quản lý Nhà nước về đất đai, nên việc thu thập hồ sơ, tài liệu liên quan đến nguồn gốc đất, liên quan đến quá trình sử dụng đất rất thuận lợi, do các hồ sơ, tài liệu này đều đang được lưu giữ tại cơ quan hành chính.

Ông Hậu cho rằng, cơ chế giải quyết thông qua UBND có thủ tục đơn giản hơn, người dân không phải nộp lệ phí. Dự thảo đã sửa theo hướng bỏ thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của UBND là đã thu hẹp bớt quyền của người dân, đồng thời bỏ đi một cơ chế giải quyết có tính linh hoạt và có tính ưu việt riêng. Ngoài ra, đất đai là một “đối tượng” vô cùng phức tạp nên việc chỉ giao thẩm quyền giải quyết tranh chấp cho TAND sẽ gây ra tình trạng ùn ứ, kéo dài thời gian giải quyết tranh chấp đất đai, trong khi vụ việc đã có thể kết thúc ngay từ những buổi làm việc tại UBND.

Về các vấn đề liên quan đến nội dung thu hồi đất, các đại biểu cho rằng, đây là vấn đề liên quan đến nhiều tổ chức và quyền lợi, sinh kế của nhiều người dân. Đây cũng là một trong những lĩnh vực nhạy cảm có nhiều khiếu kiện. Do vậy, nên có quy định cho những trường hợp cụ thể để giải quyết hài hoà mối quan hệ giữa Nhà nước, chủ đầu tư và người sử dụng đất; đồng thời, giúp các địa phương có sự chủ động hơn trong việc thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, trên cơ sở đặc điểm tình hình cụ thể của mỗi địa phương.

Đối với các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng tại Điều 78 của Dự thảo, bà Ung Thị Xuân Hương - nguyên Chánh án Toà án TP HCM đánh giá, đối chiếu với Luật hiện hành thì quy định của Dự thảo có phạm vi mở rộng và cụ thể hơn. Tuy nhiên, để thống nhất nhận thức và tránh phát sinh những bất cập trong quá trình thực hiện, cần làm rõ mục đích, tiêu chí trường hợp thật cần thiết Nhà nước phải tiến hành thu hồi.

Thể chế hóa một cách cụ thể tiêu chí “tốt hơn nơi ở cũ”

Đánh giá về quy định tại khoản 4 Điều 60 của Dự thảo (quy định sử dụng đất cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp trên), một số ý kiến khẳng định, nội dung này không đảm bảo tính khả thi trên thực tế, bởi quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ, khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng đất quốc gia, chỉ thể hiện khoanh vùng đất chung chung, không thể hiện hết các công trình tại các địa phương. Trong khi đó, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện theo chỉ tiêu phân bổ, thể hiện đến từng thửa đất, thể hiện chi tiết nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực nên không thể phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp trên. Vì vậy, cần điều chỉnh thành quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với “chỉ tiêu” sử dụng đất của quy hoạch sử dụng của cấp trên.

Góp ý cho Dự thảo Luật, PGS,TS Nguyễn Quang Tuyến (Trường Đại học Luật Hà Nội) cho rằng, việc thu hồi đất luật cần giải thích rõ các tiêu chí thế nào là vì lợi ích công cộng để tránh việc lạm dụng vì lợi ích của tư nhân. Đối với dự án do doanh nghiệp tư nhân thực hiện cần để cho người dân và doanh nghiệp tự thỏa thuận. Ngoài ra, trong quá trình xây dựng phương án bồi thường, người bị thu hồi phải được tham gia ngay từ đầu. Không để tình trạng xây rồi mới hỏi ý kiến người dân, thành chuyện đã rồi, lúc đó ý kiến của người dân gần như không có tác dụng, gây thiệt thòi cho người bị thu hồi. Trong trường hợp tỷ lệ người dân không đồng tình cao thì phải giải trình, thay đổi phương án như thế nào cũng cần phải được đưa vào Luật.

Còn theo bà Ung Thị Xuân Hương, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, Dự thảo Luật lần này cần thể chế hóa một cách rõ ràng các quy định với tiêu chí “tốt hơn nơi ở cũ”. Với những người dân khi nhường đất để Nhà nước thực hiện các dự án, họ mong muốn đảm bảo các điều kiện cụ thể hỗ trợ tái định cư. Để đảm bảo tính công khai, minh bạch, các quy định của Luật cũng phải có quy định về mức sống tối thiểu ở nơi tái định cư; cùng với đó, cần quy định rõ việc thực hiện đào tạo nghề, tạo việc làm, tổ chức lại sản xuất, ổn định đời sống lâu dài cho người có đất bị thu hồi…

Đánh giá cao các ý kiến tâm huyết của các đại biểu, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết: “Các ý kiến phát biểu tại Hội nghị sẽ được tiếp thu đầy đủ và thể hiện trong báo cáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, báo cáo sẽ được Ban Thường trực gửi đến Chính phủ và các cơ quan có liên quan nhằm điều chỉnh các luật cho phù hợp với tình hình thực tế”.

Kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai

Ông Ngô Sách Thực, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, theo quy định, Dự thảo Luật phải kèm theo dự thảo Nghị định của Chính phủ. Do đó, phải tổ chức lấy ý kiến dự thảo các Nghị định kèm theo Dự thảo Luật mới bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ. Đồng thời, cần bổ sung, hoàn thiện các quy định bảo đảm công khai, minh bạch như: công khai giá đất, bắt buộc giao dịch qua các sàn giao dịch, thanh toán qua ngân hàng, không dùng tiền mặt; xử lý nghiêm các vi phạm. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện các quy định để đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất; xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai; có chính sách khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp.

