Chỉ thị số 05/CT-TTg được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 15/02/2016 về việc kiểm tra, rà soát, đánh giá an toàn chịu lực nhà ở và công trình công cộng cũ, nguy hiểm tại đô thị trước thực trạng hiện nay tại các đô thị trên cả nước vẫn còn tồn tại nhiều nhà chung cư và công trình công cộng được xây dựng từ lâu, đã hết niên hạn sử dụng, chất lượng bị xuống cấp. Nhiều công trình đã bị hư hỏng, có dấu hiệu lún, nứt, nghiêng gây mất an toàn nghiêm trọng cho người sử dụng và trên thực tế đã xảy ra những sự cố đáng tiếc như sập, đổ công trình, gây thiệt hại lớn về người và tài sản của nhân dân.
Đánh giá công trình theo 2 bước
Chỉ thị này yêu cầu Bộ Xây dựng nghiên cứu, ban hành quy trình đánh giá, kiểm định an toàn chịu lực nhà ở và công trình xây dựng trước tháng 5/2016. Các địa phương tổ chức rà soát, thống kê, đánh giá về mức độ an toàn chịu lực đối với các công trình trên địa bàn, bao gồm nhà chung cư được xây dựng từ trước năm 1994, các nhà biệt thự, trụ sở làm việc, công trình công cộng có tuổi thọ trên 60 năm và các công trình khác có dấu hiệu nguy hiểm, mất an toàn tại các đô thị.
Việc rà soát, thống kê, đánh giá và phân loại mức độ an toàn chịu lực đối với các công trình được thực hiện theo 2 bước. Bước 1, sử dụng phương pháp đo đạc, đánh giá trực quan và phân loại, xác định các công trình có nguy cơ, dấu hiệu nguy hiểm, không đảm bảo an toàn chịu lực để lập danh sách đưa vào diện cần kiểm định chất lượng; trong quá trình đánh giá có thể tận dụng kết quả đã thực hiện trong thời gian 3 năm trước đây. Bước này hoàn thành trong năm 2016. Bước 2, trong năm 2017, tổ chức đánh giá mức độ an toàn chịu lực đối với các công trình có nguy cơ, dấu hiệu nguy hiểm, kể cả việc đánh giá chất lượng công trình đối với nguy cơ xảy ra động đất đã được lập danh sách đưa vào diện cần kiểm định chất lượng tại bước 1 nêu trên. Sau khi thực hiện việc kiểm định, cần cảnh báo đối với các chủ đầu tư, người quản lý sử dụng các công trình có dấu hiệu nguy hiểm hoặc tổ chức cưỡng chế khi mức độ nguy hiểm đã cận kề.
Đa phần công trình kiểm tra thí điểm đều quá tuổi thọ cho phép
Thứ trưởng Lê Quang Hùng cho biết, Bộ cũng khẩn trương triển khai chỉ đạo các đơn vị hoàn thành dự thảo trình Bộ Xây dựng ban hành quy trình đánh giá kiểm định các nhà nguy hiểm vào tháng 4/2016.
Dự kiến, kết thúc tháng 12/2016 sẽ đánh giá bước 1 sơ bộ tổng số khoảng 12-15 nghìn đối tượng nhà. Đến năm 2017 sẽ kiểm định chi tiết, ước chừng 30% đối tượng nhà có dấu hiệu nguy hiểm, nhà cũ để kết luận gia cường hoặc di dời khẩn cấp.
Hiện tại Hà Nội có khoảng 1.500 khối chung cư cũ xây dựng trước năm 1994 và khoảng 1.500 biệt thự cũ xây dựng trước năm 1954. Trong năm 2014, Hà Nội đã đánh giá sơ bộ được khoảng hơn 1.250 khối chung cư cũ. Tại TP HCM cũng có khoảng 1.000 khối chung cư cũ, trên 2.000 biệt thự xây dựng trước năm 1975 và khoảng hơn 10.000 nhà thuộc sở hữu nhà nước khác. Tổng số đối tượng nhà thuộc diện cần kiểm tra rà soát khoảng 15.000 hộ.
Trong số 39 công trình được khảo sát thí điểm tại cả Hà Nội và TP HCM, các chuyên gia nhận thấy chủ yếu các chung cư và công trình công cộng cũ đều đã quá tuổi thọ cho phép, công tác quản lý, duy tu bảo dưỡng trước đây không được quan tâm, thay vào đó là hỏng hóc ở đâu thì sửa chữa chắp vá ở đó. Nguyên nhân này khiến cho kết cấu các tòa nhà bị biến dạng nặng, tăng nguy cơ gây mất an toàn nghiêm trọng cho người sử dụng.
