Bộ trưởng Lê Thành Long: Chính sách nhân đạo trong hình sự rất quan trọng

Bộ trưởng Lê Thành Long: Chính sách nhân đạo trong hình sự rất quan trọng
(PLO) - Kết thúc phiên làm việc ngày thứ 3 của kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV – một phiên họp rất căng thẳng bàn về Dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã báo cáo trước Quốc hội một số vấn đề của Dự luật còn nhiều ý kiến đóng góp.

Theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, đây là bộ luật rất khó. Trong thời gian vừa qua, cơ quan soạn thảo đã làm việc với hầu hết các cơ quan quản lý ngành, quản lý lĩnh vực, các chuyên gia chuyên sâu trong lĩnh vực này để thiết kế các điều, khoản cụ thể hôm nay trình Quốc hội. 

Giải đáp một số vấn đề được các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng nói: “Thứ nhất, về chính sách hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì vấn đề này các đại biểu đã phân tích rất kỹ. Quan điểm của Chính phủ khi trình có một sự nhất quán và tiếp tục với chính sách hình sự nhân đạo đối với trẻ em. 

Thứ hai, dưới góc độ tâm sinh lý, các em cần nhiều hơn sự khoan dung và khá nhiều ý kiến ủng hộ phương án 2. Nếu chúng ta quy định trách nhiệm hình sự quá rộng đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, đặc biệt là trong môi trường nhà tù thì tác động tiêu cực nhiều hơn tác động tích cực. Vì vậy một trong những nguyên tắc Chính phủ tuân theo trong thiết kế điều này, đối với trẻ em ở độ tuổi này và nói chung dưới 18 tuổi thì chỉ khoanh lại ở những tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, tăng hình phạt ngoài tù và tăng biện pháp ngoài tố tụng thay vì tù tội và tố tụng. 

Thứ ba, chúng tôi cũng rà soát các công ước quốc tế về quyền trẻ em thì thấy các nước theo hướng như vậy. Tại sao liệt kê cụ thể 28 tội tại Khoản 2 của Điều 12. Bởi không liệt kê, thì có nhiều các loại chủ thể đặc biệt chẳng hạn như tội tham nhũng rồi các tội liên quan đến chức vụ quản lý kinh tế, về mặt nguyên tắc cũng áo dụng cho trẻ em thì có một sự bất hợp lý nhất định.”

Liên quan đến tội phạm pháp nhân thương mại, Bộ trưởng cho biết Bộ luật Hình sự 2015 quy định 31 tội, lần này Quốc hội thống nhất thêm hai tội đối với pháp nhân, là tội rửa tiền và tài trợ khủng bố. Nếu thống nhất thì lên 33 tội. 

Bộ trưởng bày tỏ: Đây là lần đầu chúng ta quy định pháp nhân, nên những vấn đề gì theo nguyên tắc, những gì chúng ta hiểu tương đối và có một tương đối chắc chắn thì quy định vào đây, còn lại những vấn đề khác sẽ tiếp tục trong quá trình thực hiện rồi tiếp tục hoàn thiện. 

Quay trở lại nguyên tắc áp dụng, về cơ bản những gì áp dụng cho cá nhân thì cũng áp dụng cho pháp nhân, trong đấy có cả câu chuyện về phân loại tội phạm. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng hình phạt chủ yếu đối với pháp nhân là hình phạt tiền, cho nên nếu theo Điều 9 thì có thể hiểu nhầm là pháp nhân chỉ có thể phạm tội ít nghiêm trọng. Đây là vấn đề mới cho nên đưa ra hai yếu tố để chúng ta dựa vào xác định. 

Nếu như căn cứ vào mức độ nguy hiểm thì chúng ta có thể theo cách phân loại tại Khoản 1, Điều 9. Còn thứ hai là dấu hiệu hình phạt thì theo các khung cụ thể.  Đối với từng các điều, khoản cụ thể liên quan đến pháp nhân thì đã có thiết kế cụ thể hóa ở đây rồi, đi theo cách thức như vậy và đúng ra kinh nghiệm của các nước thấy rằng không có ai tách ra làm 2 hệ thống tội phạm, một hệ thống là đối với cá nhân và một hệ thống đối với pháp nhân. Chúng ta không thể có hai phần chung trong Bộ luật Hình sự được vì các nước cũng về cơ bản theo nguyên tắc này, tức là chúng ta suy từng cá nhân ra và những gì chắc chắn đối với pháp nhân thì chúng ta áp dụng. 

Về quy định trách nhiệm tố giác tội phạm của luật sư, Bộ trưởng phân tích:

Thứ nhất, Bộ luật hình sự năm 1985 của chúng ta quy định là người nào biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác, tức là không loại trừ chủ thể nào, trong đấy có cả luật sư, người bào chữa, trong đấy có cả người thân thích.

Đến Bộ luật hình sự năm 1999 tại Khoản 2, Điều 22, chúng ta đã bắt đầu chỉ rõ hơn và giới hạn đối tượng ông bà, cha mẹ, vợ chồng, tức là những người thân thì không phải chịu nếu như không tố giác, trừ trường hợp liên quan đến xâm phạm an ninh quốc gia và tội đặc biệt nghiêm trọng thì chỗ này chưa có người bào chữa, cũng vẫn như những đối tượng khác. Bây giờ chúng ta đã làm gì ở Khoản 3, Điều 19, Bộ luật hình sự năm 2015. Tức là chúng ta chỉ nói rõ thêm và theo một nguyên tắc ở đây là đã thu hẹp đáng kể các tội mà người bào chữa phải chịu trách nhiệm. Ở đây đối với tội không tố giác tội phạm đã thu hẹp rồi.

