Lo lạm phát quay trở lại
Theo Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), sau khi giảm mạnh từ đầu năm, lạm phát toàn phần của Việt Nam đã gia tăng trở lại. Cụ thể, tăng trưởng chỉ số giá tiêu dùng đã tăng từ mức 2,52% trong tháng 7 lên mức 3,40% trong tháng 9. Sức ép gia tăng đối với lạm phát được cho chủ yếu đến từ lộ trình tăng giá dịch vụ công cùng với các đợt điều chỉnh giá xăng dầu.
Cụ thể, đối với giá dịch vụ y tế, quý 3 đã có 20 tỉnh, thành điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế cho đối tượng không có thẻ bảo hiểm, đưa mức giá của nhóm hàng này trong tháng 9 tăng 29,01% so với tháng 12/2016 và 58,08% so với cùng kỳ năm trước.
Cũng trong quý 3, lần lượt có 46 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện lộ trình tăng học phí, khiến chỉ số giá của nhóm dịch vụ này tính đến hết tháng 9 tăng 7,92% so với tháng 12 năm ngoái và tăng trưởng tới 8,65%. Đồng thời, chỉ số giá nhóm hàng giao thông cũng liên tục tăng sau các đợt điều chỉnh tăng giá xăng dầu trong quý.
Đáng chú ý, theo VEPR, việc Thủ tướng ký Quyết định 24/2017/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày 15/08/2017, cho phép EVN được quyền quyết định mức điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân trong khoảng từ 3-5% (dựa trên biến động khách quan của giá các đầu vào) sẽ tạo ra sức ép đối với lạm phát trong thời gian tới.
“Về cuối năm, áp lực tăng lạm phát đến từ sự gia tăng chi phí sản xuất, điều chỉnh giá các mặt hàng cơ bản (giáo dục, y tế, điện, xăng dầu), chính sách tăng lương cơ bản có hiệu lực từ tháng 7/2017, sự tăng cầu tiêu dùng vào các tháng cuối năm và gia tăng sức ép tăng trưởng tín dụng để đạt mục tiêu 21% của Chính phủ cho cả năm”, Báo cáo của VEPR nhận định.
Nên xem xét lại
Tính tới 20/09/2017, tăng trưởng tín dụng đạt mức 11,02% so với tháng 12/2016, cao hơn so với cùng kỳ các năm trước (2015: 10,8%; 2016: 10,5%). Tuy nhiên, so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức 21% do Chính phủ đề ra, thì mức tăng trưởng trong quý 3 vẫn còn một khoảng cách khá xa (gần 10 điểm phần trăm). Khoảng cách này sẽ đặt ra thách thức cho quý 4 sắp tới trong việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng tín dụng của cả năm.
TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng VEPR cho rằng trước xu hướng gia tăng lạm phát vào quý cuối năm, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cần thận trọng trong chính sách tăng trưởng tín dụng để tránh tích lũy sức ép lạm phát đang tăng dần, tránh bất ổn vĩ mô tái phát khi lạm phát vượt qua một ngưỡng nhất định, ví dụ 5%. “Ngoài ra, Chính phủ có thể linh hoạt điều chỉnh giãn tiến độ tăng giá mặt hàng cơ bản tùy theo diễn biến của lạm phát. Tuy nhiên, đây chỉ là một giải pháp tình thế vì mang tính hành chính”- TS. Thành nhấn mạnh.
Đồng tình quan điểm này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cao cấp cũng cho rằng, tăng tưởng tín dụng 21% cho cả năm 2017 có thể đạt được nhưng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Theo ông Hiếu, đầu năm NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm là 18% đã là cao, bởi nếu tăng trưởng kinh tế ở mức 6,7% thì thông thường tín dụng nên tăng trưởng 2,5 lần mức tăng trưởng kinh tế, tức là trên 16%. Đây là mức độ tăng trưởng bình thường dựa trên mức độ tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, mới đây Chính phủ điều chỉnh nâng mức tăng trưởng tín dụng lên mức 21-22%, tức là trong 3 tháng cuối năm phải tăng khoảng 10% mới có thể đạt được chỉ tiêu đặt ra. “Trong 3 tháng mà tăng trưởng tín dụng thêm 10% trên tổng dư nợ của nền kinh tế 6 triệu tỷ đồng, nghĩa là đẩy vào lưu thông 600.000 tỷ đồng, mỗi tháng là 200.000 tỷ đồng, là con số quá lớn”- TS. Hiếu nói.
Ông Hiếu còn lo ngại nếu nguồn tín dụng này được đổ vào hai lĩnh vực có độ rủi ro cao là chứng khoán và bất động sản sẽ còn tác động tiêu cực cho nền kinh tế. Vì vậy, ông lưu ý tín dụng cần phải đúng địa chỉ là sản xuất kinh doanh thì mới phát huy được tác dụng.
