Theo Bộ Ngoại giao, từ ngày 22-24/5, Đoàn công tác liên ngành gồm đại diện các Bộ Ngoại giao, Công an, Tài chính, Kế hoạch - Đầu tư, Nông nghiệp & Phát triển nông thôn do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Quốc Cường dẫn đầu thăm làm việc tại Campuchia.
Chiều 22/5, Đoàn đã đến chào và có buổi làm việc với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Campuchia Samdech Kralahom Sar Kheng. Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam bày tỏ cảm ơn Nhà nước và nhân dân Campuchia đã quan tâm, tạo điều kiện cho cộng đồng người gốc Việt làm ăn, sinh sống ngày càng ổn định tại Campuchia, đồng thời đề nghị Chính phủ Campuchia tiếp tục tháo gỡ một số vấn đề khó khăn mà người gốc Việt tại đây đang gặp phải, đặc biệt là trong quá trình triển khai Nghị định 129 của Chính phủ Campuchia ban hành ngày 15/8/2017 về việc thu hồi giấy tờ bị coi là “bất bình thường” và di dời, tái định cư các hộ dân sống trên nhà nổi ở Biển Hồ.
Cụ thể, về vấn đề giấy tờ pháp lý cho bà con, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường đề nghị phía Campuchia sớm có văn bản quy định rõ về quyền lợi, nghĩa vụ của những người được cấp thẻ ngoại kiều, đảm bảo các quyền về sở hữu tài sản, quyền thực hiện các giao dịch dân sự hợp pháp bằng thẻ ngoại kiều, quyền được khai sinh, học tập của con cái và triển khai cấp các giấy tờ pháp lý khác; đơn giản hóa thủ tục xin nhập quốc tịch Khmer cho những người gốc Việt đã được công nhận ngoại kiều; công nhận hôn nhân thực tế cho những người có vợ hoặc chồng là người Khmer và tạo điều kiện cho con em người gốc Việt được học hết trình độ phổ thông tại các trường công lập của Campuchia.
Về việc di dời người dân ở khu vực Biển Hồ, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường đề nghị Campuchia quan tâm hỗ trợ, tạo thuận lợi cho bà con người gốc Việt được di dời, tái định cư theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Samdech Techo Hunsen.
Theo đó, việc di dời phải có lộ trình phù hợp, đảm bảo có quy hoạch toàn diện về cơ sở hạ tầng và các dịch vụ công tối thiểu (như y tế, giáo dục, nước sạch, vệ sinh môi trường…) cho bà con tại nơi ở mới, giúp bà con có định hướng nghề nghiệp phù hợp để sớm ổn định cuộc sống và hòa nhập với xã hội sở tại.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Campuchia Samdech Kralahom Sar Kheng khẳng định chủ trương của phía Campuchia là không để bất cứ người dân nào sinh sống trên mặt nước Biển Hồ (kể cả người Khmer và người Chăm); các chính sách phía Campuchia đưa ra là nhằm mang lại cho người dân cuộc sống tốt hơn; dù phải di dời nhưng bà con vẫn được tạo điều kiện tiếp tục các nghề cũ như đánh cá hay nuôi trồng thủy sản trên hồ.
Về lâu dài, các chính sách này sẽ giúp cho người dân Biển Hồ, trong đó có người gốc Việt có nghề nghiệp ổn định, thu nhập được nâng cao, được tiếp cận, hưởng lợi từ các dịch vụ công như cơ sở hạ tầng, giáo dục và chăm sóc y tế.
Phó Thủ tướng Sar Kheng cho biết ông vẫn thường xuyên chỉ đạo các cơ quan hữu quan và lãnh đạo tỉnh Kampong Chhnang (là nơi đang tiến hành di dời người dân trên Biển Hồ) quan tâm đến việc đảm bảo cơ sở hạ tầng, cung cấp dịch vụ y tế và giáo dục cho người dân bị ảnh hưởng, tuy vẫn còn những khó khăn do nguồn lực có hạn.
Về việc giải quyết giấy tờ pháp lý, Phó Thủ tướng Sar Kheng ghi nhận các đề nghị của phía Việt Nam và sẽ chỉ đạo các cơ quan hữu quan giải quyết trên tinh thần quan hệ hữu nghị giữa hai nước và theo các quy định luật pháp của Campuchia.
Phó Thủ tướng Sar Kheng cũng đề nghị hai bên phối hợp chặt chẽ để vận động số bà con còn lại giao nộp giấy tờ “bất bình thường” trước thời hạn cuối cùng là ngày 30/6/2019 để không bị coi là cư trú bất hợp pháp và đối diện với nguy cơ bị xử lý theo quy định của pháp luật Campuchia.