Bộ trưởng cũng cho biết hiện tại chưa ai phản ánh đến ông rằng về những bất cập, dù luật hiện hành đang quy định trách nhiệm này của luật sư.  

Dẫn chiếu Khoản 1, Điều 9 Luật luật sư Bộ trưởng nói thêm: Điều luật này quy định nghiêm cấm luật sư tiết lộ thông tin về vụ việc khách hàng mà mình biết trong khi hành nghề, trừ trường hợp người đó đồng ý hoặc luật có quy định khác. Chúng tôi hiểu rằng các quy định của dự thảo Bộ luật hình sự lần này quy định theo hướng đây là một đặc thù mà luật quy định khác.

Cũng trong phần phát biểu của mình, Bộ trưởng Lê Thành Long còn giải thích về quy định tội kinh doanh đa cấp; Điều 260 vi phạm trật tự về an toàn giao thông đường bộ. Về thuốc lá nhập lậu…

Tin cùng chuyên mục

Đại biểu Đỗ Thị Lan phát biểu tại phiên họp.

Cân nhắc quy định về thời hạn giấy phép khai thác khoáng sản

(PLVN) - Theo Đại biểu Quốc hội, quy định về thời hạn khai thác và gia hạn thời hạn khai thác như dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản là chưa phù hợp với chủ trương của Trung ương và Tổng Bí thư, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cải cách hành chính, tháo gỡ vướng mắc, giảm chi phí thời gian cho doanh nghiệp và chưa phù hợp với quy định về đầu tư.

Đọc thêm

Lãng phí là lực cản sự phát triển của đất nước

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông. (Ảnh: quochoi.vn)
(PLVN) -  Theo các đại biểu Quốc hội, nếu chúng ta chống lãng phí thành công như chống tham nhũng thời gian qua thì đất nước nhất định sẽ vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng công tác tại Trung Quốc: Tiếp tục nâng tầm vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình.
(PLVN) -  Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, hôm nay - 5/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8, dự Hội nghị Cấp cao chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS) lần thứ 10, Hội nghị Cấp cao hợp tác Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV) lần thứ 11 và làm việc tại Trung Quốc đến ngày 8/11 theo lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường.

Sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: Tạo điều kiện để sĩ quan phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang trình bày tờ trình dự án Luật. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) -  Việc sửa đổi Luật Sĩ quan (LSQ) Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam, đặc biệt là tăng tuổi công tác, góp phần hoàn thiện chế độ chính sách với SQ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tạo điều kiện để SQ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.

Đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -   Ngày 4/11, tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội, các Đại biểu đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác xây dựng thể chế thời gian qua; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới.

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'

'Doanh nghiệp cần có hoài bão lớn và khát vọng phát triển'
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn, doanh nghiệp có hoài bão lớn và khát vọng phát triển, trở thành hình mẫu của tinh thần doanh nghiệp, kinh doanh liêm chính, nhân văn và có trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác thông tin truyền thông; bảo vệ bản quyền, giá trị thương hiệu...

Cần các biện pháp mạnh mẽ ứng phó với thiên tai

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu tại phiên họp.
(PLVN) - Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở hội trường của Quốc hội về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025…, một số ý kiến đại biểu đề cập đến những hậu quả nặng nề do thiên tai thời gian qua và đề nghị cần có các giải pháp mạnh mẽ để ứng phó.

Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng văn bản pháp luật

Quang cảnh phiên họp.
(PLVN) - Để hạn chế tối đa tình trạng ban hành các thủ tục hành chính rồi lại rà soát để cắt giảm, Đại biểu Quốc hội cho rằng, giải pháp hiệu quả nhất là cần tập trung rà soát ngay từ khâu xây dựng ban hành quy phạm pháp luật, trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc xin ý kiến của các tầng lớp Nhân dân, các cơ quan, tổ chức vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật và tổng hợp ý kiến góp ý.

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên: Cần rà soát, đánh giá thêm về tính hiệu quả

Đại biểu Phạm Thị Kiều – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông. (Ảnh trong bài: quochoi.vn)
(PLVN) -  Tại phiên thảo luận tại hội trường của Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) vừa qua, một số đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá thêm về chi phí bỏ ra và tính hiệu quả xã hội của việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên để có quy định cho phù hợp.

Để pháp luật là 'điểm tựa' cho phát triển

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua nhiều dự án luật. (Ảnh: Quochoi.vn).
(PLVN) - Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng, những chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật là hoàn toàn đúng đắn, là “điểm mốc” rất quan trọng, định hướng thay đổi cơ bản công tác xây dựng pháp luật trong thời gian tới; bảo đảm các văn bản luật khi được ban hành vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, vừa giúp khơi thông nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc

Thủ tướng dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5-8/11 tại Trung Quốc
Nhận lời mời của Thủ tướng Quốc vụ viện nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Lý Cường, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng lần thứ 8, từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.