Mới đây, ngày 28/2/2021, vụ việc một bé gái 3 tuổi rơi từ tầng 12A của tòa chung cư PVV Vinapharm, số 60B, đường Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội đã được một người đàn ông đỡ được may mắn sống sót, khiến nhiều người không khỏi thót tim.
Trước đó, ngày 13/01/2020 một bé gái 4 tuổi cũng đã rơi từ tầng 25 chung cư Star Tower (Hà Nội) xuống dưới và tử vong. Trong tháng 8/2020, một bé gái 6 tuổi rơi từ tầng 12 chung cư 24T1 Hoàng Đạo Thúy cũng đã tử vong thương tâm.
Theo kiến trúc sư Nguyễn Như Phú thì một trong những nguyên nhân dẫn đến những sự việc đau lòng trên là xuất phát từ việc căn hộ chung cư chưa đủ phương án đảm bảo an toàn, và một phần là sự lơ là thiếu cảnh giác của cha mẹ khi để cho con nhỏ chơi gần khu vực lan can nguy hiểm.
"Khi xã hội ngày càng phát triển, các tòa nhà cao tầng, chung cư ngày càng nhiều, từ đó không ít tai nạn xảy ra từ những ngôi nhà cao tầng. Để tránh tối đa tai nạn thương tâm cần đặc biệt tuân thủ quy chuẩn xây dựng chung cư, cùng với đó là sự quan tâm của các bậc phụ huynh có con nhỏ khi lựa chọn mua nhà chung cư cao tầng.", ông Phú chia sẻ.
Trước đó, trong một cuộc trao đổi với báo PLVN, kiến trúc sư Vũ Ngọc Thanh cho biết, năm 2004, TCXDVN 323:2004 Nhà ở cao tầng - Tiêu chuẩn thiết kế mới được ban hành. Có thể nói đây là Tiêu chuẩn thiết kế Nhà ở cao tầng đầu tiên ở Việt Nam, tuy còn sơ sài nhưng đã có quy định về việc bảo vệ khỏi rơi/ngã từ trên cao, cụ thể tại mục 6.2.4.5 quy định “Từ tầng 6 trở lên không được thiết kế ban công, chỉ được thiết kế lô gia. Lan can lô gia không được hở chân và có chiều cao không nhỏ hơn 1,2m”. Tiêu chuẩn này chưa quy định về chiều cao bậu cửa sổ, và theo đánh giá của các chuyên gia thì chiều cao lan can 1,2m chưa đủ an toàn nên về các Quy chuẩn/ Tiêu chuẩn về sau đã nâng lên 1,4m.
 |
| Theo KTS Vũ Ngọc Thanh việc kê giường, bàn ghế... gần cửa sổ khiến cho quy định về chiều cao an toàn không còn ý nghĩa. |
Năm 2008, Bộ Xây dựng ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 05:2008/BXD về Nhà ở và công trình công cộng - An toàn sinh mạng và sức khỏe. Quy chuẩn này quy định khá đầy đủ và chi tiết về vấn đề An toàn sinh mạng, trong đó có việc bảo vệ khỏi rơi/ngã từ trên cao, tuy nhiên trong Quy chuẩn này cũng không quy định chiều cao bậu cửa sổ.
Đến năm 2019, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 04:2019/BXD về Nhà chung cư mới được ban hành quy định đầy đủ và chi tiết về vấn đề bảo vệ khỏi rơi/ngã từ trên cao. Cụ thể, tại mục 2.2.12 quy định: “Rào, lan can ban công và lô gia, bao gồm cả chiều cao từ sàn đến mặt dưới lỗ cửa/bậu cửa sổ trong nhà chung cư, nhà chung cư hỗn hợp không được nhỏ hơn 1,4 m. Các vị trí khác tuân thủ QCXDVN 05:2008/BXD”.
Tháng 7/2020, khi QCVN 04:2019/BXD về Nhà ở chung cư có hiệu lực thì vấn đề An toàn sinh mạng mới quy định đầy đủ, bao gồm chiều cả cao lan can và chiều cao bậu cửa sổ trong nhà chung cư cao tầng là 1,4m.
