Ngày 20/12, Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 341/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại cuộc họp xem xét việc thực hiện Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.
Thông báo nêu rõ, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội (Dự án) đã có trong Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1454/QĐ-TTg ngày 1/9/2021. Việc triển khai Dự án nhằm mục tiêu cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, phấn đấu đến năm 2030 cả nước có khoảng 5.000 km đường cao tốc.
Để bảo đảm tiến độ trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư Dự án vào kỳ họp tháng 5 năm 2022, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu UBND TP Hà Nội tiếp thu các ý kiến, làm việc với các địa phương có liên quan để điều chỉnh phạm vi, quy mô đầu tư các dự án thành phần; trong đó tỉ lệ vốn Nhà nước tham gia dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP không quá 50% tổng mức đầu tư theo đúng quy định.
Theo đó, các địa phương cần có nghị quyết của HĐND hoặc văn bản của thường trực HĐND về việc chấp thuận triển khai Dự án (trường hợp thường trực HĐND có văn bản, trước khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi phải có nghị quyết của HĐND). Trước ngày 25/12/2021, UBND TP Hà Nội có Tờ trình Chính phủ, đồng gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổ chức thẩm định.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương hoàn thành các thủ tục thẩm định sau khi có Tờ trình của UBND TP Hà Nội, bảo đảm tiến độ trình Bộ Chính trị, Quốc hội; trong đó có ý kiến đề xuất cơ quan trình Bộ Chính trị, cơ quan trình Quốc hội.
Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội có chiều dài 111,2 km. Điểm đầu nằm trên đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai (địa phận xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, Hà Nội), điểm cuối nằm trên đường cao tốc Nội Bài-Hạ Long (địa phận huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh).
Dự án qua địa phận 3 tỉnh, thành phố, cụ thể: Đi qua 7 quận, huyện của Hà Nội: Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Thường Tín và Hà Đông; đi qua 4 huyện của Hưng Yên: Văn Giang, Khoái Châu, Yên Mỹ, Văn Lâm; qua địa phận tỉnh Bắc Ninh (huyện Thuận Thành, Quế Võ, Gia Bình và TP Bắc Ninh).
Trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Cơ quan thường trực Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã có Công văn số 8721/BKHĐT-GSTĐĐT gửi UBND TP Hà Nội đề nghị giải trình, làm rõ hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội.
Trong Công văn này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, báo cáo giải trình mới nhất của UBND TP Hà Nội (tại Công văn số 3751/UBND-ĐT, ngày 28/10/2021) chưa tập trung vào các nội dung yêu cầu của Hội đồng Thẩm định Nhà nước tại Công văn số 7175/BKHĐT-GSTĐĐT. Nội dung giải trình còn mang tính chung chung là chỉ đạo tư vấn hoàn thiện ở bước tiếp theo; số liệu một số tài liệu dẫn chiếu còn chưa thống nhất; chưa bám sát yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Điểm hạn chế đầu tiên được Hội đồng Thẩm định Nhà nước chỉ ra là, Hồ sơ Dự án đề xuất hệ thống đường vành đai 4 gồm có tuyến đường cao tốc đi trên cao 6 làn xe và đường đô thị 2 bên rộng 12 m, có vai trò kết nối Vùng Thủ đô Hà Nội, nhưng lại chưa thể hiện được vị trí các khu đô thị hai bên, nên chưa có cơ sở để xem xét về sự cần thiết cũng như vai trò hệ thống đô thị hai bên.
Bên cạnh đó, quy mô giải phóng mặt bằng (GPMB) được UBND TP. Hà Nội đề xuất bao gồm cả dải đất cho hệ thống đường sắt đô thị theo quy hoạch.
Điều đáng nói là, tuyến đường sắt đô thị đề xuất trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi chỉ là sơ bộ, chưa có cơ sở xác định vị trí tuyến cũng như quy mô, vai trò và sự kết nối trong hệ thống quy hoạch, chưa xác định được thời điểm đầu tư, nên việc GPMB chưa đủ cơ sở.
Trước đó, tại Tờ trình số 173/TTr-UBND, ngày 19/8/2021 về việc trình thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Vành đai 4, UBND TP. Hà Nội đề nghị chia công trình thành 3 dự án thành phần.
Dự án thành phần 1 - công tác GPMB có tổng mức đầu tư khoảng 24.242 tỷ đồng, sử dụng vốn ngân sách nhà nước và ngân sách địa phương.
Dự án thành phần 2 - xây dựng đường đô thị, đường song hành với tổng mức đầu tư khoảng 9.399 tỷ đồng, dự kiến sử dụng ngân sách địa phương.
Dự án thành phần 3 - đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc đi trên cao với tổng mức đầu tư khoảng 60.486 tỷ đồng, dự kiến đầu tư theo hình thức PPP, trong đó, vốn nhà nước 55%, vốn tư nhân 45%.
Tại Dự thảo Tờ trình của Chính phủ trình Quốc hội và Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi sau giải trình, Cơ quan nhà nước có thẩm quyền Dự án Vành đai 4 đề xuất tổng mức đầu tư Dự án là 95.045 tỷ đồng, tăng 918 tỷ đồng so với đề xuất ban đầu mà không có thuyết minh, giải trình về sự khác biệt này.
