Đây không chỉ là vấn đề có ý nghĩa khẳng định vị thế, vai trò của tổ chức Công đoàn, giúp công đoàn làm tròn sứ mệnh; mà còn có giá trị thực tiễn, thực chất, giúp công nhân có cuộc sống tốt hơn.
Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực từ 01/01/2025, vì vậy Công đoàn có 1 năm để chuẩn bị các điều kiện để triển khai. Theo quy định mới, TLĐ tham gia xây dựng NƠXH với vai trò là cơ quan chủ quản đầu tư (cơ quan phê duyệt, cấp vốn đầu tư) mà không trực tiếp với vai trò là chủ đầu tư dự án. TLĐ sẽ giao Ban Quản lý dự án thiết chế công đoàn thuộc TLĐ làm chủ đầu tư dự án NƠXH để cho thuê.
TLĐ sẽ thực hiện vai trò là đơn vị chủ quản đầu tư: phê duyệt, cấp phát vốn, phê duyệt dự án đầu tư, phê duyệt giá cho thuê; xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân lao động hợp lý, cân đối với các hoạt động chăm lo khác cho đoàn viên và người lao động; tăng cường phối hợp với các địa phương trong công tác giải phóng, bàn giao mặt bằng thực hiện dự án NƠXH.
Đầu tư các dự án nhà ở là công việc rất khó, rất phức tạp. Công việc không chỉ liên quan đến vốn, hiểu biết quy định pháp luật về đất đai - xây dựng - tài chính, mà còn phải có kinh nghiệm, kỹ thuật… Nhưng thực tế cũng cho thấy, thời gian qua, kết quả xây dựng NƠXH chưa cao; số lượng doanh nghiệp “mặn mà” tham gia vào lĩnh vực này chưa nhiều…
Trong khi đó, nhu cầu NƠXH của công nhân là rất cấp thiết. Theo số liệu của TLĐ, hiện nay nước ta đang có 3,78 triệu công nhân lao động trực tiếp trong các khu công nghiệp, khu chế xuất. Trong số đó, có khoảng 1,8 triệu lao động có nhu cầu về nhà ở. Với công nhân ngoài các khu công nghiệp, số lượng có nhu cầu càng lớn hơn.
Khảo sát của TLĐ cũng cho rằng, người lao động đang sống trong các phòng trọ chật chội, ẩm thấp, thiếu ánh sáng, nóng bức với tiền thuê từ khoảng 800 nghìn đồng - 1,5 triệu đồng/tháng. Có trên 60% số công nhân lao động đang phải thuê trọ tại các khu nhà trọ do người dân tự đầu tư xây dựng thiếu tiện ích, không bảo đảm an ninh, an toàn.
Nhu cầu nhà ở cho công nhân, lao động là rất lớn. Với đồng lương ít ỏi, khả năng tích lũy tài chính eo hẹp thì sở hữu căn nhà giá trị lên tới cả tỷ đồng trở nên là điều “không tưởng” với nhiều người lao động.
Mặt khác, trong năm 2022 và năm 2023, thu nhập của người lao động bị giảm sâu do các doanh nghiệp thiếu đơn hàng, khiến nhu cầu được thuê nhà ở giá rẻ ngày càng trở nên cấp thiết. Nhiều người lao động, nhất là lao động có thu nhập thấp đang trông chờ vào các dự án NƠXH giá rẻ để họ có thể mua căn hộ trả góp, phù hợp thu nhập.
Khó nhưng không phải là không thể. Và để hiểu tâm tư, nguyện vọng đời sống sinh hoạt của công nhân, thì ít ai hiểu rõ hơn tổ chức công đoàn. Vì vậy, việc TLĐ được phép tham gia đầu tư, phát triển NƠXH cho công nhân lao động, kỳ vọng sẽ là “luồng gió mới” để thúc đẩy phân khúc nhà ở giá bình dân.