Tuy nhiên, ngay từ thời điểm tháng 6/2008 - khi QCVN 05:2008/BXD có hiệu lực, đa số các Kiến trúc sư thiết kế nhà cao tầng đã nội suy chiều cao bậu cửa sổ bằng với chiều cao lan can lô gia để đảm bảo an toàn nên hầu hết các tòa nhà Chung cư cao tầng xây dựng từ năm 2009 trở về sau đều có chiều cao bậu cửa sổ và chiều cao lan can 1,4m.
Như vậy, có thể nói các kiến trúc sư đã tuyệt đối tuân thủ các Quy chuẩn/Tiêu chuẩn thiết kế, việc sai sót trong thiết kế rất hãn hữu vì hồ sơ thiết kế trước khi được phê duyệt còn phải qua bước thẩm định của cơ quan chức năng - nơi những người thẩm tra rất thuộc các văn bản pháp luật xây dựng.
 |
| Kiến trúc sư Nguyễn Như Phú |
Quy chuẩn xây dựng là như vậy, nhưng nhiều người đang đặt câu hỏi, liệu khi đưa vào sử dụng, những hành lang cao 1,4m này có thực sự “chuẩn” hay không khi trên thực tế, rất nhiều câu chuyện đau lòng đã xảy ra khi các cháu bé bị rơi từ ban công của chung cư xuống, mặc dù lan can đã thiết kế đúng “chuẩn”?
Theo KTS Nguyễn Như Phú, một thực tế là nhiều gia đình khi đi vào sử dụng căn hộ có đồ vật vướng trong nhà hay để ra ban công khiến cho trẻ nhỏ lấy đó làm đồ để leo trèo ngoài lan can rất nguy hiểm.
Nhìn từ vụ việc vừa xảy ra vào ngày 28/02 vừa qua, ông Phú cho rằng qua quan sát từ clip trên mạng, có thể thấy chung cư PVV Vinapharm, số 60B, đường Nguyễn Huy Tưởng có thiết kế lan can lọt khe nhưng đơn vị thi công cũng đã tính toàn được khoảng cách của các thanh sắt để tránh cho các trẻ nhỏ chui qua các khe, trong trường hợp này thì cháu bé có thể đã trèo qua một vật gì đó và bị lộn ra ngoài lan can rồi rơi xuống dưới.
Trao đổi với phóng viên về việc có nên làm "chuồng cọp" tại các chung cư cao tầng, kiến trúc sư Phú cho rằng trên thực tế, cũng không thể cho các gia đình làm "chuồng cọp", bởi nó ảnh hưởng đến mĩ quan và công tác phòng cháy, chữa cháy.
Cũng theo ông Phú, đối với những vật dụng trẻ em có thể trèo lên hoặc đứng lên như bàn, ghế hoặc chậu cây cảnh không nên đặt gần sát vào lan can ban công vì trẻ có thể dễ dàng trèo qua những vật dụng này dẫn đến tai nạn đáng tiếc. Nếu có thể hãy thiết kế tăng chiều cao lan can, cửa sổ lên cao để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Về vấn đề này, theo quan điểm của KTS Vũ Ngọc Thanh, những tai nạn thương tâm hoàn toàn có thể ngăn chặn nếu chúng ta chú trọng đến việc đảm bảo an toàn sinh mạng cho người sử dụng.
Đối với người sử dụng, để đảm bảo an toàn cho các thành viên trong gia đình nói chung, con trẻ nói riêng, cần tự trang bị chắn song cửa hoặc lưới thép bảo vệ.
Đối với Chủ đầu tư/người thiết kế, cần chỉ định trang bị chắn song cửa hoặc lưới thép ngay từ khi thiết kế xây dựng.
Cùng với đó, đối với cơ quan quản lý xây dựng, cụ thể ở đây là Bộ Xây dựng, KTS Vũ Ngọc Thanh mong chờ một ngày gần đây sẽ có bản sửa đổi Quy chuẩn 05:2021/BXD: Nhà và công trình – An toàn sinh mạng và sức khỏe, trong đó có bổ sung các quy định: Đối với các cửa sổ/ lô gia nhà chung cư, ngoài chiều cao 1,4m từ sàn đến bậu cửa/ lan can lô gia, phần lỗ mở phải có giải pháp bảo vệ bằng chắn song hoặc lưới thép; Quy định chi tiết khoảng cách giữa các nan chắn song/ lưới thép.
