Nhắc đến câu chuyện chung cư cũ, gần đây ở TP HCM rộ thông tin chính quyền sở tại tạo nhiều điều kiện, ưu đãi nhằm “đổi đời” cho hàng trăm chung cư cũ. Dự kiến, từ nay đến năm 2020, TP HCM sẽ dỡ bỏ, xây dựng lại tối thiểu 50% trong số 474 chung cư cũ nằm rải rác trên địa bàn 15 quận nội thành. Với một tư duy mới cùng với các giải pháp đồng bộ, hiện chỉ tính riêng khu vực Q.1 tại TP HCM đã có đến 30 doanh nghiệp đến đăng ký, mong muốn được đầu tư xây dựng lại các chung cư cũ. Con số này thực sự gây ấn tượng bởi trước đó chỉ có... 1 doanh nghiệp đăng ký đầu tư xây, sửa chung cư cũ.
Ở Hà Nội, theo thống kê thành phố hiện có 1.516 chung cư cũ có quy mô từ 2 đến 5 tầng. Các chung cư này chủ yếu được xây dựng từ năm 1960 đến cuối những năm 1980. Do hết niên hạn sử dụng nên phần lớn chung cư cũ đều xuất hiện hiện tượng bị lún, nghiêng lệch ở mức độ lớn.
Theo khảo sát, ở những khu chung cư cũ như Giảng Võ, Nghĩa Tân, Thành Công, Thanh Xuân… đều đang có dấu hiệu của sự xuống cấp. Không chỉ vậy, hiện hoạt động cơi nới ở những khu này khiến bộ mặt khu tập thể trên trở nên nhếch nhác, không đảm bảo an toàn. Đơn cử như trường hợp tòa nhà cao tầng A6 khu tập thể Giảng Võ trên đường Trần Huy Liệu, khu D5 Giảng Võ… vô số các giàn sắt thép được các hộ dân nơi đây sử dụng để cơi nới. Những lồng sắt này cái thò ra, cái thụt vào hết sức lộn xộn và gây mất mỹ quan. Vấn đề lộn xộn và nhếch nhác còn có thể thấy được tại một góc của khu E1 tập thể Thành Công, khu tập thể Thanh Xuân Bắc… Nhiều người dân ở các khu tập thể này, từ lâu luôn sống trong tâm trạng bất an vì lúc nào cũng lo nhà bở tường, nứt trần.
Khách quan nhìn nhận, sự xuống cấp và tiềm ẩn nguy hiểm từ những khu chung cư cũ đã được nhiều lần đề cập. Tuy nhiên, có một nghịch lý là, trong hơn 1.000 chung cư cũ trên toàn thành phố, mới chỉ có 14 chung cư được cải tạo lại. Con số này thể hiện sự khó khăn trong việc cải tạo các khu chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ thời gian qua của Hà Nội đạt tỷ lệ thấp. Phần lớn những khó khăn xuất phát từ nguồn lực đầu tư, cải tạo, tái thiết, phát triển đô thị... Thiết nghĩ, việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ tại Hà Nội nhằm cải thiện điều kiện ở tốt hơn cho một bộ phận người dân và dần tạo một bộ mặt đô thị mới văn minh, hiện đại. Với tiền đề này, việc cải tạo chỉ khai thông thuận lợi khi “bài toán” cân đối giữa lợi ích của Nhà nước, chủ đầu tư và những người dân tại các khu chung cư tìm lời giải.
