Trình bày tờ trình tại phiên họp, Trung tướng Nguyễn Hải Trung, Giám đốc Công an TP. Hà Nội cho biết, căn cứ quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn khi áp dụng pháp luật về đăng ký thường trú của công dân trên địa bàn thành phố, Công an Thành phố nhận thấy có một số bất cập.
Theo đó, các Nghị quyết trước đó chỉ quy định diện tích ở bình quân đối với nhà thuê ở nội thành, chưa có quy định cụ thể về diện tích bình quân đối với nhà mượn, ở nhờ để công dân đăng ký thường trú ở nội thành; đồng thời, chưa quy định điều kiện về diện tích bình quân đối với nhà thuê, mượn, ở nhờ để công dân đăng ký thường trú ở ngoại thành. Trong quá trình giải quyết thường trú cho công dân, UBND cấp xã còn lúng túng trong xác nhận diện tích bình quân.
Ngày 13-11-2020, Quốc hội thông qua Luật Cư trú năm 2020, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2021. Luật Cư trú năm 2020 đã bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương (Theo quy định của Luật Cư trú năm 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013). Việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau và thống nhất trên địa bàn toàn quốc.
Công an Thành phố đã phối hợp với các sở ngành xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
Tại phiên họp, Dự thảo Nghị quyết Quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại thành phố Hà Nội đã được các đại biểu HĐND Thành phố thông qua.
Theo đó, quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại Hà Nội như sau: Đối với khu vực ngoại thành là 8m2/sàn/người; đối với khu vực nội thành là 15m2/sàn/người.
Đối tượng áp dụng là: Cơ quan đăng ký thường trú trên địa bàn Hà Nội; Công dân Việt Nam đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ trên địa bàn thành phố Hà Nội trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 20 của Luật Cư trú năm 2020; Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết này.
Quy định này nhằm bảo đảm điều kiện sống cần thiết cho người dân
Trước đó, thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND Thành phố nêu rõ, Hà Nội là đô thị đặc biệt với áp lực gia tăng dân số cơ học lớn, số người đăng ký cư trú tăng nhanh và biến động nhiều nhất tập trung ở nhóm đối tượng có chỗ ở hợp pháp là nhà ở do thuê, mượn, ở nhờ.
Mật độ dân số trung bình năm 2021 là 2.479,5 người/km2, dân cư phân bố không đều, tốc độ đô thị hóa phát triển tương đối nhanh, mật độ dân số tập trung tại các quận khá cao; trong đó, mật độ dân số trung bình của 12 quận là 12.069 người/km2 (cao nhất là quận Đống Đa 37.869 người/km2), cao gấp 4,5 lần so với mức dân số trung bình toàn thành phố. Mật độ dân số phát triển tại khu vực trung tâm đã đạt 9.570 người/km2, vượt gần gấp đôi so với dự báo của quy hoạch chung.
Từ việc quy mô dân số tăng nhanh, mật độ dân số phát triển nóng như vậy đã tạo ra những áp lực cho chính quyền các cấp thành phố trong công tác lãnh đạo, điều hành để đảm bảo các điều kiện về giáo dục, y tế, an sinh xã hội và các điều kiện sinh sống khác cho người dân cư trú trên địa bàn thành phố, nhất là tại các quận nội thành.
Ban Pháp chế nhận định, việc quy định về diện tích nhà ở tối thiểu để đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ là một trong những tiêu chí tối thiểu để thành phố xác định trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm đảm bảo điều kiện sống cần thiết cho người dân, phù hợp với yêu cầu quản lý về cư trú và tình hình, chính sách an sinh xã hội trên địa bàn thành phố.
Trong thời gian tới, UBND Thành phố cũng cần phải xây dựng các cơ chế, chính sách, các giải pháp tăng cường công tác quản lý chặt chẽ việc phát triển nhà ở cao tầng tại các khu vực trung tâm gắn với việc tái thiết đô thị để đảm bảo các điều kiện về an sinh xã hội, giáo dục, y tế… cho người dân, tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù có hiệu quả trong việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