Ngoài ra, ông Thực cũng đề nghị cần hoàn thiện cơ sở pháp lý và tăng cường thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản. Có cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vừng; kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Ảnh minh hoạ. (Nguồn: VGP)

Khẩn trương đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống

(PLVN) - “Trong bối cảnh yêu cầu phát triển khoa học và công nghệ ngày càng cấp thiết, những rào cản pháp lý cần được tháo gỡ, các luật và nghị quyết ban hành cần rõ ràng, tạo ra sự minh bạch và trật tự, từ đó huy động sự tham gia của toàn xã hội theo một chí hướng thống nhất”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh trong phiên thảo luận tổ dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) tại Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội.

Đọc thêm

'Cần xác định rõ mối quan hệ phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực'

'Cần xác định rõ mối quan hệ phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực'
(PLVN) - Là một trong những chủ thể đóng vai trò chủ chốt trong việc nghiên cứu, soạn thảo và chịu trách nhiệm về chất lượng của các dự án luật, pháp lệnh, Chính phủ ngày càng phải nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm của mình trong vấn đề này trước những yêu cầu ngày càng cao của kỷ nguyên phát triển mới của đất nước. Xoay quanh vấn đề này, ông Nguyễn Phước Thọ, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ đã có cuộc trao đổi cùng Báo Pháp luật Việt Nam.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết tâm hoàn thành xóa nhà tạm nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết tâm hoàn thành xóa nhà tạm nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025
(PLVN) - Sáng 21/2, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội nghị Chủ tịch UB MTTQ Việt Nam các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương năm 2025. Hội nghị được tổ chức dưới sự chủ trì của ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, Bí thư Đảng ủy MTTQ và các đoàn thể Trung ương.

"Gặp gỡ đầu Xuân năm 2025"

Quang cảnh cuộc Gặp gỡ đầu xuân năm 2025
(PLVN) - Ngày 21/2, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh chủ trì tổ chức Chương trình Gặp gỡ đầu Xuân 2025 giữa Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang (Việt Nam) và Bí thư Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc).

Thủ tướng: Đủ tự tin, đủ điều kiện, đủ năng lực để tăng trưởng bứt phá

Thủ tướng: Đủ tự tin, đủ điều kiện, đủ năng lực để tăng trưởng bứt phá
(PLVN) - Kết luận Hội nghị Chính phủ với các địa phương về tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới và khẳng định chúng ta thấy có đủ tự tin, đủ điều kiện, đủ năng lực, phải phát huy trách nhiệm với lịch sử, với Đảng, Nhà nước, với nhân dân, quyết tâm đạt tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm 2025, tạo đà, tạo thế, tạo lực cho tăng trưởng 2 con số trong những năm tới.

Uỷ viên Bộ Chính trị Nguyễn Xuân Thắng tiếp Bí thư Khu ủy Khu tự trị Dân tộc Choang Quảng Tây

Quang cảnh buổi tiếp
(PLVN) - Chiều 20/2, tại TP Hạ Long, ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã tiếp ông Trần Cương, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bí thư Khu ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây.

Khẩn trương xây dựng hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, xu hướng mới

Nhiều chính sách đặc thù sẽ được áp dụng cho việc triển khai Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. (Ảnh minh họa: Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam do AI thực hiện).
(PLVN) - Ở Việt Nam hiện nay, hệ thống chính trị được thiết lập và vận hành theo cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ. Đảng Cộng sản Việt Nam với tư cách là “lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội” có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng thể chế và cơ chế vận hành cụ thể để bảo đảm thực hiện nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân.

Hội nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam lần thứ ba: Đồng lòng chung sức xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: PV).
(PLVN) - Ngày 20/2, tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội nghị lần thứ ba khóa X dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến.

Bảo đảm tốt quân nhu, phòng, chống rét cho bộ đội

BĐBP và dân quân mặc ấm khi tuần tra giữa trời giá rét. (Ảnh: Phạm Khoa)
(PLVN) - Những ngày qua, nhiệt độ tại các tỉnh miền núi phía Bắc giảm sâu, có nơi xuống còn 1 - 2 độ C. Rét đậm, rét hại dự báo vẫn còn kéo dài, vì vậy, các cơ quan, đơn vị của Quân khu (QK) 1, 2, các đơn vị Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã triển khai nhiều biện pháp phòng, chống rét cho bộ đội; bảo vệ vật nuôi, cây trồng của đơn vị và người dân.

Hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, Nhân dân

Hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, Nhân dân
(PLVN) -  Chỉ trong một thời gian rất ngắn, cùng với việc tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW, ngành Công an đã khiến người dân cả nước khâm phục, kinh ngạc vì vừa thần tốc tinh gọn bộ máy, thậm chí bỏ một cấp là công an huyện; vừa chuẩn bị tiếp nhận thêm một khối lượng công việc rất lớn.

Quốc hội 'chốt' đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Các đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua nhiều quyết sách quan trọng. (Ảnh trong bài: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) - Ngày 19/2, tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết thông qua nhiều quyết sách mới phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách… và bế mạc Kỳ họp sau 6,5 ngày làm việc nghiêm túc, dân chủ, đổi mới, khoa học, trách nhiệm cao.

Nhà khoa học được miễn trừ trách nhiệm dân sự nếu gây thiệt hại khi nghiên cứu

Quang cảnh buổi họp báo. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Tổ chức, cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự khi gây ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước khi đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Kỳ họp bất thường lần thứ 9 có ý nghĩa rất quan trọng trong sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

Tổng Bí thư Tô Lâm dự phiên bế mạc.
(PLVN) - Phát biểu bế mạc Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là dấu mốc quan trọng trong tiến trình xây dựng pháp luật, có ý nghĩa rất quan trọng phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách, tạo đột phá để hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát huy nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho địa phương và cả nước.