Xây dựng NOXH trên địa bàn Hà Nội: Có tiêu cực trong chuyển đổi mục tiêu đầu tư?

Kiến nghị vừa được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đưa ra trong thông báo kết quả kiểm toán mà cơ quan này đã tiến hành kiểm toán tại Sở Xây dựng Hà Nội từ tháng 3 đến tháng 5/2019.  

Vừa chậm, vừa sai

Theo KTNN, tính đến hết năm 2018, kết quả thực hiện mục tiêu phát triển NOXH của Hà Nội chỉ đạt hơn 766 ngàn m2, bằng 14% kế hoạch đặt ra. Nếu tính cả 10 DA, với tổng diện tích sàn hơn 981 ngàn m2 đang triển khai thi công dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2019-2020 thì kế hoạch phát triển NOXH của TP cũng chỉ đạt 38% so với chỉ tiêu mà UBND TP Hà Nội đã phê duyệt. 

Cũng theo cơ quan kiểm toán, đối chiếu với danh mục các DA NOXH giai đoạn 2015-2020 được duyệt thì đến nay hầu hết các DA đều chậm tiến độ hoàn thành, thậm chí một số DA chưa có thông tin tiến độ DA hoặc không thực hiện. Cụ thể, theo kế hoạch đến năm 2015, Hà Nội có sáu DA NOXH được hoàn thành; giai đoạn 2016-2020 có 15 DA hoàn thành; nhưng đến nay hầu hết chưa có DA nào hoàn thành. 

Đáng chú ý, quy định hiện hành liên quan đến lĩnh vực nhà ở chỉ có quy định cho phép điều chỉnh DA nhà ở thương mại (NOTM) sang DA NOXH hoặc sang làm nhà ở phục vụ tái định cư, nhưng kết quả kiểm toán cho thấy Hà Nội đã tự cho phép điều chỉnh 3 DA NOXH sang DA NOTM. Việc điều chỉnh này được cho là không có trong quy định của pháp luật. 

Ba DA sai phạm gồm: DA NOXH tại ô đất quy hoạch C.6/NO12, phường Giang Biên, quận Long Biên; DA khu đô thị NOXH Đại Áng; DA NOXH tại DA khu chức năng đô thị Đại Mỗ giai đoạn 1, phường Đại Mỗ, quận Bắc Từ Liêm. Đáng nói DA NOXH tại ô đất quy hoạch C.6/NO12 đã có ý kiến của Thủ tướng về triển khai thực hiện nhưng Hà Nội không thực hiện mà cho phép chuyển đổi sang NOTM. 

Sở Xây dựng, với vai trò chủ trì tham mưu chấp thuận hoặc quyết định đầu tư 4/6 dự án NOXH giai đoạn 2015-2018, nhưng kết quả kiểm toán cho thấy đã có hai dự án gồm DA Khu nhà ở Thạch Bàn và DA Khu đô thị mới Tứ Hiệp mà Sở này tham mưu chưa chuẩn khi năng lực tài chính của chủ đầu tư chưa đảm bảo, không góp đủ vốn điều lệ theo giấy chứng nhận kinh doanh.  

Nâng khống chi phí đầu tư?

Liên quan tới giá bán NOXH, theo thông báo của KTNN, là cơ quan được giao chủ trì công tác thẩm định giá; nhưng trong quá trình thẩm định của Sở Xây dựng cho thấy nhiều sai sót khi có hai DA được Sở này thông qua có phương án xác định giá bán mà chủ đầu tư xác định tổng mức đầu tư cao hơn mức mà UBND TP đã chấp thuận. 

Hai dự án bị kiểm toán chỉ ra là DA NOXH tại ô đất B8 thuộc Khu công viên công nghệ phần mềm Hà Nội, quận Long Biên do Cty CP Phát triển nhà Phúc Đồng làm chủ đầu tư; và DA nhà ở cho người thu nhập thấp tại Khu đô thị mới Sài Đồng, quận Long Biên do Cty CP Đầu tư phát triển nhà số 5 làm chủ đầu tư. 

DA của Cty CP Phát triển nhà Phúc Đồng được TP duyệt 1.496 tỷ đồng và chủ đầu tư này duyệt “vống” lên tới hơn 2007,34 tỷ đồng. DA của Cty CP đầu tư phát triển nhà số 5 được TP duyệt là hơn 310 tỷ đồng thì chủ đầu tư DA lại duyệt lên 366 tỷ đồng. 

Theo KTNN, hiện chưa có quy định của Nhà nước về giá bán NOXH tối đa; nhưng trong thông báo xác định giá bán tạm tính, Hà Nội có quy định ràng buộc giá bán giữa chủ đầu tư và người mua nhà. Theo đó, trong trường hợp giá bán xác định theo quyết toán DA hoàn thành nếu thấp hơn giá bán tạm tính thì phải trả lại cho người mua, nếu giá quyết toán cao hơn thì không được thu thêm của người mua. Việc chấp nhận tổng mức đầu tư “vống” lên so với quyết định được duyệt ở hai DA nói trên khi chưa được phép của UBND Hà Nội được cho là vi phạm và khiến giá bán NOXH có sự thay đổi theo hướng có lợi cho chủ đầu tư. 

KTNN đề nghị UBND Hà Nội kiểm tra, rà soát tiến độ triển khai thực hiện các DA NOXH trên toàn TP để xem xét thu hồi; chỉ đạo các cơ quan đơn vị liên quan thanh, kiểm tra, rà soát để có biện pháp xử lý thích hợp đảm bảo các DA NOXH được đưa vào sử dụng đúng mục đích.

Riêng việc chuyển đổi mục tiêu đầu tư ba DA NOXH sang NOTM không đúng theo quy định, không thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng, KTNN đề nghị UBND Hà Nội xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan để xử lý theo đúng quy định.