Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, tính đến thời điểm tháng 2/2019 trên địa bàn TP có 745 chung cư thương mại được đưa vào sử dụng. Trong đó, 492 chung cư đã tổ chức được Hội nghị nhà chung cư để bầu Ban quản trị (BQT), 392/492 chung cư có BQT đã bàn giao hồ sơ, 338/492 chung cư đã bàn giao diện tích sở hữu chung và mới chỉ có 238/492 chung cư có BQT này đã được chủ đầu tư bàn giao kinh phí bảo trì.
Số liệu tổng hợp sơ bộ tại TP HCM cho thấy, TP có 1.367 tòa chung cư với 141.062 căn hộ, với tổng diện tích sàn xây dựng là 10.645.970m2. Trong đó có khoảng 105 chung cư đang có tranh chấp ở các mức độ khác nhau, 9 chung cư có tranh chấp gay gắt, phức tạp.
Theo báo cáo của các địa phương gửi về Bộ Xây dựng, tính đến hết quý 2/2018, trên phạm vi cả nước có 108 dự án xảy ra tranh chấp, khiếu nại giữa cư dân với chủ đầu tư có liên quan đến các hoạt động quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư, chủ yếu xảy ra tại các dự án ở Hà Nội và TP HCM.
Thống kê của Bộ Xây dựng cho biết tranh chấp về phần diện tích sở hữu chung, sở hữu riêng: Nhà để xe, phòng sinh hoạt cộng đồng, các diện tích kinh doanh cho thuê… là những tranh chấp gay gắt nhất trong thời gian qua với 40/108 dự án, chiếm khoảng 37%. Tiếp đến là tranh chấp liên quan đến phần kinh phí bảo trì phần sở hữu chung chiếm khoảng 36% tổng số vụ tranh chấp.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh: Chiến lược phát triển về nhà ở, trong đó việc phát triển những khu chung cư đã tạo nên quy mô mới về nhà ở, đáp ứng được nhu cầu cao về nhà ở của người dân. “Về căn bản, việc quản lý, sử dụng nhà chung cư từng bước đi vào nền nếp, góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, cải thiện điều kiện ở và tạo được môi trường sinh sống cho người dân văn minh hơn”, ông Sinh nhấn mạnh.
Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng thừa nhận thời gian qua đã xảy ra một số tranh chấp, khiếu nại giữa người dân và chủ đầu tư, giữa người dân và BQT và giữa BQT với chủ đầu tư.
Để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư, giải quyết dứt điểm kịp thời những tranh chấp, khiếu nại trong lĩnh vực này, Bộ Xây dựng phối hợp với các địa phương đã có tổng hợp báo cáo lên Thủ tướng về tình hình tranh chấp chung cư trên địa bàn cả nước. Tháng 10/2018, Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị 29 về tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước đối với công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư.
Đáng chú ý, Chỉ thị số 29/CT-TTg đã phân rõ và giao trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương; rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của chủ đầu tư, BQT, doanh nghiệp quản lý vận hành nhà chung cư và chủ sở hữu, chủ sử dụng chung cư; nghiên cứu chế tài xử phạt các hành vi vi phạm; nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các quy định về phần diện tích thuộc sở hữu chung và sở hữu riêng trong các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng có liên quan.
